"Każde wielkie nawiedzenie ... bywa też paliwem do autozniszczenia, jest przyzywaniem śmierci" - słowa, które padły po zaginięciu Wandy Rutkiewicz w górach dość dobrze oddają obraz, jaki wyłania się ze wspomnień jej znajomych i przyjaciół, bo też Wanda: Opowieść o sile życia i śmierci: Historia Wandy Rutkiewicz (Kamińska Anna) nie jest historią miłą, łatwą i przyjemną.

Kamińska Anna zebrała obszerny materiał, dzięki któremu czytelnik stopniowo poznaje bohaterkę od najwcześniejszego dzieciństwa na Litwie po śmierć w Himalajach. Mimo upływu ponad pół wieku, autorce udaje się naszkicować dzieciństwo i młodość Rutkiewicz, a zwłaszcza sytuację rodzinną, która ukształtowała późniejszą alpinistkę i niewątpliwie miała wielki wpływ na to, jakie życie wiodła. Wandy nie cechował najłatwiejszy charakter, co uwidaczniało się zwłaszcza w górach, niemniej wszyscy przyjaciele zgodnie twierdzą, że miała ona dwa oblicza: twardej, silnej i bezwzględnej himalaistki, dążącej do celu bez oglądania się na innych oraz ciepłej, bezinteresownej i wrażliwej osoby, co z kolei widać było "w mieście" - jak sama określała czas spędzany w cywilizacji, pomiędzy kolejnymi wyprawami wysokogórskimi.

Dostajemy do rąk niezwykle interesującą biografię kobiety, która całe życie podporządkowała górom i jedynie tam odnajdowała spokój. Kobiety, która niezwykłymi wyczynami sportowymi rozsławiła imię Polski i swoje własne, a jednocześnie w życiu prywatnym nigdy nie zaznała szczęścia i spełnienia. Moją wątpliwość budzi jedynie to, że Rutkiewicz bardzo liczyła się ze zdaniem innych, jej mąż powiadał, że "obawiała się złej opinii, tego, że ktoś coś o niej źle napisze", partner, że "miała w sobie taki niepokój o to, co ktoś o niej pomyślał, co powiedział, jak potraktował", a tu nagle całe jej życie zostaje poddane wiwisekcji, a każde wydarzenie rozebrane na czynniki pierwsze, co skutkuje zebraniem rozmaitych opinii, nie zawsze pochlebnych, wydaje się jednak, że prawdziwych i zasłużonych.

Książka nie jest pozbawiona wad: trochę przeszkadza powtarzanie informacji pojawiających się już wcześniej, czasami też odnosi się wrażenie, że autorka na siłę próbuje wykorzystać cały zebrany materiał, gdy jego odsianie mogłoby wpłynąć korzystnie na płynność narracji. Moja promotorka nawoływała zawsze by "obcinać rączki i nóżki" czyli robić selekcję materiału, tu chwilami tego trochę zabrakło, choć z drugiej strony, zdaję sobie sprawę, że taki wybór jest ogromnie trudny.

Miałam duże kłopoty z oceną i chyba głównie ze względu na postać samej Rutkiewicz, jej dwubiegunowość zachowań i ślepe parcie do celu, co powodowało powolne odsuwanie się od niej partnerów wypraw. Obce jest mi też stałe balansowanie na krawędzi życia i śmierci oraz skrajna nieracjonalność, które zawsze były obecne w życiu bohaterki. Ale też do osiągnięcia rzeczy wielkich niejednokrotnie potrzeba trochę szaleństwa. Ostatecznie dałam 4,5.

E- i audiobook są bezpłatnie dostępne w ramach akcji http://czytajpl.pl/