Nagrodę Conrada 2017 – przyznawaną za najlepszy debiut literacki ubiegłego roku – otrzymała Anna Cieplak za powieść Ma być czysto (Krytyka Polityczna). Laureatce wręczono Nagrodę podczas niedzielnej gali zamykającej Festiwal Conrada, która odbyła się w Centrum Kongresowym ICE Kraków..
Na zwycięską książkę głosowali czytelnicy, którzy wybierali swojego faworyta z pięciu debiutów wskazanych przez Kapitułę Nagrody obradującą pod przewodnictwem prof. Michała Pawła Markowskiego.
„Jestem bardzo szczęśliwa, że jury wybrało moją książkę” – mówiła Anna Cieplak, dziękując za wyróżnienie. – „Przyznam też, że odczuwam niepokój, choć raczej jestem zadowoloną z życia osobą. Samo hasło festiwalu jest dla mnie naprawdę ważne. Myślę, że niepokój jest uzasadniony, zważając jak wiele się zmieniło w moim życiu w ciągu całego roku. Zmiany są niepokojące ale wierzę, że są oznaką tylko zmian na lepsze”.
Przewodniczący jury mówił natomiast, że „miarą sukcesu opowieści jest spójność świata, w którym się opowieść toczy i w którym zostaje zrozumiana. Im bardziej świat, w którym, i o którym opowieść się rozwija jest oczywisty, tym mniej narrator ma kłopotu z uzasadnieniem miejsca, z którego przemawia. Udziela głosu swoim bohaterom, ale panuje swobodnie nad ich słowami. Opisuje świat, który widzi, bo świat ten w pełni zasługuje na opis. Ten, kto opowiada, ufa rzeczywistości i ufa swojemu językowi, ale przede wszystkim ufa sobie i to potrójne zaufanie (do świata, do języka i do siebie samego) jest podstawą dobrze skrojonej opowieści, w której wszyscy znajdują upodobanie i schronienie na czas niepogody”.
Ma być czysto:
Mieć piętnaście lat to jak cierpieć na nieuleczalne zaburzenia urojeniowe. Każdą uwagę na swój temat analizuje się po sto razy, kompleks wyrasta na kompleksie, a wszystko, co fajne, jest zabronione. Oliwia boi się, że zaszła w ciążę z Chomikiem o grzywce Biebera. Czy z powodu pechowego wypadu do sklepu, gdy jej kolegów przyłapano na kradzieży batonów, wyląduje w ośrodku? Julii to raczej nie grozi, jest z lepszego osiedla. Nie jest jednak pewna, czy w sercu Usziego wygra z żołnierzami wyklętymi, ani nawet, czy by tego chciała. Magda, macocha Julii, próbuje pomóc Oliwce, ale trudno wsadzić kij w szprychy bezlitosnej biurokratycznej machiny, tym bardziej, gdy samej się żyje bez papierów i na umowie śmieciowej. Przejmująca powieść Anny Cieplak opowiada o Polsce, jakiej prawie nie znamy. O brudzie prowincji, gdzie o być albo nie być może zadecydować złośliwa plotka. O dorosłych, którzy są bardziej bezradni niż dzieci. I dzieciach, które muszę dźwigać odpowiedzialność dorosłych. Jakby życie nie było wystarczająco trudne, nad losem ich wszystkich czuwa zmęczony kurator, wielkie państwo polskie. Ciekawe ile jeszcze osób zna sekret koleżanki Julki? Trzy? Siedem? Później trzeba tą liczbę pomnożyć razy trzydzieści, a wyjdzie do ilu osób naprawdę dotarła plotka. Jedna czwarta szkoły. Umówmy się, tajemnica do 17 roku życia nie istnieje.
fragment książki
Anna Cieplak
Animatorka kultury, aktywistka miejska, współautorka książki Zaufanie. Przewodnik dla dzieci (2015), na co dzień pracuje z dziećmi i młodzieżą (od 2009 w Świetlicy Krytyki Politycznej „Na Granicy” w Cieszynie) nagrodzona za działalność w zakresie kultury przez MKiDN (2014), stypendystka w ramach programu „Aktywność obywatelska” (2015).
*
Na podstawie: http://conradfestival.pl