Czy we współczesnym sporcie chodzi o szlachetną rywalizację, bicie rekordów i wielkie emocje? A może jest biznesem, w którym nade wszystko liczą się zyski z reklam i z obsługi gigantycznych widowisk sportowych?

Mariaż sportu i pieniędzy oraz machinacje finansowe w świecie sportu to kwestie, które pojawiają się w debacie publicznej nie od dzisiaj. Zdaniem socjologa i kulturoznawcy Jana Sowy oraz filozofa Krzysztofa Wolańskiego sport to nieodłączny element kapitalistycznej nowoczesności – jest nie tylko całkowicie podporządkowany kapitalizmowi, ale odgrywa ważną rolę w jego ciągłych przeobrażeniach. We wnikliwym i przystępnie napisanym eseju mieszczącym się w nurcie teorii krytycznej autorzy przyglądają się (głównie na przykładzie piłki nożnej) historii transformacji sportu w absurdalnie kosztowny spektakl oraz jej osobliwym, czasem groteskowym, a czasem tragicznym skutkom społecznym. W takim ujęciu sport okazuje się częścią przemysłu rozrywkowego, a zarazem soczewką skupiającą niemal wszystkie najważniejsze procesy współczesnego świata. Pytanie czy wielkie pieniądze zabijają sportową rywalizację jest zatem pytaniem znacznie szerszym, dotyczącym całej współczesnej kultury.


Jan Sowa (ur. w 1976 r.) – socjolog, teoretyk kultury, eseista. Od 2006 roku doktor socjologii, w 2012 roku habilitował się z kulturoznawstwa. Autor „Sezonu w teatrze lalek i innych esejów” (2003), „Ciesz się, późny wnuku! Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna” (2007), głośnego studium Rzeczypospolitej szlacheckiej „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” oraz bestsellerowej książki „Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości” (W.A.B. 2015). Jego zainteresowania naukowe obejmują m.in. badania nad nowoczesnością, zagadnienie modernizacji w państwach europejskich, rozwoju kapitalizmu, kwestie kolonializmu, migracji, globalizacji, relacji między Zachodem a innymi cywilizacjami. Teksty Sowy były publikowane w kraju i za granicą, m.in. w „Ha!arcie”, „Philosophie Magazine”, Praesens, „Lampie”, „Obywatelu”, „Krytyce Politycznej”, „Gazecie Wyborczej”, „ielonych Brygadach” i magazynie „2+3D”.

Krzysztof Wolański – filozof, autor książki „Sędzia Schreber. Bóg, nerwy i psychoanaliza”. Na co dzień uczy literatury w jednym z warszawskich liceów i gra jako środkowy pomocnik w amatorskiej drużynie piłkarskiej Wszystko Jedno.

[W.A.B., 2017]