Opowiadania zawarte w tomie, napisane przez Iwaszkiewicza w okresie międzywojennym, należą już do klasyki literatury polskiej. "Panny z Wilka" i "Brzezinę" - tak pięknie sfilmowane przez A. Wajdę - łączy wspólny motyw: niespełnionej miłości, żalu za wszystkim, co przemija i odpływa bezpowrotnie. Akcja tych opowiadań rozgrywa się w letnim wiejskim pejzażu, mistrzowsko malowanym przez pisarza, i przyroda jakby współgra z przeżyciami bohaterów. "Róża" to historia wiejskiej kobiety, która po latach pracy "na służbie" w mieście wraca na wieś i kupuje sobie męża.


Jarosław Iwaszkiewicz, pseud. Eleuter, ur. 20.II.1864 r. w Kalniku (Ukraina), pisarz. Studiował na uniwersytecie i w konserwatorium w Kijowie. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander. W 1. 1932-1936 w służbie dyplomatycznej. Okres wojny spędził w Stawisku pod Warszawą, uczestnicząc w tajnej pracy kulturalnej. W 1. 1945-1946 redaktor pozn. " Życia Literackiego", 1947-1948 "Nowin Literackich", od 1955 r. miesięcznika "Twórczość". Długoletni prezes Związku Literatów Polskich, od 1950 r. członek Światowej Rady Pokoju, poseł na Sejm. Odznaczony nagrodami państwowymi w 1952, 1954 i 1970 r.; Nagrodą Leninowską; doctor h.c. Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Debiutował w 1915 r. jako poeta ima w swoim dorobku kilka tomów wierszy, w których odczucie bogactwa i barwności natury oraz piękna sztuki łączy się z refleksyjną zadumą nad nieuchronnym przemijaniem. W utworach prozatorskich przeszedł ewolucję - od przekonania o tragicznej daremności ludzkich dążeń i uczuć, niweczonych przez upływ czasu ("Panny z Wilka" 1933), sprzeczności między zasadami moralnymi a koniecznością w działaniu (powieść hist. "Czerwone tarcze" 1934), irracjonalności losu ("Matka Joanna od Aniołów" 1946), do sceptycznej aprobaty świata i wiary w możliwość utrzymania ładu moralnego. Najpełniejszy wyraz tej postawy dał w powieści "Sława i chwała" (t. 1-3 1956-1962). Ponadto ma w dorobku m.in. dramaty ("Lato w Nohant" 1937, "Maskarada" 1939), szkice i eseje biograficzne o tematyce muzycznej, wrażenia z podróży, felietony literackie, wspomnienia, przekłady. Twórczość jego zebrana została w "Dziełach" (t.1-10, 1958-1959).

[Książka i Wiedza, 1979]