Recenzent: Grzegorz Sierocki


„Cześć, pozdrawiam, siema, elo, joł!”* – nie, nie regulujcie odbiorników, to nie pomyłka, lecz powitalne zawołanie głównego bohatera debiutu literackiego L.A. Campbell „Rupieciarz i kapsuła czasu”. Jeżeli macie taką możliwość, zerknijcie na okładkę książki, bo wydaje się ona doskonale prezentować jej zawartość. Niepozorny chłopczyk, który targa wielki kosz podręczników, to dwunastoletni Hal Rifkind. Zapamiętajcie dobrze jego imię, bowiem w niedługim czasie może on dorównać popularnością koszmarnemu Karolkowi z serii Franceski Simon lub równie nieprzewidywalnemu Mikołajkowi – kultowej postaci stworzonej przez René Goscinny’ego. Nie bez przyczyny przywołuję te dwa tytuły głośne na rynku wydawniczym, gdyż Campbell ma podobny styl prowadzenia narracji. Nie dajcie się zwieść grymasowi niezadowolenia na twarzy Hala, bo książka utrzymana jest w konwencji humorystycznej i na pewno uprzyjemni Wam niejeden nudnawy wieczór. Opowieść o beznadziejny roku z życia tytułowego Rupieciarza okazuje się dość udanym „produktem”, adresowanym nie tylko do dzieci. Myślę, że również dorośli odnajdą się w lekko zwariowanym świecie nietuzinkowego bohatera, przypominając sobie okres własnego dzieciństwa.

Hal Rifkind ma wszelkie dane, by zawładnąć sercami wielu czytelniczych pokoleń. Z jednej strony jego życie obrazuje problemy współczesnych nastolatków, z drugiej – jest na tyle intrygujące, że przyciąga uwagę. Któż z nas nie mierzył się z wymagającym nauczycielem – „reliktem” minionych epok? Któż z nas nie narzekał na konserwatyzm i przesadną opiekuńczość rodziców? Któż z nas nie toczył bojów z młodszym rodzeństwem? Hal zna te wszystkie problemy od podszewki, nie boi się głośno o nich mówić, często komentuje je ciętą, ironiczną ripostą. Jest bliski swoim czytelnikom, dlatego trudno przejść obok snutej przez niego opowieści obojętnie. Chłopiec przyjmuje wyzwanie nauczyciela historii, pana Tupkina, a po drodze mierzy się z szeregiem rozmaitych komplikacji. Próbuje poddać analizie różne przestrzenie aktywności człowieka, spoglądając na świat dorosłych oczami dziecka. Taka perspektywa przeważnie prowadzi do śmiesznych, niekiedy wręcz groteskowych sytuacji. L.A. Campbell ma niezły warsztat literacki, stąd lektura „Rupieciarza” to zajęcie lekkie i przyjemne, przy którym uśmiech nie schodzi z twarzy czytelnika.

Na uwagę zasługują również postacie drugoplanowe. Niby rodzina Hala jest jedynie tłem dla perypetii głównego bohatera, ale wprowadza do powieści specyficzny klimat. Postawa rodziców chłopca jest źródłem literackiego żartu. Ich porady i wskazówki traktuje się raczej z przymrużeniem oka, choć oczywiście syn podporządkowuje się nakazom „staruszków”. Nie wyklucza to samodzielnych poszukiwań Hala, którego wyróżnia ciekawość świata, pobudzana przez profesora Tupkina. Niezbyt lubiany nauczyciel inspiruje swojego ucznia do dość owocnej i pożytecznej pracy. Podkreślmy, iż docenia przy tym pomysłowość wychowanka, wynagradza go za nieszablonowe podejście do historii. Może to być wskazówką dla wielu współczesnych pedagogów.

Cały projekt wydawniczy dopełniają nieszablonowe ilustracje z równie intrygującymi podpisami. Nie mam żadnych wątpliwości, że podziałają one na wyobraźnię młodych czytelników. Świetnym pomysłem są osie czasu, które łączą w sobie tradycję z nowoczesnością. Pierwszy raz spotykam się z taką interpretacją dziejów ludzkości w dziecięcej literaturze i muszę pochwalić autorkę za innowacyjne podejście do tematu. Dzięki podobnym zabiegom poznawanie historii nie musi oznaczać dla naszych milusińskich długich, bezsennych nocy.

Kapsuła czasu Hala Rifkinda ujrzała światło dzienne. Czy warto zgłębić jej zawartość? Odpowiedź może być tylko jedna. „Rupieciarz” zaprasza na żywą i przyjemną lekcję historii, grzechem byłoby nie skorzystać z tej kuszącej oferty.


---
* L.A. Campbell, „Rupieciarz i kapsuła czasu”, wyd. Dwukropek, 2017, s. 5.






Autor: L.A. Campbell
Tytuł: Rupieciarz i kapsuła czasu
Tłumacz: Marta Szelichowska
Wydawca: Dwukropek, 2017
Liczba stron: 208
Ocena recenzenta: 6/6