Recenzentka: porcelanka


„Domek robotniczy, w którym mieszkali, stał między kilkoma podobnymi, na tarasach przypominających wielopoziomową platformę wyciętą w górskiej ścianie. Dokładnie przez środek tej platformy biegła stroma droga łącząca szczyt wzgórza z podnóżem. (…) ludzie mieszkający na dole pochodzili z niższych warstw społecznych. (…) Manyõ (…) patrząc na domy stojące jeden nad drugim na wielopoziomowej platformie, która pięła się aż do Takami, doszła za to do wniosku, że świat składa się ze schodów”[1].

Manyõ porzucają w wiosce „ludzie z gór” przebywający w Benimidori, bo kiedy „wskutek samobójstwa ginęła młoda osoba, mieszkańcy palili wiązkę trawy tokonen, która wydziela fioletowy dym. Cudzoziemcy przybywali wówczas nocą, żeby pomóc w przygotowaniach pogrzebowych”[2]. Kilkuletnią dziewczynkę przyjmuje młoda para i wychowała wraz z własnymi dziećmi. Dorastając u podnóża drogi prowadzącej do posiadłości Akakuchibów, dziewczynka poznaje życie klasy robotniczej i nie spodziewa się odmiany losu. Pewnego dnia staje się jednak panią domu w Takami.

„Czerwone dziewczyny” to podróż przez kilkadziesiąt lat historii Japonii – przemian społecznych, gospodarczych i kulturowych. Powieść ukazuje życie trzech kolejnych pokoleń kobiet – powściągliwej Manyõ, buntowniczej Kemari i zagubionej Toko. Pierwsza z nich po poślubieniu Yõjiego zostaje okrzyknięta wieszczką, druga staje się ikoną swojego pokolenia, natomiast ostatnia dźwiga na swoich barkach dziedzictwo matki i babki. Kazuki Sakuraba wnikliwie przygląda się codzienności Japonek na przestrzeni lat – jak z zajmujących się jedynie domem, pokornych żon zamieniają się w wykształcone, pracujące i spełniające się zawodowo kobiety. Jak pomyśli młoda Manyõ: „może to, w jaki sposób żyjemy i jakich dokonujemy wyborów, naprawdę kształtuje przyszłość? Nigdy wcześniej nie przyszło jej to do głowy. Obowiązkiem mężczyzn jest praca, a my, kobiety powinnyśmy kryć się w cieniu”[3].

Autorka kreśli ciekawe portrety psychologiczne głównych postaci. Jednocześnie nie zapomina o bohaterach drugoplanowych, dzięki czemu poznać możemy między innymi stojącą na czele rodu Akakuchibów władczą Tatsu, której nikt nie waży się przeciwstawić, kradnącą mężów Masago i barwną Midori zwaną Złotą Rybką.

„Czerwone dziewczyny” to także opowieść o japońskiej prowincji i zmianach, jakie na niej zachodzą. Szybki wzrost gospodarczy powoduje, że różnice klasowe i społeczne stopniowo zacierają się. Z czasem zakłady pracy zostają zmodernizowane, wielki piec do wyrobu stali odchodzi do lamusa. Właściciele huty zaczynają dostrzegać zanieczyszczenie środowiska i wprowadzają nowe rozwiązania. „W końcu świat z każdym rokiem się kurczy”[4]. Do głosu dochodzi pokolenie buntowników, a japoński rynek ulega załamaniu, gdy pęka „bańka mydlana”. Na tym tle rozgrywa się historia rodu Akakuchibów i należącej do niego firmy, które dzięki Manyõ przezwyciężą czasy kryzysu. Czy przetrwają jednak więzi rodzinne i tradycja?

Sakuraba posługując się przystępnym stylem tworzy intrygującą opowieść o dziejach rodziny. Świetnie oddaje emocje postaci i atmosferę japońskiej wioski. „Czerwone dziewczyny” przepełnione są nostalgią za mijającymi czasami i smutkiem. To również historia przyjaźni – Manyõ ze Złotą Rybką i Kemari z Czekoladką – oraz cichej rywalizacji między siostrami.

Spadkobierczynią historii Kemari i licznych opowieści snutych przez niepiśmienną Manyõ zostaje Toko, która nie potrafi odnaleźć się po śmierci babki. Powtarza, że „one miały wspaniałą przeszłość, miały historię; były moimi korzeniami. A ja? Ot, zwyczajna młoda dziewczyna”[5], jednak to ona staje się świadkiem czasów i rodzinnym kronikarzem.

Powieść osadzona jest w zupełnie innym od naszego kręgu kulturowym – odmienne obyczaje, wierzenia i historia sprawiają, że czyta się ją z rosnącym zaciekawieniem, a nawet z zapartym tchem. Japońska pisarka zabiera nas w podróż, z której z trudem wraca się do rzeczywistości.


---
[1] Kazuki Sakuraba, „Czerwone dziewczyny. Legenda rodu Akakuchibów”, przeł. Łukasz Małecki, Wydawnictwo Literackie, 2017 s. 18–19.
[2] Tamże, s. 9–10.
[3] Tamże, s. 65.
[4] Tamże, s. 174.
[5] Tamże, s. 350.





Autor: Kazuki Sakuraba
Tytuł: „Czerwone dziewczyny. Legenda rodu Akakuchibów”
Tłumacz: Łukasz Małecki
Wydawca: Wydawnictwo Literackie, 2017
Liczba stron: 488

Ocena recenzenta: 5,5/6