Książka z serii "Wielcy pisarze w nowych przekładach". Przekład Olka Mincera z komentarzami Laury Quercioli.


Gliniany bałwan zwany Golemem, stworzony do służby ludziom i powołany do życia przez średniowiecznych rabinów, przeszedł liczne metamorfozy.

Z mitologicznej tradycji przekształcił się w symbol ludzkiej potrzeby kontrolowania otaczającego świata; w Golemie-symbolu zawarty jest także sens bolesnej samoświadomości istoty stworzonej, gdzie relacja człowiek – Bóg jest uproszczona i powiększona przez relację Golem – jego twórca rabin. To także potrzeba samodzielności, tożsamości, opieki.

Golem jest jednoczesnym symbolem mitycznej przeszłości i współczesnego świata (oraz przyszłości) zdominowanego przez technologię, w aspekcie konstruktywnym i destruktywnym ludzkiego działania, dylematu związanego z użyciem siły.

Tak jak inne żydowskie symbole, posiada aspekt lokalny (Golem jako narzędzie w obronie Żydów przed atakiem antysemitów) oraz ogólnoludzki. Golem, gliniana istota odczuwa tęsknotę jednocześnie do swojego twórcy, dalekiego i nieosiągalnego (z ontologicznego punktu odniesienia), do nie mniej nieosiągalnej ery mesjańskiej, i do własnego nie-istnienia.

"Der Goylem" (1921), autorstwa żydowsko-rosyjskiego pisarza H. Leivicka (posługiwał się w zapisie swojego imienia Halper jedną literą), tłumaczony na angielski, francuski, włoski i inne języki, jest jedynym wielkim arcydziełem żydowskiego teatru nigdy niewydanym po polsku. Publikacja "Golema" stanowi zapełnienie luki w naszej świadomości kulturalnej w odniesieniu do jednego z najważniejszych mitów literatury europejskiej.

[Wydawnictwo Sic!, 2017]