STYCZEŃ

1. Dlaczego współpracujemy (Tomasello Michael) (4,5)
Głos w odwiecznym sporze, czy z natury człowiek jest zły (Hobbes), czy dobry (Rousseau). Próbuje odpowiedzieć psycholog rozwojowy badając zachowania dzieci i małp. Interesująca multidyscyplinarność (psychologia/prymatologia/neuronauki). Wartościowe w tym wydaniu jest zawarcie po tekście głównym komentarzy i polemik kilku innych naukowców.

2. Śledztwo (Lem Stanisław) (4,0)
Ukryty w formie mrocznego kryminału (horroru?) traktat o ograniczeniach racjonalnego myślenia i metody naukowej. Dobrze napisane, ale jakoś mnie nie wciągnęło.

3. Urzędnik skarbowy (Palumbo Nino) (4,5)
Zapomniane zupełnie przykurzątko napisane we Włoszech w latach 50 XX wieku, wydane u nas kilka lat później. Wątpię, by ktokolwiek obecnie to czytał. A to dobra książka. Dramatyczne studium przypadku korupcyjnego z analizą postaw przedsiębiorcy, adwokata-pośrednika oraz urzędnika. Przy okazji ciekawy obraz powojennego społeczeństwa włoskiego.

4. Wywiad z Borutą (Orbitowski Łukasz, Cetnarowski Michał (pseud. Merril Loui E.)) (4,0)
Historia Polski wg szefa naszego piekiełka. Od "Turbosłowian" do współczesności. Mocno rozrywkowy, prześmiewczy styl. Dla fanów "Legend Polskich" Allegro gratka. Wydane w wersji elektronicznej: e-book lub audiobook. Wersję mówioną, z rolą Krystyny Jandy jako dziennikarki i Tomaszem Drabkiem jako Borutą, słucha się bardzo przyjemnie.

5. Lata decyzji: Niemcy a bieg dziejów powszechnych (Spengler Oswald) (5,0)
Z autorem można, a nawet w wielu przypadkach trzeba się nie zgadzać, jednak nie sposób odmówić mu wizjonerstwa, odwagi w prezentowaniu poglądów, zajmującego toku narracji. Historiozofia i geopolityka w najlepszym wydaniu.

6. Fiasko (Lem Stanisław) (5,0)
Jedna z tych książek która w trakcie czytania powoduje coraz większą irytację. Nie da się polubić do końca żadnego bohatera. Sugestywna wizja jak ludzka ciekawość i beztroska prowadzi do głupoty, przemocy i zła, nastraja bardzo pesymistycznie.

7. Rozważania o wojnie domowej (Jasienica Paweł (właśc. Beynar Leon Lech)) (4,0)
cyt: "W niektórych epokach historii zamiar życia w spokoju staje się programem wywrotowym"

8. Kwintet z Cambridge: Owoc naukowej wyobraźni (Casti John L.) (5,0)
Opis fikcyjnego spotkania Turinga, Wittgensteina, Schrodingera, C.P. Snowa i Haldane'a w przystępny sposób wprowadza do tematyki związanej ze sztuczną inteligencją, teoria umysłu i kwestiami świadomości. Bardzo pobudza myślenie, polecam.

9. Listy pogańskie (Grubiński Wacław) (4,0)
Zbiorek apokryficznych listów rzymskiego wygnańca w Judei za czasów Tyberiusza. Oddaje dość udanie charakter ludzi i ducha tamtych czasów. Pomimo trzech wydań (1938, 1963, 1991), wydaje się, że to przykurzątko raczej zostanie zapomniane. Trochę szkoda.



LUTY

10. Przedsiębiorcze państwo: Obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego (Mazzucato Mariana) (4,0)
Interesująca idea, podana w przeciętnej formie. Autorka zbyt często powtarza swoje główne tezy. Dla ich udowodnienia sięga ciągle po te same przykłady.

11. Oksana (Odojewski Włodzimierz) (4,5)
Cokolwiek Odojewski napisze, stylem i tematyką zawsze oszałamia. Prosta w sumie fabuła mieści olbrzymią ilość zagadnień do rozważenia.

12. Sekretne życie drzew (Wohlleben Peter) (3,0)
Ciekawe, ale nadmiernej antropomorfizacji mówię stanowcze NIE.

13. Zakonnice odchodzą po cichu (Abramowicz Marta) (4,0)
Ważny i interesujący temat, jednak wykonanie takie sobie.

14. O człowieku, który się kulom nie kłaniał (Broniewska Janina) (1,5)
Sprawdzałem, jaka była skala manipulacji i przekłamań, jakie serwowano dzieciom w tej PRL-owskiej lekturze szkolnej. Była wielka. Tym groźniejsza, że literacko ta parabiografia Karola Świerczewskiego jest nienajgorzej napisana.

15. Głęboka rzeka (Endō Shūsaku) (5,0)
Chrześcijańska duchowość w azjatyckim, synkretycznym wydaniu. Ortodoksom lektura grozi zawałem.

16. W zapachu migdałów i lukru (Przybysz Janusz) (4,0)
Zbiór opowiadań z humorem opisujący absurdy życia w PRL. Szczególnie zabawne są opisy "pracy" biurowej.

17. Syn (Meyer Philipp) (4,5)
Kawał solidnej, amerykańskiej, prozy. Jednak kreowanie tego na arcydzieło jest nieporozumieniem. Zaletą jest pokazanie mało znanego u nas tła historycznego. Słabsze jest silenie się na historiozofię.



MARZEC

18. Terror (Simmons Dan) (4,0)
Przykład, jak w literaturze popularnej przemycić sporo wiedzy dotyczącej historii odkryć geograficznych (poszukiwanie przejścia północno-zachodniego z Atlantyku na Pacyfik) oraz mitologii Inuitów. Trochę to horror, trochę książka przygodowa. Ze względu na realia mroźnej Arktyki czas lektury proponuję dostosować do pogody :)

19. Kobieta, którą porzuciłem (Endō Shūsaku) (3,5)
Chyba najsłabsza z wydanych w Polsce dzieł tego autora. Jak to zwykle bywa - dopóki opisywał bohatera niejednoznacznego, zachowującego się egoistycznie - było dobrze. Gdy jednak pojawia się główna bohaterka, zbyt idealna, "święta" - Endo wpływa na mieliznę. Powieść jest zbyt dydaktyczna. W stylu "dorastającym dziewczynom ku przestrodze".

20. Ciepło-zimno: Zagadka Fahrenheita (Czerwińska-Rydel Anna) (4,0)
Ot, poprawna pozycja popularyzatorska dla dzieci i młodzieży.

21. Wszystko za Everest: Katastrofalny sezon 1996 w relacji naocznego świadka (Krakauer Jon) (5,0)
22. Wspinaczka: Mount Everest i zgubne ambicje (Bukriejew Anatolij, DeWalt Weston G.) (5,0)
Koniecznie trzeba czytać je obie w pakiecie, razem z filmem "Everest". Polecono mi film ze względu na to, że jest przedmiotem analiz na szkoleniach z zarządzania ludźmi. Przedstawienie okoliczności tragedii z 1996 roku okazało się tak fascynujące, że zagłębiłem się w lektury. Najpierw napisana "z pazurem", niesamowicie wciągająca relacja Krakauera, dziennikarza - uczestnika tragicznej wyprawy. Jest bardzo subiektywna co dodaje jej autentyczności i emocji, jednak wpływa na jej wiarygodność. Uwidacznia to sucha, faktograficzna i polemiczna relacja innego uczestnika tamtych wydarzeń - Bukriejewa. Wciąga mniej, ale bardziej pobudza do myślenia.

23. Marsz Czarnych Diabłów: Odyseja 1. Dywizji Pancernej generała Maczka (McGilvray Evan) (2,0)
Strata czasu. Taki temat zepsuć. Ech...

24. Tadeusz od spraw zwykłych (Klunder Małgorzata) (3,5)
Czwarty tom cyklu o rodzinie bibliofilów z Poznania udowadnia, że można pisać bez grafomanii o ludziach głęboko wierzących. Ale jednak to pozycja tylko dla miłośników poprzednich tomów.

25. Klucze Królestwa (Cronin Archibald Joseph) (4,0)
Zaskoczenie, że powieść o księdzu napisana na początku lat 40-tych XX wieku roku prezentuje Kościół katolicki tak otwarty, pokorny i tolerancyjny. Podoba mi się styl narracji przypominający klasyków XIX wieku.

26. Który człowiek bogaty może być zbawiony? Zachęta do wytrwałości (Klemens Aleksandryjski) (4,0)
Krótko i treściwie. Ciekawe tym bardziej że ładnie pokazuje niedosłowny sposób interpretacji perykopy o bogatym młodzieńcu.



KWIECIEŃ

27. Listy z Gwatemali do matki (Bobkowski Andrzej) (5,0)
Im późniejsze listy, tym lepsze. Wiele trafnych obserwacji, szczególnie dotyczących zgniłych inteligenckich europejskich elit

28. Małpa w każdym z nas: Dlaczego seks, przemoc i życzliwość są częścią natury człowieka? (Waal Frans de) (5,0)
Rewelacja. Ksiązka de Waala powinna być lekturą szkolną. Skłania do rozważań odwiecznego dylematu - czy w naturze człowieka leży agresja i rywalizacja (jak u szympansów), czy współpraca i łagodzenie sporów (jak u bonobo).

29. Przybysz (Tan Shaun) (5,0)
W końcu przeczytałem (obejrzałem?) słynne dzieło o emigracji. Pochwały zasłużone, ale nie zgadzam się, że to arcydzieło.

30. Notatnik 1947-1960 (Bobkowski Andrzej) (4,5)
Początek to przeciętna relacja z rejsu do Gwatemali, koniec - przejmujące, afirmujące życie, zapiski z czasów choroby.

31. Absalomie, Absalomie... (Faulkner William) (4,0)
Doceniam zamysł, podziwiam konstrukcję, ale styl mnie strasznie wymęczył.

32. Odwrócony świat (Priest Christopher) (3,5)
Materiał na dobre opowiadanie rozdęty w przeciętną powieść. Świetny pomysł i nic ponadto. Rozczarowanie.

33. Konklawe (Harris Robert) (4,0)
Przykład jak powieść, która do 3/4 jest rewelacyjna, inteligentna i wciągająca, potrafi byc zepsuta przekombinowanym zakończeniem. Lepiej, by Harris zamiast współczesnych thrillerów, pozostał przy historii.

34. Czas Herkulesów (Wroński Marcin) (4,5)
Solidne przedstawienie realiów 1938 roku w rozwijającym się wówczas Chełmie. Ciekawostka! Komisarz Maciejewski spotyka słynnego Jakuba Wędrowycza

35. Królestwo (Carrère Emmanuel) (4,0)
Po lekturze pozostawia bardzo mieszane uczucia. Na ile jest to literacka kreacja? Na ile opis rzeczywistych rozterek autora? Napisane to jest z talentem. Zachęca do lektury Nowego Testamentu. Problem gdy Carrere sili się na przeintelektualizowaną eseistykę historyczno-religijną. Dziwi mnie, że narrator Królestwa opiera się na przestarzałym Renanie, pomijając nowe ustalenia tzw Jesus Quest czyli badań nad Jezusem historycznym.

36. Żółte ptaki (Powers Kevin) (3,0)
Kolejna z wielu powieści o okrucieństwach wojny i traumach jakie wywołuje. Mnie Powers nie zachwycił.

37. Przestępstwo (Schirach Ferdinand von) (4,5)
38. Wina (Schirach Ferdinand von) (4,0)
39. Sprawa Colliniego (Schirach Ferdinand von) (4,0)
Krótkie, napisane prostym językiem, książki von Schiracha, skłaniają do zadumy nad prawem i rolą adwokata.



MAJ

40. To nie jest kraj dla starych ludzi (McCarthy Cormac (właśc. McCarthy Charles)) (3,0)
To nie jest książka dla mnie.

41. Królowa (Cherezińska Elżbieta) (3,0)
Przykro patrzeć jak autorka z każdą kolejną powieścią obniża loty Doceniam popularyzację historii ale literacko słabiutko.

42. Cycero (Harris Robert) (powtórka - ocena 5,0 bez zmian)
43. Spisek (Harris Robert) (powtórka - ocena 5,0 bez zmian)
44. Dyktator (Harris Robert) (5,0)
Wbrew pozorom bardzo aktualna trylogia o polityce w czasach wielkich przemian, prawie, życiu Cycerona a także o pięknej przyjaźni.

45. Podzwonne dla dzwonnika (Herling-Grudziński Gustaw) (4,5)
Mam wrażenie, że Herling-Grudziński jest coraz rzadziej czytany. Wielka szkoda,bo wszystko co napisał jest warte lektury

46. Historia twojego życia (Chiang Ted) (4,5)
Tytułowe opowiadanie wybija się na tle innych. Interesujące „Co ma cieszyć oczy”. Reszta solidna

47. Krassus: Polityk niespełnionych ambicji (Piegdoń Maciej) (4,0)
Poprawna biografia niejednoznacznej postaci. Lektura dobra jako uzupełnienie do trylogii rzymskiej Harrisa

48. Dziennik (Zawadzki Władysław Marian (1885-1939)) (4,5)
Bezcenne źródło pozwalające zajrzeć w kulisy polityki gospodarczej i funkcjonowania rządu w II RP. Dziennik obejmuje głównie 1932r., dominuje szukanie zagranicznych kredytów, sprawa obniżek pensji urzędników, dolewek spirytusu do nafty itp. Gratka dla miłośników historii.

49. Lord Jim (Conrad Joseph (Conrad-Korzeniowski Joseph; właśc. Korzeniowski Józef Teodor Konrad)) (powtórka po latach, zmiana oceny z 4,0 na 5,0)
Nadal nie robi na mnie takiego wrażenia jak np. Jądro Ciemności, czy Tajny Agent. Jednak teraz jestem w stanie zauważyć o wiele więcej niż za czasów gdy była to moja lektura przerabiana w LO



CZERWIEC

50. Drobne występki w czasach obfitości (Kneale Matthew) (4,0)
Całkiem niezłe opowiadania popularne z ambicjami do bycia czymś więcej

51. Tu byłem: Tony Halik (Wlekły Mirosław) (4,0)
Słuchałem w wersji audio. Jerzy Stuhr jako lektor nie sprawdza się. Gdyby nie ciekawy, niejednoznaczny bohater i jego życie nie dosłuchałbym do końca.

52. W takim żyliśmy świecie: Sylwetki polityków (Kwiatkowski Eugeniusz) (4,0)
Eseje biograficzne sanacyjnego ministra o Piłsudskim, Mościckim, Becku, Sikorskim, Churchillu, Hitlerze i Stalinie. Najciekawsze rozdziały o Becku i Sikorskim. Sikorski z kompleksem Marszałka, nie znoszący krytyki, z dworem intrygantów. Beck ulegający złudzeniom, z urazą z młodości do Francji.

53. Ułaskawiony na śmierć: Rzecz o Jánosu Esterházym (Mycielska Maria (z Esterházych Mycielska Maria)) (4,5)
Przejmujący obraz miłości siostry do brata więzionego w komunistycznym, czechosłowackim więzieniu.

54. Kazanie o upadku Rzymu (Ferrari Jérôme) (5,5)
Wszelkie nagrody (m.in. Gouncourtów) i pochwały zasłużone. Melancholijny, filozoficzny klimat przypominający naszego Wita Szostaka, z elementami pesymizmu Houellebecqa.

55. Wróbel (Sokołowski Jan Bogumił) (5,0)
Sześćdziesięcioletnia książeczka, a daje tyle radości. Tylko żal, że wróbli coraz mniej.

56. Jeniec i dziewczyna (Filipowicz Kornel) (4,0)
Ciekawe przykurzątko. Rok 1940, internowany w Szwajcarii żołnierz - Polak, miejscowa dziewczyna i zderzenie o odmiennych kultur.

57. Szanse Powstania Listopadowego (Łojek Jerzy (pseud. Jerzewski Leopold)) (5,0)
Wzór publicystyki historycznej. Powtórzyłem po latach jedną z ważnych lektur kształtujących moje myślenie o historii. Cieszę się, że miałem nauczycielkę historii która namawiała nas do czytania Łojka.

58. Z zimną krwią (Capote Truman (właśc. Streckfus Persons Truman)) (4,0)
Pozostawia bardzo mieszane uczucia. Szczególnie gdy zdamy sobie sprawę, że Capote z zimną krwią manipuluje czytelnikiem. Nie chodzi mi tylko o wątpliwe moralnie metody zbierania materiału, ale również wzbudzanie sympatii do jednego ze sprawców.

59. Bonobo i ateista: W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych (Waal Frans de) (5,5)
Sporo lektur na styku nauka/religia za mną. Tą zaliczam do najlepszych. Najciekawsze wątki to przykłady obserwacji naczelnych, ewolucyjne źródła moralności, wartość religii w utrwalaniu norm społecznych.

60. Rzeczy, których nie wyrzuciłem (Wicha Marcin) (3,5)
Spotkałem się z wieloma głosami zachwytu, do mnie jednak pan Wicha nie trafia. Ot, roztkliwianie się intelektualisty nad śmiercią matki.

61. Twierdza: Solidarność walcząca - podziemna armia (Janke Igor) (5,0)
Dobra reportersko-historyczna robota. Przybliża klimat działania i ludzi Solidarności Walczącej. Widać sympatie autora, ale to nie jest pozycja naukowa, więc nie przeszkadza. Ciekawy wątek, jak z bohaterów zrobiono oszołomów.



LIPIEC

62. Diaspora (Egan Greg) (4,0)
Transhumanizm i bardzo twarda SF głównie dla nerdów, miłośników fizyki cząstek elementarnych

63. Prywatyzując Polskę: O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy (Dunn Elizabeth) (5,0)
Bardzo dobry opis polskiej rzeczywistości lat 90-tych na przykładzie rzeszowskiego zakładu Alima-Gerber

64. Wielki strach (Stryjkowski Julian (właśc. Stark Pesach)) (3,0)
Autobiograficzne rozliczenie autora z komunistyczną przeszłością, głównie we Lwowie lat 1939-41. Przeciętne

65. SPQR: Historia starożytnego Rzymu (Beard Mary) (5,0)
Słyszałem wiele głosów, że to rewelacyjna, brawurowa, popularyzacja. Tylko jeden znajomy stwierdził, że mimo niezłej "czytalności" jest to "książka do d..y", i że cała brawurowość ogranicza się do tego, że kwestionuje prawdomówność Pliniusza i jest jednostronna niczym Gibbon. Przyznaję, że taka opinia paradoksalnie tym bardziej zachęciła mnie do kupna i samodzielnej weryfikacji. Po lekturze przyznaje racje obu stronom. Jest to nowoczesne i ciekawe wprowadzenie w historię starożytnego Rzymu dla początkujących. Jednak, jeśli ktoś już ma kilka dobrych lektur o antycznym Rzymie za sobą - może kręcić nosem.

66. Busola (Énard Mathias) (3,5)
Erudycyjna, melancholijna, rozprawa o tym jak Orient chciałby widzieć zachodnioeuropejski intelektualista. Bardzo dobrze napisana, ale pozostawiła mnie obojętnym.



SIERPIEŃ

67. Big Data: Rewolucja, która zmieni nasze myślenie, pracę i życie (Mayer-Schonberger Viktor, Cukier Kenneth) (4,5)
Wartościowe wprowadzenie w zagadnienia Big Data. Zweryfikowałem kilka błędnych intuicji w temacie (np. co do jakości danych - nie muszą być idealne)

68. Tajemnicza rana: Mit czołgu-pułapki w powstaniu warszawskim (Mieszkowski Łukasz [historia]) (5,0)
Brawurowy, emocjonalny, świetnie udokumentowany, esej historyczny. Uwaga - lektura może być bolesna. Ambicje, bałagan, ucieczka przed odpowiedzialnością przykryte zostały racjonalizacjami i zrzucaniem winy na innych.

69. Rapsodia świdnicka: Opowieść śląska z lat 1339-1404 (Grabski Władysław Jan) (4,0)
1200 stron solidnej, acz przeciętnej powieści historycznej z czasów księcia Bolka II Małego

70. Kinderszenen (Rymkiewicz Jarosław Marek) (5,0)
Można się z ateistyczno-martyrologiczną historiozofią Rymkiewicza nie zgadzać, ale jakim językiem on pisze! Jak mistrzowskie ma pomysły! Wybaczam mu nawet jego stosunek do faktów historycznych (tj. jeśli fakty nie odpowiadają jego wizji - tym gorzej dla faktów; nie ważne co się wydarzyło, a co mogło się wydarzyć itp.)

71. Profesor Stoner (Williams John Edward) (6,0)
Moja pierwsza "szóstka" od wielu miesięcy. Znakomita powieść, będąca czymś znacznie więcej niż tylko literaturą kampusową. Nie wiem, jak Williams to zrobił, ale bardzo emocjonalnie związał mnie z głównym bohaterem. Powieść urzekła mnie pokazaniem, jak można próbować być stoikiem we współczesnym świecie. Stoner jako profesor zajmował się związkami literatury średniowiecznej i renesansowej z antykiem. I ten antyk, jego siła i spokój unosi się nad całą fabułą.

72. W polu (Rembek Stanisław) (5,5)
Rację miała Maria Dąbrowska stawiająca Rembeka wyżej od Remarque'a. Od teraz na wojnę 1920r. będę patrzył jego oczami. Bardzo niepokojąca proza. Kim był sierżant Dereń?

73. Fabryka absolutu (Čapek Karel) (4,5)
Zgrabna, krótka, satyra, nie zestarzała się pomimo prawie 100 lat od pierwszego wydania.

74. Impuls: Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia (Thaler Richard, Sunstein Cass R.) (4,0)
Popularne w stylu przybliżenie zasad ekonomii behawioralnej. Podtytuł może mylić. To książka bardziej dla osób mających wpływ na życie publiczne i stanowiących prawo (polityków, samorządowców, legislatorów), a nie zwykłych ludzi. Chociaż ci z pewnością z ciekawością przeczytają "jak to działa".

75. Dygot (Małecki Jakub [pisarz]) (4,5)
Chwalą nie bez powodu. Dobre, choć dla mnie to mix twardochowego "Dracha" z pisarstwem Ewy Ostrowskiej (np. "Śniła się sowa"). Zastanawia zdecydowana zmiana szczegółowości opisywanego tła, w zależności od opisywanego czasu. Wojna, PRL opisane pobieżnie, przełom XX i XXI wieku pełen szczegółów. Czyżby autor opierając sie na własnej pamięci zaniedbał "reserczu" dawniejszych realiów?

76. Piąta pora roku (Jemisin N. K. (Jemisin Nora K.)) (3,5)
Ciekawy pomysł ("górotwory", czyli osoby kontrolujące drgania ziemi) + triki z warsztatów creative writing (w zależności od bohaterki narracja pierwszo- drugo- i trzecioosobowa). Efekt: czyta się szybko, ale głębiej nie ma nic. Nagrody na wyrost. Najbardziej przeszkadzały mi zgrzyty dot. tła: elektryczność, miedziane rury, słoiki z gwintowanymi nakrętkami - bez metalurgii, przemysłu? Z końmi, kuszami i prymitywnymi armatami?

77. Kriton (Platon (właśc. Arystokles)) (5,0)
Nowe, dwujęzyczne wydanie. Tłumaczenie i wstęp autorstwa prof. R. Legutki sprawiają że dialog jest bardzo przystępny w odbiorze i daje do myślenia.

78. Rozłąka (Priest Christopher) (5,0)
Winston Churchill, Rudolf Hess i bracia bliźniacy reprezentujący wojenne postawy Brytyjczyków (zwolennik walki/pacyfista), w bardzo dobrej powieści przeplatającej historię z historią alternatywną.

79.Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca? (Kołakowski Leszek) (4,0)
Kołakowski jako autor lektury dla dzieci szkolnych w klasach 1-3? Czemu nie, ja to kupuję. Mimo zgrzytu jakim jest opis akt przemocy (rybacy dają klapsa nosorożcowi).

80. O sztuce oraz sposobach usidlenia kierownika działu w celu upomnienia się o podwyżkę (Perec Georges) (3,5)
Literatura eksperymentalna to jednak nie jest to, co lubię. Najciekawszy w tej książeczce jest sam pomysł i tytuł.

81. Enigma (Harris Robert) (4,0)
Jedna z wcześniejszych powieści Harrisa. Już wtedy jego atutem jest bardzo dobry research i oddanie realiów historycznych. Sam fabuła taka sobie. Są polonica.



WRZESIEŃ

82. Duch króla Leopolda: Opowieść o chciwości, terrorze i bohaterstwie w kolonialnej Afryce (Hochschild Adam) (4,0)
Doceniam treść, prekursorstwo i wagę tej książki, jednak nie do końca odpowiada mi styl, w którym jest napisana. Zbyt często poważny reportaż historyczny skręca w stronę tabloidowej pogoni za sensacjami nie mającymi znaczenia (np. o chorobach członków rodziny królewskiej).

83. Między walizkami (Wilk Paulina) (4,0)
Lubię czytać wszystko, co wyjdzie spod pióra Pauliny Wilk. Mimo tego (a może właśnie dlatego?), że jej typ wrażliwości jest często bardzo odległy od mojego.

84. Wartości, godność i władza: Dlaczego porządni ludzie czasem kradną, a złodzieje ujmują się honorem (Kosewski Marek) (4,5)
Podobno jest to lektura obowiązkowa funkcjonariuszy CBA. Jeśli to prawda, to dobrze. Ale Przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości to nie jedyni adresaci książki. Odpowiedzi na pytanie zawarte w podtytule z pewnością przydatna jest m.in. w wychowaniu dzieci, czy zarządzaniu firmami. Wartość pracy Kosewskiego podnosi częste sięganie do przykładów z praktyki.

85. Czerwone koszule (Scalzi John) (4,5)
Przewrotna powieść SF. Rubaszny pamflet na telewizyjne seriale fantastyczne przechodzący w metaliteraturę. Momentami zabawna, szybko się czyta, minusem tylko delikatna nutka amerykańskiego dydaktyzmu.

86. Zupełnie normalna historia czyli Dzieje Polski zanalizowane przez Marcina Kulę w krótkich słowach, subiektywnie, ku pożytkowi miejscowych i cudzoziemców (Kula Marcin) (3,0)
Ciekawy układ (tematycznie, a nie chronologicznie). Jednak treść jest wyraźnym odbiciem epoki w której Kula tę książkę napisał (ok 2000 r.). Czasu naiwnej wiary w UE i perspektywy "końca historii".

87. Bez skazy (Franzen Jonathan) (4,5)
Spotkałem się z twierdzeniem, że Franzen obok Houlebecqa to najlepszy literacki analityk współczesności. Coś w tym jest. "Purity" to napisana z epickim rozmachem rozprawa o wolności i czystości w czasach internetu. Bardzo precyzyjna konstrukcja, wiarygodni psychologicznie bohaterowie. Jednak nie do końca mnie przekonuje.

88. Król z żelaza (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (4,0)
89. Zamordowana królowa (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (4,5)
Klasyka powieści historycznej. Solidna jakość, choć na razie bez fajerwerków. To pierwsze dwa tomy cyklu. Do pierwszego można mieć jeszcze zastrzeżenia, drugi lepszy - bo mniej w nim podręcznika, więcej fabuły.

90. Problem trzech ciał (Liu Cixin) (5,0)
Nareszcie współczesna SF, która nie jest chwalona na wyrost, a wszelkie nagrody są zasłużone. Obok wątku naukowego, fantastycznego i kryminalnego, szczególnie przypadły mi do gustu historyczne sceny z czasów rewolucji kulturalnej w Chinach. Uświadomiły, jak mało wiem o tych wydarzeniach.


PAŹDZIERNIK

91. Książę (Machiavelli Niccolò (Machiavelli Mikołaj)) (5,0)
Wszyscy "znają", mało kto przeczytał. A zdecydowanie warto. Bardzo pouczająca lektura.

92. Trucizna królewska (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (5,0)
93. Prawo mężczyzn (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (5,0)
94. Wilczyca z Francji (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (4,5)
95. Lew i lilie (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (4,5)
Trzeci i czwarty tom cyklu zdecydowanie najlepsze. Ale aż do tomu 6, pierwotnie ostatniego, seria trzyma poziom. Klasyka powieści historycznej.

96. Fabryka nostalgii: O fenomenie pamięci wieku dojrzałego (Draaisma Douwe) (5,0)
Świetnie o pamięci, reminiscencjach i nostalgii. Od razu szukam kolejnych książek tego autora.

97. Kiedy król gubi kraj (Druon Maurice (Kessel Maurice)) (3,5)
Dopisany po latach, siódmy tom. Zaliczenie do cyklu "Królów przeklętych" to nieporozumienie. Osobno się broni, ale raczej tylko dla fanatyków historii Francji.

98. Prawy umysł: Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka (Haidt Jonathan) (4,5)
Mustread dla obserwatorów życia społecznego i politycznego. Psychologiczna teoria matriksów (macierzy) moralnych wiele wyjaśnia.

99. Córki Wawelu: Opowieść o jagiellońskich królewnach (Brzezińska Anna (ur. 1971)) (5,0)
Rzadkie połączenie erudycyjnego eseju z beletryzowaną biografią. Długo nie mogłem przyzwyczaić się do formy. Ale gdy się to uda, książka daje moc wrażeń i wiedzy.


LISTOPAD

100. Bazylisa: Świat bizantyńskich cesarzowych (IV-XV wiek) (Leszka Mirosław Jerzy, Leszka Małgorzata B.) (4,0)
Masa skondensowanych informacji, ciekawe bohaterki. Jednak brak lekkości stylu Krawczuka z pocztu cesarzy bizantyjskich. Zaskoczyło mnie, jak wiele małżeństw cesarskich zawieranych było nie z wyrachowania, a z miłości.

101. Wspomnienia skarbowca 1927-1945 (Ivánka Aleksander) (5,0)
Wspaniała lektura! Czego tu nie ma. Statystyki, liczby, anegdoty; SGH, Min. Skarbu, GUS, Magistrat Warszawy, Starzyński. Szczególnie ciekawe było dla mnie funkcjonowanie finansowe miasta podczas niemieckiej okupacji.

102. Jądro ciemności (Conrad Joseph (Conrad-Korzeniowski Joseph; właśc. Korzeniowski Józef Teodor Konrad)) jako "Serce ciemnosci"
Ciekawy pomysł opowiedzenia Conrada "po dukajowemu". Niektóre frazy i pomysły znakomite. Jako całość to jednak tylko nie do końca udany, artystyczny eksperyment.

103. Wyprawa "Endurance" (Lansing Alfred) (5,5)
Opisana w niesamowicie wciągający sposób historia. Mustread m.in. dla zarządzających, jako case study.
"... kiedy znajdziesz się w beznadziejnej sytuacji, z której zdaje się nie być wyjścia, klęknij i módl się o Shackletona".

104. Herezja (Kołakowski Leszek) (4,0)
"Mówiąc o herezji, mówimy przecież o konfliktach ideowych, o tym, jak one powstają i jak bywają rozwiązywane. Mówimy o walkach ideologicznych i o sprawie tolerancji, a to wszystko tematy bardzo współczesne i żywe".

105. Żmut (Rymkiewicz Jarosław Marek) (4,0)
Młodzieńcze romanse Adama Mickiewicza średnio mnie interesują. Ale piękny styl, w którym są opisane. Mechanizmy manipulacji pamięcią. Śmiałe hipotezy. Dla nich warto czytać Rymkiewicza.

106. Stankiewicz; Powrót (Rylski Eustachy) (4,5)
Dwa opowiadania. Dwie historie rozciągnięte od Powstania Styczniowego do Wojny Domowej w Rosji. Pod znakiem fatalizmu i poszukiwania tożsamości. "Stankiewicz" wybitny, "Powrót" dobry.

107. Polska odwraca oczy (Kopińska Justyna) (4,0)
Takie reportaże pełnią ważną rolę uwidaczniania patologii, szczególnie w systemie państwa. Szkoda tylko, że coraz mniej miejsc, gdzie można je publikować.

108. Pulteram: Żywa tradycja w Wielkopolsce (Jełowicki Arkadiusz, Geelhaar Sylwia, Kuligowski Waldemar, Sawicka Małgorzata, Brzezińska Anna Weronika) (4,0)
Niedoceniana, słabo zbadana, ale wciąż żywa i zmieniająca się tradycja przedweselnej zabawy z tłuczeniem szkła/skorup na szczęście. Pod różnymi nazwami łączy mieszkańców byłego zaboru pruskiego. Jako weteran wielu pultrów polecam (sporo zdjęć).

109. Kalahari (Albiński Wojciech) (5,0)
Swego czasu ten późny debiut był głośny. Chwalony z wszystkich stron (nominacja Nike, nagroda Mackiewicza). Całkowicie słusznie! Bardzo dobre, na poły reporterskie opowiadania pokazujące mentalność na poł. Afryki w czasie historycznych przemian.


GRUDZIEŃ
110. Ścieżki śpiewu (Chatwin Bruce) (5,0)
Aborygeni poznają przestrzeń dookoła siebie poprzez śpiew. Wyprawę po Australii śladami wyśpiewywanych tras autor łączy z rozważaniami na temat nomadów i koczowniczej natury człowieka. Ciekawe.

111. Kołysanka (Slimani Leïla) (4,5)
Przykład, że ciekawa proza może być krótka, pisana dość prosto, a jednocześnie gęsta, mocna i emocjonalna. Nagroda Goncourtów słusznie przyznana.

Czarny potok (Buczkowski Leopold) (niezainteresowany)
Przeczytałem 100 stron z 260. Wystarczająco, by docenić pomysł rwanej, chaotycznej fabuły. Podobno ta książka to koszmar studentów polonistyki, proza eksperymentalna. Według mnie nie jest tak źle. Forma odpowiada okupacyjnej tematyce. Jednak zagadka, co się stało z żydowskim brylantem i kim jest szef leśnych wyrzutków Wąskopyski nie zainteresowała mnie na tyle by czytać do końca.

112. Duchowe życie zwierząt (Wohlleben Peter) (3,0)
Nie rozumiem fenomenu popularności książek tego pana. No, ale ja wychowałem się na radiowych gawędach Simony Kossak. Sto razy ciekawszych. Na dodatek autor tak wiele razy broni się przed zarzutami nadmiernej antropomorfizacji, że jest to po prostu nudne.

113. Na prastarej ziemi (Ghosh Amitav) (5,0)
Intrygująca mieszanka. Przemiany egipskiego społeczeństwa w latach 80 XX w. okiem doktoranta z Indii w połączeniu z historycznym śledztwem w sprawie XII-wiecznego kupca i jego niewolnika z Indii na podstawie zachowanych w kairskiej genizie listów.

114. Ciemny las (Liu Cixin) (4,5)
Solidna SF. W drugim tomie trylogii historia, fizyka i matematyka ustępują pola socjologii, politologii i psychologii. Całkiem przyjemnie się słuchało, choć pierwszy tom bardziej przypadł mi do gustu.

115. Ballada o pewnej panience: Wszystkie najważniejsze opowiadania (Twardoch Szczepan) (4,0)
Jak to bywa w zbiorach opowiadań. Są i lepsze i gorsze. Dla znających powieści Twardocha żadnych zaskoczeń. Ta sama filozofia, te same pomysły. Raczej tylko dla fanów.

116. Wspomnienia (Dowbor-Muśnicki Józef) (4,0)
Marginalizowany, zgorzkniały generał zajmujący się rolą niczym Cyncynat pisze apologię swojego życia. Wyłania się z niej rzutki wódz, świetny organizator, prostolinijny, pryncypialny, bezkompromisowy w sądach. Jednocześnie razi polityczną naiwnością i antysemityzmem.

117. Kiedy byłam Ekscelencją (Beck Jadwiga) (4,0)
Anegdoty, ciekawostki i ploteczki z życia żony dyplomaty. Dobrze wprowadza w przedwojenny klimat. Smutnym kontrapunktem opis ostatnich miesięcy życia Becka.

118. Powstanie wielkopolskie nad środkową Obrą (Benyskiewicz Joachim, Szczegóła Hieronim) (4,0)
Warto takie opracowania czytać. Bo wielka historia jest sumą historii małych.