Skąd to się bierze, że to, co było, wolę opisywać za pośrednictwem tego, czego nie było, bo z powodów czasowych być nie mogło albo nie było, bo zdarzyło się inaczej, choć prawie równie dobrze mogło się było tak właśnie zdarzyć, albo choć nie było faktycznie, to przecież jednak zaistniało potencjalnie, w jego wyobraźni, w jego oczekiwaniu, w jego poczuciu symetrii wreszcie?
Przede wszystkim zapewne z poczucia niewystarczalności historii czy biografii, opartych jedynie na udokumentowanych, sprawdzalnych faktach. Z przekonania, że owszem, takie fakty są potrzebne, nieodzowne nawet, jak zasadnicze prawa, przeciw którym nie warto się buntować, ale że istotna, duchowa struktura życia S. opiera się na innych, wężowych kolumnach (jak z obrazu przypisywanego Giuliowi Romano, którego kopia wisiała u dziadków). I w końcu z wiary w to, że w procesie rekonstrukcji tej struktury duchowej życia elementem nieuniknionym, bez którego najdokładniejszy zbiór faktów nigdy nie złoży się w całość, jest wyobraźnia. Stąd w tej biografii tyle odrzuconych hipotez, tyle czasowych przeskoków, tyle czasu niedokonanego*.

---
* Jan Zieliński, „SzatAnioł. Powikłane życie Juliusza Słowackiego”, wyd. Świat Książki, 2000, s. 170.