Z planowanych do przeczytania 13 ksiąg wielkich pozostało mi 6. Biblia (antologia; < autor nieznany / anonimowy >), Proust Marcel, Wojna i pokój (Tołstoj Lew), Gra w klasy (Cortázar Julio), Archipelag GUŁag 1918-1956: Próba analizy literackiej (Sołżenicyn Aleksander), Reymont Władysław (Reymont Władysław Stanisław; właśc. Rejment Stanisław Władysław).
Biblia idzie niemrawo - jeszcze w gimnazjum i liceum męczyłem niektóre księgi, n.p. ks. Hioba i Apokalipsę św Jana. Teraz ilościowo została mi praktycznie połowa - wszystkie księgi prorockie ST i księgi mądrościowe/poetyckie + listy NT. Nie ukrywajmy, że Biblia jest męczarnią - nie da się jej czytać w sposób tradycyjny - egzemplarz, który mam jest ceglasty, bo ma ilustracje, ale na szczęście klasyczne obrazy z Muzeum Narodowego i.t.p., a nie żadne new age'owe.
Przemyślenia: Biblia to sprawa nieliteracka. Nie można czytać jej jak tradycyjnej opowieści. Ale trzeba próbować, ba! Trzeba właśnie próbować czytać ją w ten literacki, tradycyjny sposób, jak każdą inną książkę, w sposób świecki. W filmie biograficznym o
Arenas Reinaldo jego mistrz podsuwa mu stertę książek do czytania na początek kariery literackiej - Biblia figuruje jako pierwsza. Zapewne nie bez przyczyny, jakkolwiek nowożytność każe podchodzić do niej raz że krytycznie; dwa, że z dystansem; trzy - przez pryzmat Historii. Czy świecki sposób czytania Biblii, n.p. z zaznaczaniem fragmentów, zaginaniem rogów, uwagami na marginesie - jest świętokradztwem to już kwestia sumienia.

Reymont idzie mi podobnie - połowa "Chłopów" odhaczona.
Przemyślenia: - tak jak Biblia, tak i "Chłopi" są lekturą w pewnym wieku już przestarzałą, nie do końca można znaleźć uzasadnienie do powrotu, pobrzmiewa toto liceum, tudzież gimnazjum. Wytłumaczenie wydawałoby się proste - Reymont trąci myszką, ale jest ważny dla literatury początku wieku, ważny do zrozumienia XIX wieku, zwłaszcza dla Polski. I choć odcinanie się od Reymonta przez współczesność, odcinanie się Reymonta od współczesności ("Chłopi" wydają się archaiczni już w momencie ich powstania) - jest tam kilka treści, które można rozumieć w sposób uniwersalny. Czasami ahistorycznie - czy zachowanie chłopów wobec Jagny to już lincz, czy jeszcze godność? Czasami wywrotowo - sprzeciwiający się marksizmowi Reymont ukazuje walkę klas i pojedynek chłopów z panem.

Cortazar - w jednej trzeciej.
Przemyślenia: kolejna lektura zaległa. Co ona wnosi? Właśnie mniej niż więcej, za dużo w tym wszystkim nazwisk twórców inspirujących bohaterów, część z ich mistrzów jest zrozumiała sama przez siebie, część jest niezrozumiała zupełnie, część zrozumiała sama dla siebie. W efekcie brakuje tu treści, wnikliwości, uzasadnienia tego, czemu interesujący są akurat ci twórcy a nie inni - jak n.p. Coetzee, który pisze o jednym Dostojewskim, ale za to jak! O jednym Byronie, ale z analizą, z interpretacją, z przeżyciem. A tutaj już sam nie wiem czemu akurat w tym momencie mówi się o jazzie, papierosach i Paryżu (samo pustosłowie) a zaraz potem o Musilu - czytałem, ale czemu akurat wtedy o nim? Co do samej metody czytania "Gry..." - owej słynnej gry w klasy - skakania z rozdziału na rozdział? Napisany rok przed "Grą..." Blady ogień (Nabokov Vladimir (pseud. Sirin W.)) też wymagał czytelniczej interakcji - skakania między treścią utworu a jego przypisami, przy czym zarówno utwór, jak i przypisy były fikcją literacką - zostały stworzone w celu autoparodii, ale też trawestacji literackiej. "Gra w klasy" jest de facto czytaniem przypisów między treścią książki - ale tak samo jak "Blady ogień" męczy, bo brakuje w tym treści, choć w "Bladym ogniu" który jest formalnie - rozrywką - wydaje się, że jest tej treści więcej.

O Tołstoju, Prouście i Sołżenicynie napiszę przy okazji.