Jako legendarna ojczyzna Orfeusza Bułgaria posiada bogatą tradycję muzyczną. (...) Pogańscy Słowianie wnieśli swoje smętne pieśni, tureccy Protobułgarzy zaś dzikie orientalne melodie. Po nawróceniu Bułgarii w IX w. kraj rozbrzmiewał śpiewem cerkiewnym, pęczniał zbiór hymnów słowiańskich, zarówno oryginalnych, jak i tłumaczonych z greckiego. Instrumenty muzyczne stawały się coraz bardziej zróżnicowane i wymyślne. Obok zwykłych syryng i strunowych instrumentów typu centralno-azjatyckiego pojawiły się flet, kobzy, cytra i czynele, a Bizantyjczycy wprowadzili organy pneumatyczne. To bogactwo najrozmaitszych instrumentów muzycznych rozprzestrzeniło się na całe Bałkany: na przykład czternastowieczny fresk ze Staro Nagoričina w Macedonii – "Naigrawanie się z Chrystusa" – przedstawia dwóch grubasów dmących w długie zakrzywione trąby, trzeciego, bijącego w zawieszony mu na szyi bęben, oraz drobną, klęczącą postać walącą jednym mały metalowym talerzem o drugi. Dalej w scenie z psalmu 150 – namalowanej na ścianie przyklasztornej cerkwi w Lesnowie w Serbii – widzimy serbskie kolo, czyli taniec zespołowy w kole, podobny do bułgarskiego choro, wykonywany przy akompaniamencie lutni i bębna. Podobne sceny można też odnaleźć na freskach Muzeum Historycznego w Tyrnowie. Miniatury w bułgarskiej kronice Manassesa ukazują jeźdźców, którzy sieją przerażenie wśród wrogów, dmąc w długie cienkie trąby z szerokim wylotem. Do popularnych instrumentów należały również dudy, średniowieczny prototyp oboju i gęśliki, czyli bałkański rebab, brzękliwe skrzypki o jednej strunie z końskiego włosia, ozdobione ornamentem końskiej głowy; grało się na owych gęślikach smyczkiem, również z końskiego włosia, wygiętym na kształt myśliwskiego łuku*.

---
* David Marshall Lang, "Bułgarzy. Od czasów pogańskich do podboju przez Turcję Osmańską", przeł. Hanna Olędzka, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 139-140.