Historia w Biblii zapisywana była w specyficzny sposób. Autorom natchnionym nie przyświecał cel faktograficznego przekazu dziejów dawnego Izraela. Księgi Pisma świętego, a zwłaszcza Starego Testamentu, nie są ani notowaną przez naocznego świadka kroniką, ani współczesnym dziennikarskim newsem. Sporządzając tekst często setki lat po opisywanych wydarzeniach, hagiograf musiał je rekonstruować w oparciu o istniejące przekazy ustne i różnego rodzaju materiał literacki. Nie było przy tym jego intencją, by zaprezentować suche fakty. Chciał raczej ukazać ich przesłanie i sens. Nic więc dziwnego, że historyczne wydarzenia wzbogacone są dodatkiem własnej ich interpretacji, spostrzeżeń i… wzruszeń.

„Mój Tarnów” Antoniego Sypka nie jest dziełem naukowym, choć napisanym przez cenionego historyka. Nie pretenduje też do miana syntetycznego wykładu dziejów. Antoni Sypek, podobnie jak autor biblijny, przedstawia historię Tarnowa fragmentarycznie: przez pryzmat czasów, postaci i miejsc. Już tytułowe określenie „mój” wyklucza przyjęcie pozycji chłodnego obserwatora. Nie można pisać obojętnie o tym, co się kocha i co jest nierozłączne z naszym życiem. Z natury rzeczy opowiadanie musi być nasycone osobistym stosunkiem do opisywanego miasta. W książce nie brak więc prywatnych refleksji, spostrzeżeń czy momentów zatrzymania nad własnymi wspomnieniami. Czasem zdarzy się tarnowskiemu pisarzowi przemawiać prorockim głosem sugestii, a nawet napomnienia. Innym razem, wzorem hagiografa biadającego nad losem Jerozolimy, przyjdzie mu opłakiwać chylące się ku upadkowi kamienice, zapomnianych wielkich ludzi, nieistniejące już urokliwe zakątki. Jak autor starotestamentowy jest przeświadczony, że historia jego praojców powinna być przeżywana wciąż na nowo, tak czasy rodziców, dziadków, znajomych, obrazy dzieciństwa i młodości Antoniego Sypka odkrywają znaczenie teraźniejszości. „Mój Tarnów”, niczym Biblia, jest słowem (w pewnym sensie) żywym — przenosi nas w przeszłość i sprawia, że odczuwamy atmosferę minionych epok oraz miejsc.

Książka oddziałuje też na czytelnika na sposób podobny do świętych hebrajskich Pism. Przez wieki znajdujący się w rozproszeniu Żydzi czerpali z nich pamięć o własnej tożsamości, a także ze wzruszeniem i nadzieją wspominali cuda, jakie Pan zdziałał dla Izraela. Dziś nie tylko ci, którzy pozostali w Tarnowie, mogą doceniać magię tego miasta. Także ci, których los rzucił z dala od rodzinnego grodu, dzięki lekturze tej książki pielęgnują miłość do niego, a może i nadzieję, że kiedyś jeszcze uda się go ujrzeć.

Autor biblijny nie sporządzał ksiąg tylko na podstawie własnej inwencji. Próbował raczej umieścić na papierze żywą tradycję wiary. Analogiczną inspiracją dla Antoniego Sypka była „Książeczka” Jana Bielatowicza, który pierwszy pisał w tym duchu o Tarnowie, a także inni ludzie, np. Aniela Piszowa, redaktorka „Pogoni” — najlepszej chyba w historii miasta gazety.

Choć Biblia ze względu na Boże natchnienie nieskończenie przerasta wszelkie inne książki, to w ludzkim Jej aspekcie porównania są całkiem zasadne. Takim wydaje mi się nazwanie najobszerniejszej publikacji Antoniego Sypka „biblią tarnowianina”. Podobieństwa co do powstania, sposobu opisywania dziejów i wreszcie oddziaływania na czytelnika nasuwają się same. Ważne, by pokrewny charakter miało także pokłosie lektury. Jak Biblia rozwija w nas osobistą relację z Bogiem, tak książka Antoniego Sypka niech pozwoli pokochać rodzinne miasto i w sercu pisać kolejne rozdziały „Mojego Tarnowa”.