Książka: Rozmowa w "Katedrze"

Ciekawe, że kiedy w październiku zeszłego roku, przeglądając pewne zestawienie „100 książek, które trzeba przeczytać”, trafiłem na opis „Rozmowy w »Katedrze«” i dodałem ją do swojej listy przyszłych zakupów, to już kilka dni później Vargas Llosa otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Przypadek? Nie sądzę. Bliższy jestem teorii, że swoją chęcią zapoznania się z prozą Peruwiańczyka wywarłem podświadomy nacisk na osoby decydujące o przyznaniu tegoż wyróżnienia. Trudno się nie ugiąć pod naporem tak potęż...

Tło opisywanych wydarzeń stanowi Peru środka ubiegłego stulecia. Bohaterów przewijających się na kartach powieści jest mnóstwo, choć nie będzie przesadą, jeśli wyróżnimy spośród nich jako głównego Santiaga Zavalę. Ilość poruszanych wątków jest pokaźna. Na pierwszy plan zdaje się wybijać sytuacja polityczna. W kraju tym rządzi prezydent Odría, którego głównym problemem i zajęciem jest konsekwentne i skuteczne zwalczanie opozycji. Poznajemy jego czasy studenckie, zaangażowanie politycz...

Wybitny polski twórca filmowy, Krzysztof Kieślowski, stwierdził niegdyś, iż jedynym naprawdę ważnym tematem podejmowanym zarówno przez kino, jak i przez literaturę powinna być próba uchwycenia tego, "co jest w środku, w nas"*. I jego zdaniem to właśnie "Rozmowa w »Katedrze«" jest dziełem, które "dociera do tego właściwego miejsca"*. Wielu, pisząc o książce Vargasa Llosy, zwraca uwagę na wspaniały fresk peruwiańskiego społeczeństwa tamtego czasu, obnażenie bezwzględnych mechanizmów władzy, spe...

"Żadna inna powieść nie przysporzyła mi tak wiele trudu. Dlatego gdybym musiał kiedyś uratować coś z pożaru, wyniósłbym właśnie tę książkę."
Mario Vargas Llosa

"Ten kraj to jeden burdel, paniczu, no niech pan powie, czy Peru to nie jest jedna wielka zagadka? To nie do wiary, że ci od Odríi i ci z Apry, co tak się nienawidzili, teraz idą ręka w rękę. Co by na to powiedział pański ojciec, paniczu? Rozmawiają i od czasu do czasu słyszy, jak Ambrosio, nieśmiało, z szacunkiem, usiłuje protestować: muszę już iść, paniczu. Siedzi tam daleko, maleńki i bezbronny, po drugiej stronie stolika, już teraz zastawionego butelkami; oczy ma pijane i zgnębione. Batuque szczeka raz, szczeka sto razy. Santiago czuje, jak coś w nim bulgocze, coś wre w samym środku serca, duszno mu. Rozmawiają? Radiola milknie i zaraz znowu zanosi się rykiem. Gęsta rzeka zapachów wydaje się rozgałęziać i dzielić: odór tytoniu, piwa, ludzkich ciał i resztek jedzenia, wszystkie zapachy krążą leniwie w ciężkim powietrzu "Katedry" i nagle zostają wchłonięte przez nadrzędną woń: ani ty, ani ja nie mieliśmy racji, tato, to jest zapach klęski, tato."

"Rozmowa w »Katedrze«" jest uznawana za najważniejsze dzieło Vargasa Llosy. To niezwykła historia ludzi żyjących w Peru w latach pięćdziesiątych, w czasie dyktatury wojskowej, której przywódcą był generał Manuel Apolinario Odría. Powieść rozgrywa się na wielu płaszczyznach, ujawniając kulisy i mechanizmy władzy, a także jej wpływ na życie innych ludzi. Vargas Llosa, posługując się bolesną historią własnej ojczyzny, w precyzyjny i niezwykle kunsztowny sposób kreśli złożony obraz dyktatury.

[Wydawnictwo Znak, 2008]

"Rozmowa w »Katedrze«" przeczytana. Początkowo odniosłem wrażenie, że Llosa popisuje się przed czytelnikiem biegłością stosowania różnych stylów. Taki "strumień świadomości", gdzie momentami w jednym zdaniu przeskakuje do innego wątku, był dla mnie męczący. Począwszy od drugiej części, autor zaczyna porządkować i uzupełniać podjęte wcześniej wątki. W trzeciej i czwartej części już po mistrzowsku spina wszystkie wątki. Nie znaczy to, że nie odchodzi od chronologii. Wręcz przeciwnie, niemn...

- Więc może byłoby lepiej dla ciebie, gdybyś został u nas w domu i nie wyjeżdżał do Pucallpa – mówi Santiago. - Tak, o wiele lepiej – mówi Ambrosio. – Ale kto mógł wiedzieć, paniczu. Ach, jak on pięknie przemawia, krzyczał Trifulcio. Na placu rozlegały się pojedyncze oklaski, zebrało się trochę ludzi, ktoś krzyczał niech żyje. Ze schodów trybuny Trifulcio widział tłum falujący jak morze podczas deszczu. Dłonie go piekły, ale nie przestawał klaskać. - Po pierwsze kto kazał ci krzyczeć niech ży...

Uwaga! Recenzja zawiera spoilery. Tego w żaden sposób nie da się oddać. Jeśli ktokolwiek z was potrafi myśleć o kilkunastu sprawach jednocześnie i się w tym nie gubi, musi to przeczytać!!! Peru lat 40. i 50. pod względem społeczno-obyczajowym kojarzy się ze współczesną Polską. Ludzie, których przekleństwem jest ich pochodzenie i ci, którzy niczego oprócz urodzenia nie prezentują, a pośrodku Santiago, panicz, student lewak, drobny pijaczek popełniający mezalians, dziennikarz, wizytator b...