Książka: Zostało z uczty bogów

Powieść stanowi cenne źródło wiedzy historycznej. Przedstawia losy autora i jego ideologiczną ewolucję, która postępuje wraz z degenerowaniem się Wielkiej Rewolucji Socjalistycznej w Rosji. Ideały Października upadają wraz z represyjnymi rządami rodzącej się biurokracji. Stara gwardia bolszewicka zostaje pokonana przez "jakiegoś Stalina", przed którym przestrzegał partię Lenin w swoim "testamencie". Rozczarowanie autora takim rozwojem sytuacji zbliża go do mieńszewików. Zaczynają się represje.

"Szczęśliwy, kto oglądał świat W chwilach przemiany i przełomu: Bogowie go do swego domu Wezwali, by do uczty z nimi siadł"* (Fiodor Tiutczew, przełożył Julian Tuwim) Wybucha I wojna światowa. Jedenastoletni Igor Newerly wraz z matką i siostrami wyjeżdża z Polski w głąb Rosji, do Penzy. Rodzina carskiego oficera w służbie czynnej tam właśnie, z dala od frontu ma bezpiecznie przeczekać wojenną zawieruchę. Któż mógł przewidzieć, że wszyscy wkrótce znajdą się w oku cyklonu i chcąc nie c...

"Zostało z uczty bogów" to utwór refleksyjno-wspomnieniowy o domu rodzinnym, dojrzewaniu i kształtowaniu się osobowości znakomitego pisarza. Ten okres jego życia przypada na jedną z najbardziej dramatycznych i fascynujących epok historii wspólczesnej: lata rewolucji w Rosji Radzieckiej, wojny domowej, pierwszego okresu NEP-u. Z dzieła Newerlego wyłania się sugestywna wizja tamtych lat, która pociąga i przekonuje autentyzmem przeżycia, dojrzałością refleksji, wielobarwnością panoramy.

[Czytelnik, 1989]