Książka: Marsz Polonia

Jerzy Pilch napisał nową powieść. Już w charakterystycznej dla niego introdukcji z wyraźną nonszalancją informuje czytelników między wierszami: „Aaa, machnę sobie jeszcze jedną książkę”. I machnął. Machnął nieźle, choć nie tak dobrze, jak dotychczas. Mamy bowiem w „Marszu Polonia” mesjanistyczną wizję obolałej Polski nowych czasów. Opinie, które porównują tę książkę do „Wesela” czy „Miazgi”, są opiniami na wyrost. Można tu bowiem dostrzec literackie paralele także ze sztandarowymi dziełami Micki...

I Jerzego Pilcha uważam za jedną z jaśniejszych postaci polskiej literatury po 1945 roku. To pisarz z własną dykcją, której podrobić nie sposób. Zdaje się, że jeszcze nawet nie znaleźli się tacy, którzy by spróbowali tej sztuki. I niech tak zostanie. Jego barokowa fraza od lat niezmiennie wprawia w zachwyt w równym stopniu, co umiejętność panowania pisarza nad rozbuchanym językiem. Do tego Pilch pisze zawsze o sprawach fundamentalnych. O Bogu, Kobietach, Miłości, Piłce Nożnej, Śmierci i Wódce. ...

Cóż, nie ukrywam, że po wrażeniu, jakie pozostawiła mi lektura „Nart Ojca Świętego” i po czytanych w prasie recenzjach spodziewałam się czegoś lepszego. I przynajmniej przez kilka pierwszych rozdziałów rzeczywiście byłam przekonana, że to jest to. Narrator powieści - dzielący z autorem i przodków („nieżyjącego od blisko trzydziestu lat dziadka Andrzeja (…), zbiegającą przeszło siedemdziesiąt lat temu z Jarzębatej babkę Zuzannę”[1] oraz starego Kubicę w mundurze powstańca śląskiego), i wspomn...

Nowa powieść Jerzego Pilcha oszałamia rozbuchaną wyobraźnią jak ze wspaniałego snu, nie tracąc nic z ironii, humoru, pikanterii i ostrości spojrzenia, za jakie uwielbiają go fani. Bal u niejakiego Bezetznego - słynnego rozpustnika i prześmiewcy, znanego wszystkim Polakom - na jaki trafia narrator, jest balem arcypolskim. Romantyzm miesza się tu z cyrkiem, martyrologia ze sportem, a komunizm z seksem. Jest dzień szczególny: 52. urodziny bohatera i zarazem "dzień Wojska Polskiego i Niebieskiego, dzień Wniebowzięcia Matki Boskiej Sianokosów". W taki dzień wszystko jest możliwe i coś strasznego, niczym w "Weselu", wisi w powietrzu...

Zdumiewająca książka o nas, naszych świętościach i paranojach, o skutkach abstynencji generała, o dzisiejszej emigracji i oczywiście o kobietach. O tym, że "wszystko w Polsce jest możliwe - nawet zmiany na lepsze".

[Świat Książki, 2008]