Książka: Droga

Skończyłem czytać wyjątkową książkę. Książkę oszczędną w obrazach, ascetyczną w formie, ale bogatą w uczucia i myśli. Jest w niej tylko dwóch głównych bohaterów - ojciec i syn. I zniszczony, spopielony przez nieokreśloną katastrofę świat. Świat, w którym żyją już tylko nieliczni, świat pełen zwątpienia, ciemności, trwogi i głodu. Świat, w którym spotkany człowiek może być twoim przyjacielem, ale raczej spróbuje cię okraść, być może zechce cię zabić albo zapragnie cię zjeść... Ojciec i syn idą...

Czy zastanawialiście się kiedyś, ile odcieni może mieć szarość? Ja nie zdawałam sobie sprawy z tego, iż istnieje ich aż tak wiele, dopóki w moje ręce nie trafiła "Droga". Cormac McCarthy w powieści tej buduje cały świat z szarości. Wędrując tytułową drogą przez postapokaliptyczną Amerykę, wraz z dwójką głównych bohaterów poznajemy wszystkie odcienie tej barwy, począwszy od siwego popiołu pod stopami, poprzez stalowe niebo, a skończywszy na skałach o antracytowym odcieniu. Nie otacza nas nic inne...

Pierwsze zetknięcie z pisarstwem jednego z najważniejszych twórców współczesnej literatury amerykańskiej nie było przypadkowe. Podyktowane zostało przede wszystkim tematem świata po apokalipsie, który wprawdzie jest już mocno wyeksploatowany i wysłużony, jednak podany w niebanalny sposób może nadal intrygować, dawać pole dla wyobraźni, a także stanowić punkt wyjścia dla interesujących refleksji. Po drugie, zastanawiało mnie, jaki kształt przybierze pod piórem McCarthy'ego ten wyzyskany przez lit...

Do przeczytania "Drogi" zachęciła mnie Nagroda Pulitzera, którą pan McCarthy otrzymał za tę powieść. Zaczęłam z błędnym wyobrażeniem fabuły, ponieważ Viggo Mortensen patrzący na mnie z okładki (Wydawnictwo Literackie, 2010) nasuwał mi myśl, że znajdę w środku popularną ostatnio tematykę zombie... Na szczęście żadnego zombie tutaj nie spotkamy, chociaż niektórzy ludzie, których bohaterowie mijają na swojej drodze, mogą się z takimi kojarzyć. O czym jest "Droga"? W zasadzie mówi nam o tym sam t...

Jest to wyjątkowo ponura, niezwykle sugestywna, a zarazem realistyczna wizja świata po bliżej nieokreślonej katastrofie (najprawdopodobniej na ziemię spadł meteor lub wydarzyło się coś podobnego), która zniszczyła cały świat. Jest zimno, w powietrzu unosi się mnóstwo pyłu, który zasłania słońce, a tym samym życiodajne promienie słoneczne. Wszędzie jest szaro i ponuro, nawet ptaki wyginęły. Nie funkcjonują żadne instytucje rządowe czy infrastruktura, szerzy się kanibalizm, brakuje jedzenia i czys...

Kiedy zaczęłam „Drogę”, pierwsze, co rzuciło mi się w oczy, to sceneria - podobna jak w „Pamiętniku przetrwania” Lessing: stało się coś strasznego, nieprzewidywalnego (nie dowiadujemy się, co właściwie i kiedy), w wyniku czego zniszczona została praktycznie cała infrastruktura. Nie ma prądu, paliw, bieżącej wody, zniknęły służby publiczne, upadł handel i transport. Co nie zostało zburzone albo spalone, jest systematycznie plądrowane i dewastowane. I - inaczej niż w kataklizmie u Lessing - wyginę...

Fabułę „Drogi” w zasadzie dałoby się chyba streścić w jednym zdaniu: ojciec i syn wędrują przez Amerykę, która jakiś czas temu została zniszczona - prawdopodobnie w wyniku użycia broni masowego rażenia. Mimo to powieść Cormaca McCarthy'ego robi naprawdę wielkie wrażenie. Opuszczone domy i niemal wymarłe całe miasta, stojące na drogach bezużyteczne bez paliwa pojazdy, ludzie kryjący się przed innymi ocalałymi z zagłady, niebo przesłonięte chmurą pyłu - taki, zaiste apokaliptyczny, krajobraz wyłan...

Jakimż niesamowitym stworzeniem jest człowiek. Bardzo łatwo się przyzwyczaja. Bardzo łatwo się dostosowuje. Czy to do wygód luksusowego życia, czy też do nieludzkich warunków łagru, obozu koncentracyjnego, wojny… świata po zagładzie. Książka Cormaca McCarthy’ego pokazuje taki właśnie świat. Świat nieludzki, w którym jednak człowiek próbuje przeżyć. Wydawałoby się, że w takim świecie – gdzie nie liczy się już nic, gdzie Boga nikt już dawno nie widział – można przeżyć jedynie dzięki okrucieńst...

Przepiękna książka. Ja tę krótką książkę (na dobry jeden wieczór) odczytuję w co najmniej dwóch aspektach. Z jednej strony mamy opis świata, najprawdopodobniej po jakiejś katastrofie, który spowijają tylko pył i mgła, a wszędzie widoczne są zgliszcza i rozszabrowane, spalone domy, samochody itp. W świecie tym, w którym panuje straszliwy głód, nasi bohaterowie spotykają zezwierzęconych ludzi, którzy na innych patrzą tylko jak na coś do zjedzenia. To ta mroczna część książki. Ale jest ...

Arcydzieło jednego z najlepszych pisarzy amerykańskich.


"Olśniewająca niezwykłą delikatnością... Prosta, ale tajemnicza, zagadkowa, ale zdumiewająco jasna. »Droga« nie niesie ze sobą obietnicy pocieszenia czy ucieczki do lepszego świata. Lecz ukryta w niej mądrość oferuje czytelnikowi znacznie więcej niż jakiekolwiek słowa pociechy".

"The New York Times"


"McCarthy »Drogą« wyrywa z marazmu, jego wizja rzuca się na czytelnika jak wściekłe zwierzę i zmusza go do zadawania sobie pytań, o których istnieniu zdążył już dawno zapomnieć. A wszystko to przebiega z precyzją diamentowego cięcia - tak czysty i zwięzły jest styl Amerykanina. Jeśli współcześnie powstają jeszcze powieści wybitne, »Droga« jest niewątpliwie jedną z nich".

Jacek Żulczyk, "Dziennik"


"Porażająca powieść... Zaskakująco ciepła i smutna... Arcydzieło".

"Entertainment Weekly"


"Opowieść o skazanej na tragiczny koniec wędrówce, podana zaskakująco pięknym językiem, w najbardziej ponurych momentach osiągającym lotność poezji - jakby cmentarne ballady Nicka Cave’a czy Toma Waitsa przepisać na oszczędną, chirurgiczną prozę. »Droga« to czarna jak węgiel elegia o tym kolorowym raju, w którym żyjemy, nie zdając sobie sprawy z naszego szczęścia".

Jacek Dukaj


"Ta książka każe nam iść tam, dokąd iść nie chcemy, i zmusza do zadawania pytań, od których wolelibyśmy uciec".

Ron Charles, "The Washington Post"


"Piękna, mądra książka".

Zdzisław Pietrasik, "Polityka"


"Droga" utrzymywała się na liście bestsellerów "The New York Timesa" przez 6 tygodni, w 2006 roku została przyjęta do Klubu Książki Oprah Winfrey, a w 2007 otrzymała Nagrodę Pulitzera oraz najstarszą angielską nagrodę literacką w dziedzinie fikcji - The Tait Black Memorial Prize. Na podstawie powieści powstaje film.


Cormac McCarthy (właśc. Charles McCarthy, ur. 1933) - amerykański pisarz, scenarzysta, dramaturg, mieszka w Nowym Meksyku. Uważany za jednego z czterech - obok Thomasa Pynchona, Roberta DeLillo i Philipa Rotha - najlepszych współczesnych pisarzy amerykańskich, następcę Faulknera. Jest autorem dziesięciu powieści, m.in. "Blood Meridian..." (1985), "Rącze konie" (1996), "Przeprawa" (2000) oraz uznanej przez krytyków za arcydzieło "Drogi" (2006).

"The New York Times" uznał "Blood Meridian..." za jedną z pięciu najlepszych amerykańskich książek ostatnich 25 lat; na podstawie "Rączych koni" powstał film (2000) z Mattem Damonem i Penelope Cruz. Inną jego powieść "To nie jest kraj dla starych ludzi" (2005) sfilmowali (2007) bracia Coen; otrzymali nagrodę Złotego Globu 2008 za scenariusz, a film zdobył aż cztery statuetki Oscara 2008.


[Wydawnictwo Literackie, 2008]

Fenomenalne, chociaż mam wrażenie, że nie przeczytałam tutaj nic odkrywczego. Siła McCarthy'ego polega na formie przekazu: jest niesamowicie ascetyczna, a jednocześnie tak przejmująca, że nie można się wyłączyć w trakcie lektury. Wizja końca cywilizacji (świata?) jest na tyle przekonująca, że nie potrzebujemy żadnych szczegółów (kiedy, dlaczego, kto ponosi odpowiedzialność). Ważne jest, że to się może naprawdę zdarzyć i wtedy wszyscy staniemy przed pytaniami ostatecznymi. Pytaniami o istotę czło...

Mężczyzna i chłopiec. Ojciec i syn. Dwaj ludzie przemierzający krainę szarości; szosy, lasy, pola, łąki - wszystko pokryte popiołem. Szare niebo, szary śnieg, szarość przed nimi, szarość poza nimi... A oni idą. Zmierzają na południe. Nie jest to jednak zwyczajna podróż. Bo jak nazwać wędrówkę, podczas której walka o posiłek jest tylko jedną z wielu, jakie bohaterowie muszą stoczyć? Największym wrogiem jest nie głód, lecz drugi człowiek. W myślach pozostają jedynie wspomnienia spalonych samochodó...

Zmierzch ludzkiego świata. Szary, pokryty popiołem krajobraz. Dorosły mężczyzna i kilkuletni chłopiec przemierzają kraj w poszukiwaniu resztek cywilizacji. Brną przed siebie, nie zważając na przenikający ich chłód, śnieg, niewyobrażalne zmęczenie i głód. Wiedzą, że jedynym sposobem na uniknięcie śmierci jest nieustanna wędrówka… "Droga" to nie tylko apokaliptyczna wizja końca świata, przepełniona koszmarnymi obrazami śmierci, wyobrażeniami pozbawionych resztek człowieczeństwa postludzi...