Książka: Ołowiane żołnierzyki

Współczesnemu przeciętnemu Polakowi Afganistan będzie się prawdopodobnie kojarzył z wojną prowadzoną przez wojska amerykańskie (i ich sprzymierzeńców, w tym Polaków) z talibami - fundamentalistami islamskimi - po zamachach z 11 września 2001 r. Być może jednak ktoś pamięta lub uczył się, że kraj ten był areną działań wojennych również dużo wcześniej, m.in. w latach 80. W 1979 r. weszły do niego wojska radzieckie, by walczyć z mudżahedinami - bojownikami powstającymi przeciw Babrakowi Karmalowi,...

Oddziały radzieckie przez dziesięć lat „udzielały narodowi afgańskiemu braterskiej pomocy”. Od 1979 do 1989 roku życie straciło co najmniej kilkaset tysięcy Afgańczyków, a kilkadziesiąt tysięcy radzieckich żołnierzy poniosło śmierć lub zostało rannych. Wyjeżdżali, by zostać bohaterami. Do kraju wracali jako bankruci – bez nóg, bez rąk, bez złudzeń, z koszmarami, które miały ich nigdy nie opuścić. Niektórzy wracali w cynkowych trumnach.

Z opowieści weteranów, pielęgniarek, prostytutek, matek i żon „afgańców” wyłania się wstrząsający obraz niepotrzebnej wojny; wśród zapierających dech w piersiach afgańskich krajobrazów rozgrywają się ludzkie dramaty, a odwaga i braterstwo przeplatają się z niegodziwością i okrucieństwem. „W każdej kolejnej książce z uporem robię to samo – pisze Aleksijewicz – zmniejszam historię do wymiarów człowieka”.

Po publikacji książki Swietłana Aleksijewicz została pozwana o znieważenie honoru i godności żołnierzy walczących w Afganistanie.

[Wydawnictwo Czarne, 2015]