Książka: Mała apokalipsa

Czas i miejsce akcji: Warszawa, jeden dzień w roku bliżej nieokreślonym; pewnie gdzieś pomiędzy 1979 a 1999. Mniej więcej. Groteskowa i oniryczna nowelka o pisarzu (dawny sympatyk reżimu, dziś niby dysydent, ale właściwie człowiek zupełnie wyobcowany i zagubiony), który rano dowiaduje się od znajomych opozycjonistów, że tegoż wieczora powinien dokonać aktu samospalenia w proteście przeciwko… pomysłowi przyłączenia Polski do ZSRR. Pisarz zdaje sobie sprawę, że ofiarowana mu rola jest rolą kozł...

Od początku do końca czytelnik jest trzymany w nieświadomości, nie ma prawa w pełni poznać, zrozumieć i zaakceptować decyzji bohaterów. Nie tylko dlatego, że oni też nie mogą z całą pewnością powiedzieć, że rozumieją swoje pobudki, że rozumieją świat, w którym żyją i z którym wciąż się zmagają. Nie można zrozumieć człowieka do końca, poznać jego życia we wszystkich szczegółach, ułożyć sobie historii jednostki w ciąg zdarzeń przyczynowo skutkowych. Zawsze człowiek pozostaje tajemnicą. Dlatego że ...

Polecam wam tę książkę, ukazującą wizję alternatywnej Polski Ludowej, gdzie miejsce akcji, Warszawa, jest zamienione w jedną kupę gruzów, czego symbolem jest zaniedbany Pałac Kultury i Nauki i ludzie - nieufni, zgorzkniali i akceptujący już w pełni, bezwarunkowo system, który nimi rządzi, nawet opozycja, która chociaż istnieje, de facto nie robi już nic, ponieważ, tak jak wszyscy Polacy, straciła nadzieję na stworzenie prawdziwej, demokratycznej Polski. Użyłem tu słowa "alternatywna", gdyż nie s...

Książka według mnie trudna, bo dla młodego czytelnika jest trochę zbyt abstrakcyjna i absurdalna. Dla starszego czytelnika, bądź zapoznanego z historią Polski, jest to zapewne ciekawa historia i obraz PRL–u. Jest to opowieść o jednym dniu pisarza, który dowiaduje się rano, że został wyznaczony na manifestacyjne samospalenie w publicznym miejscu w Warszawie. Od tego momentu przebiegamy przez zawiłości wywołane przez system komunistyczny w PRL–u. Pisarz w ten sposób podkreśla wiele ówczesnych a...

Niesamowita, chora, narkotyczna, i miejscami całkowicie surrealistyczna podróż. Książka prowadzi po dwóch torach. Jest więc poroniony świat gnijącego komunizmu, który zdaje się rozpadać na naszych oczach. Czytając miałem wrażenie, że jedyne, co skupia ten świat, co ostatecznie powstrzymuje go od rozpadu, to sam autor/bohater [?]. Jego umysł stanowi drugi tor książki. Właśnie przez pryzmat umysłu ginącego człowieka oglądamy wszystko to, co roztacza przed nami powieść. I chociaż bohater ma dokonać...

Przerażający i, co bardzo istotne, przytłaczający portret powojennej Polski. Brudne, szare ulice, domy, apatyczna codzienność. Główny bohater, postanawiający dokonać samospalenia w miejscu publicznym, w akcie protestu. Droga "na stos" prowadzi czytelnika w świat bohatera, pełen bezsensu istnienia i działania jednostki oraz nadziei, że można to wszystko zmienić. Książka, która ma sens!!!

"Mała apokalipsa" to powieść-legenda. Najgłośniejsza książka opublikowana w latach PRL w drugim obiegu, zaciekle konfiskowana przez bezpiekę i wielki bestseller czytelniczy wolnej Polski. Kiedy ukazała się pierwsza oficjalna edycja książki, na jednej ze stołecznych ulic sprzedawano ją wprost z ciężarówki. W ciągu jednego dnia warszawiacy kupili 5 tys. egzemplarzy. Powieść została przetłumaczona na kilkanaście języków, a w 1993 r. na jej motywach Costa Gavras nakręcił film z Jirzim Menzłem w roli głównej. "Mała apokalipsa" wywołała zażarte dyskusje zarówno w obozie komunistycznej władzy, jak i wśród dysydentów. Konwicki ukazał w niej nie tylko groteskowo przerysowane realia PRL-u, ale sportretował również środowisko opozycji. Bohater, starzejący się pisarz, swego czasu piewca realizmu socjalistycznego, dziś stojący po stronie dysydentów, otrzymuje od konspiratorów propozycję samobójstwa przez samospalenie w proteście przeciwko przyłączeniu Polski do Związku Sowieckiego. Dostaje kanister z benzyną i w poszukiwaniu zapałek przemierza Warszawę świętującą kolejną rocznicę powstania PRL. Spotyka przedstawicieli różnych grup i środowisk i jego obłąkańcza, jednodniowa włóczęga układa się w panoramę rozbitego i zdezorientowanego społeczeństwa. Honor czy godność nie są już wartościami, świat się dewaluuje, ludzie pochłonięci są małymi sprawami, więc i apokalipsa skrojona jest na taką miarę - jest mała.

Na kulturalnej mapie świata Tadeusz Konwicki (rocznik 1926) zajmuje miejsce szczególne. Nie ma drugiego artysty, który - tak jak on - byłby jednocześnie wielkim pisarzem, reżyserem i gawędziarzem. Swoim kameralnym „Ostatnim dniem lata" (1958) wyprzedził osiągnięcia francuskich filmowców Nowej Fali. W "Salcie" ze Zbigniewem Cybulskim dialogował z dokonaniami szkoły polskiej. Nakręcił także m.in. "Zaduszki" (1961), "Jak daleko stąd, jak blisko" (1971), "Dolinę Issy" (1971) według Miłosza, "Opowieść o »Dziadach« Mickiewicza. Lawa" (1989) oraz zekranizował swoją powieść "Kronika wypadków miłosnych" (1985).

Urodził się na Wileńszczyźnie, gdzie walczył w oddziale partyzanckim AK. Debiutował socrealistycznymi reportażami "Na budowie" (1950). Potem ogłosił utrzymaną w tym duchu "Władzę" (1950) oraz rozrachunkową powieść z czasów partyzanckich "Rojsty" (1956). Do problemu doświadczeń wojennych pokolenia młodzieży akowskiej na Kresach, zdezorientowanej i zagubionej w nowej rzeczywistości, powrócił w powieści "Z oblężonego miasta" (1956). Wątek ten kontynuował w kolejnych książkach: "Sennik współczesny" (1963), "Wniebowstąpienie" (1967), "Kompleks polski" (1977), w których ukazał posępny i groteskowy obraz zniewolonego społeczeństwa PRL.

Osobny nurt jego twórczości pisarskiej stanowiły książki o mocnym zabarwieniu autobiograficznym, m.in.: "Bohiń" (1987), "Kalendarz i klepsydra" (1976), "Wschody i zachody księżyca" (1982) oraz ostatni utwór, "Pamflet na siebie" (1995). Do legendy przeszły anegdoty i opowieści, które pisarz przez lata opowiadał w stołówce wydawnictwa Czytelnik. Jego przyjaciele twierdzą, że nigdy nie widzieli go, kiedy pisał.


"- Dzień dobry - powiedział rześkim głosem. - Dziesięć tysięcy złotych.
- Dziesięć tysięcy złotych? Za co? - spytałem.
- Za zbliżenie miłosne w gmachu publicznym.
- A co to, nie wolno?
- Wolno, tylko trzeba płacić.
- To mandat?
- Nie, taka taksa. Weszła w życie od pierwszego. Gdyby pan się do mnie zgłosił, to by było wygodniej, bo wypożyczam dmuchane materace.
Stałem osłupiały nad skuloną Nadzieżdą. Osa latała teraz koło mojej głowy.
- Ludzi dużo, mieszkań mało, więc państwo poszło na rękę - informował funkcjonariusz. - Z czasem będzie więcej komfortu. Mają wprowadzić maskujące plandeki i poduszki. Pan płaci czy zawołać milicjanta?"

[Mediasat Poland, 2004; Kolekcja "Gazety Wyborczej"]