Książka: Frankenstein

Będąc jeszcze małym zasmarkańcem, grałem na poczciwym Pegasusie w grę "Frankenstein". Było to dzieło, które dzisiaj z powodzeniem uciągnąłby każdy kalkulator – tak zaawansowany poziom w dziedzinie grafiki i skomplikowania rozgrywki prezentowało. Strasznie kapuściarska gra, ale wtedy jedna z niewielu w moim zasięgu, więc grałem uparcie. Irytowałem się stale, mój bohater umierał raz za razem, ale jednocześnie działała na mnie magia tytułu, jego groza (a gra była w jakimś stopniu przerażająca i roz...

„Uhuuuó! To ja, straszny rozczochrany naukowiec wraz z mym pokracznym pomagierem. Razem, pośród migotania błyskawic na nocnym niebie, złożyliśmy sobie naszego potwora, którego nazwaliśmy Frankenstein. Porusza się toto sztywno i niezbornie, ale nikt się mu nie wymknie. Tylko że jest totalnie spaczony – myśleć nie umi, ale tropić i zabijać wszystko co się rusza umi i lubi. No to elo!” Stop, wróć! Co to za bzdety?! Ano, popkulturowy obraz fabuły powieści Frankenstein, tyle mylny, co krzywdzący. ...

Słynna historia Mary Shelley na stałe wpisała się w społeczny wizerunek odrażającego, krwawego horroru. Liczba ekranizacji tego dzieła może zdumiewać, zwłaszcza że opisują one dzieje zdolnego szwajcarskiego naukowca i jego czarta w sposób zgoła odmienny od pierwowzoru. Owszem, nie widziałem wszystkich ekranizacji tej powieści, ba - nie widziałem nawet kilku, lecz mimo to przed jej przeczytaniem w głowie miałem już obraz tych bezlitosnych wydarzeń, które się rozegrają na kolejnych stronach. Zresz...

"Frankenstein" powstał prawie dwa wieki temu. Dzisiaj funkcjonuje już przede wszystkim jako pewien rozpoznawalny znak, znak w postaci olbrzyma o kanciastej głowie z zakorkowanymi uszami. To właśnie ten stwór zagnieździł się w kulturze jako frankenstein (pisany z małej litery dla odróżnienia od głównego bohatera, Wiktora Frankensteina). Każdy w zetknięciu z tą nazwą przywołuje w wyobraźni konkretny obraz. Czy wiele osób jednak wie, że autorką powieści z 1818 r. jest Mary Wollstonecraft Shelley, a...

Przyznam się, że sięgając po książkę Shelley miałem już wyrobione zdanie na temat całej historii. Kultura masowa niemalże zalewa nas wizerunkiem Frankensteina (tu jeszcze piszę to "imię" z wielkiej litery). Ot nieudany eksperyment naukowy wymknął się spod kontroli i sieje spustoszenie, jęcząc, zawodząc i zabijając wszystko dookoła. Sądzę, że wielu z nas ma w umyśle obraz zielonkawego monstrum (teraz jestem bliżej "imienia" niż na początku), szwów, opuszczonej posiadłości/zamku, obłąkanego doktor...

Zabierając się do przeczytania historii Frankensteina spodziewałem się raczej tych elementów, w które obfitują ekranizacje tejże książki. Rozczarowałem się (pozytywnie). Jak na 19-letnią dziewczynę Mary Shelley stworzyła oryginalną, aczkolwiek wcale nie mrożącą krew w żyłach historię. "Frankenstein" jest jedną z pierwszych powieści w ogóle, dlatego też, moim zdaniem, nie należy się dziwić, iż brakuje w nim dopracowań dotyczących fabuły. Często czytając ma się wrażenie, że w akcji brakuje realizm...

„Frankenstein” to prawdopodobnie jeden z najszerzej znanych utworów brytyjskiej klasyki, choć jak sądzę swoją popularność zawdzięcza zapewne w dużym stopniu licznym i przemawiającyn do wyobraźni ekranizacjom. Po tytuł ten sięgnęłam w ramach nadrabiania zaległości czytelniczych i niestety nieco się rozczarowałam. „Frankenstein” to opowieść o młodym, wybitnie zdolnym naukowcu, który realizuje swoje ambicje tworząc i ożywiając monstrualnego „człowieka” i którego natychmiast po tchnięciu życia w...

„Frankenstein” to więcej niż powieść, to nowożytny mit. Zrodził się w okolicznościach, które obrosły legendą: w 1816, słynnym „roku bez lata”, u podnóża szwajcarskich Alp, z gotyckiej zabawy poetów romantycznych, którzy umilali sobie deszczowe wieczory wymyślaniem opowieści niesamowitych. Mary Shelley zamknęła w nim swe refleksje o istocie życia, doświadczenie wczesnego macierzyństwa, fascynację i przerażenie potęgą nauki, senne i nie tylko senne koszmary.

Niniejsze wydanie ˜„Frankensteina” jest wyjątkowe: powieść Mary Shelley po raz pierwszy ukazuje się po polsku w wersji pierwotnej, bez zmian wprowadzonych później przez autorkę. „Frankensteinowi” po raz pierwszy towarzyszy też całe pokłosie słynnej zabawy literackiej nad Lemanem: nowele „Pogrzeb” George’a Gordona Byrona i „Wampir” Johna W. Polidoriego oraz opowiastki niesamowite Percy’ego Shelleya – wszystkie w nowym, wiernym przekładzie. Ozdobą tomu są jedne z najpiękniejszych ilustracji, jakich doczekał się „Frankenstein”: ekspresjonistyczne drzeworyty amerykańskiego artysty Lynda Warda.


Angielski żeglarz Robert Walton utknął wśród arktycznych lodów. Pewnego dnia do jego statku dociera na saniach wycieńczony rozbitek: szwajcarski przyrodnik Wiktor Frankenstein. Gdy odzyskuje siły, rozpoczyna niesamowitą opowieść o najwspanialszym i najstraszniejszym dziele swego życia: ulepionej w laboratorium ludzkiej istocie, która obróciła się przeciwko niemu…

[Vesper, 2013]

Dawno temu, kiedy sięgałem po tę książkę, miałem nadzieję na dobry horror. Pod tym względem "Frankenstein" nieco odbiegł od moich oczekiwań, ale w żadnym wypadku nie mogę tego nazwać rozczarowaniem. Wręcz przeciwnie - jestem niezwykle zadowolony, że udało mi się przeczytać oryginalną, prawdziwą wersję tej historii, bo to, z nią zrobiono w kolejnych ekranizacjach i przeróbkach, można określić tylko jako wyjątkowo komercyjny kicz, podczas gdy właściwa wersja (przedstawiona właśnie w tej powieści) ...

„Z okrzykiem grozy zerwałem się ze snu. Zimny pot pokrył mi czoło, zęby zaczęły mi szczękać i drżałem kurczowo na całym ciele. A równocześnie przy mdłym i żółtawym świetle księżyca, wdzierającym się przez okiennice, zobaczyłem tę ohydę – nieszczęsnego potwora, którego stworzyłem. Uniósłszy firanki łóżka, utkwił we mnie swoje oczy, jeśli oczami można by je nazwać. Szczęki jego otwierały się i wymamrotał kilka nieartykułowanych dźwięków, podczas gdy grymas uśmiechu zmarszczył mu policzki...” [S...

Przeczytałem „Frankensteina” raczej jako klasykę, niż z prawdziwej chęci poznania tej historii. I w takim duchu polecam ją innym. Odebrałem tę książkę jako historię genialnego naukowca cierpiącego na zaburzenia postrzegania świata, empatii i zrozumienia drugiej istoty (własnego tworu głównie). „Potworowi”, zachowującemu się podobnie, trochę mniej się dziwię (można mieć sporo żalu do świata, który Cię z definicji odrzuca i nienawidzi). Widać, niestety, że było to pisane przez dziewiętnastolet...