Książka: Tego lata, w Zawrociu

Zaczyna się tak: „Śmieszny kaprys starej, złośliwej kobiety – tej suchej czarownicy, która w ostatnich latach życia odrzuciła elegancką laskę i podpierała się wygrzebanym z leśnej podściółki, mocnym, brzozowym kosturem. [...] Moja babka! Ta czarna wrona, której bały się nawet bezdomne psy. To ona dała mi Zawrocie. Zapewne dlatego, że widziała mnie tylko raz w życiu i ani razu nie usłyszała o mnie pochlebnej opinii. Zło budować złem, nienawiść nienawiścią, samowoli dać do ręki wszystkie możliwośc...

Zdobywszy wreszcie wszystkie pięć tomów cyklu "Zawrocie" Hanny Kowalewskiej, postanowiłam powrócić do części pierwszej, którą zachwycałam się kilka lat temu. W minioną sobotę ponownie znalazłam się w uroczym zakątku na wsi. "Tego lata w Zawrociu" towarzyszyło mi w weekendowe popołudnia, sprawiając, że zapomniałam o paskudnej aurze, zmęczeniu wyjątkowo dłużącym się tygodniem i wszystkich innych nieprzyjemnościach. Zawrocie to miejsce magiczne. Wystarczy otworzyć książkę, przeczytać kilka zdań,...

Co pewien czas wraca do mnie uwaga, którą w jednym ze swoich felietonów doradzających jak pisać prozę poczynił Feliks W. Kres, radząc, by autor nie myślał podczas pisania o przesłaniu swojej twórczości, lecz raczej skupił się na opowiedzeniu w ciekawy sposób ciekawej historii. Niedawno zetknęłam się z podobną opinią twierdzącą, że należy czytać lub oglądać czy przyjmować to, co ktoś nam opowiada takim jakim jest, bez wyciągania na siłę sensu historii. Sens sam się ujawni w nas w najpełniejszy sp...

”Z Bogiem rozmawiała bez słów. Może nawet nie należało nazwać tego rozmową, bo obydwoje milczeli. Ale był. Był tu na pewno. Czuła jego obecność. Nie emanował miłością, bo ta wydawała jej się zawsze człowieczą dziedziną. Nie było to także dobro, Bóg bowiem, jej zdaniem, nie był dobry. Było to raczej poczucie doskonałości, niepojętej doskonałości. Może dlatego wydawało jej się, że jest tylko jedna droga, aby przemówić do niego bezpośrednio – piękno. Zawsze wierzyła, że więcej modlitwy w dobrym wie...

Wszystko zaczyna się wtedy, gdy babcia umiera. Nie byłoby w tym nic dziwnego, w końcu i kolej rzeczy jest taka, i przemijanie często rozpoczyna wielkie sprawy, ale tutaj pozostaje dom. A w domach już jest coś takiego... Coś, co sprawia, że duchy, przywiązane do kamieni, ścian i podłóg, pozostają. Nie ulega wątpliwości, iż Babcia, nie bacząc na innych, umarła, a dom, wraz z jego tajemnicami i mrocznym posmakiem, pozostawiła swojej "miejskiej" wnuczce. Co z nim zrobi dziewczyna, która widziała...

"Tego lata, w Zawrociu" to opowieść o wyprawie w nieznane, w pełną tajemnic przeszłość rodzinną. Główna bohaterka, Matylda, mieszkająca w miejskim blokowisku, otrzymuje pewnego dnia w spadku po babce Aleksandrze malowniczo położony dom na prowincji. Odkrywa w nim lakoniczne zapiski z życia dziadków, które pobudzają jej ciekawość i sprawiają, że czytelnikowi powieść zaczyna się jawić jak układanka. Narratorka, krok po kroku, stara się odsłonić tajemnice przeszłości. Stary dom wciąga Matyldę w swoje dziwne, intrygujące sprawy, wikła w układy rodzinne. W miarę jak poznaje złożone relacje między ludźmi związanymi z dziajami domu w Zawrociu, zmienia się sama i inaczej zaczyna patrzeć na siebie i swoje życie.

Nagrodzona powieść - bogata językowo, poetycka, sugestywna w nastroju, pełna trafnie uchwyconych i subtelnie nakreślonych obserwacji - jest jedną z najlepiej napisanych książek ostatnich lat.

[Zysk i S-ka, 1998]

O książce Hanny Kowalewskiej "Tego lata, w Zawrociu" słyszałam dużo pochlebnych opinii. Nagroda dla najlepszej polskiej powieści z 1997 roku do czegoś zobowiązuje. A przynajmniej powinna gwarantować pewien poziom. Niestety, w literaturze polskiej, zwłaszcza współczesnej, nie znalazłam zbyt wiele dla siebie. Obawiałam się, że cykl o Zawrociu będzie czymś w stylu modnej obecnie sagi Kalicińskiej, a takich rzeczy unikam jak ognia. Mimo wszytko postanowiłam spróbować i przekonać się osobiście. Có...