Książka: Na południe od Brazos

Ta książka w USA traktowana jest jak współczesna klasyka: wymieniana obok „Zabić drozda” i „Gron gniewu” jako jedna z najlepszych powieści-laureatek Pulitzera, uznawana w wielu rankingach za najlepszy literacki western, w Teksasie wielbiona jako stanowa epopeja, niczym w Georgii „Przeminęło z wiatrem”. Podobnie oparty na niej miniserial, jako bodaj jedyny w historii western telewizyjny, zestawia się nie z „Bonanzą”, ale z dziełami Forda, Penna, Peckinpaha i Eastwooda. Jej pierwsze polskie wydani...

"Na południe od Brazos" opowiada o ludziach szczególnych - strażnikach Teksasu, szeryfach, prostytutkach - a jednak tak bliskich nas samych, co rzadko się udaje w literaturze popularnej. Bez dwóch zdań "Na południe..." nie było planowane jako wyjątkowe dzieło sztuki, niemniej autorowi udało się chwycić za wyobraźnie i serca wszystkich, w tym zatwardziałych krytyków. Jego bohaterowie mają bowiem więcej wad, takich zupełnie ludzkich, niż zalet. Popełniają błędy, jakie my byśmy popełnili na ich...

Miałam w swoim życiu fazę fascynacji westernem, ale to było dość dawno; po kilkakrotnym przeczytaniu każdej z kanonicznych powieści Maya i obejrzeniu (często też niejednorazowym) praktycznie wszystkich emitowanych w latach 60–70 westernów jakoś mi ten entuzjazm osłabł i jeśli jeszcze czasem do tej tematyki wracałam, to po to, by jeszcze raz popatrzeć na grę konkretnego aktora (na ogół Mitchuma w „El Dorado” i „Rzece bez powrotu”) lub usłyszeć konkretną balladę; ten drugi powód stracił rację bytu...

Ile mogłem mieć wtedy lat? Dziesięć, może dwanaście? I jak przystało na irytującego młodszego brata wykorzystującego nieobecność sióstr, dzielnie (a przecież z narażeniem życia) myszkowałem po ich szufladach oraz szafkach. Na jednych drzwiczkach znajdował się, przyklejony od wewnętrznej strony, samodzielnie wykonany kalendarzyk, który prawdopodobnie miał siostrze ułatwić zrozumienie prawideł cyklu miesiączkowego. Uznałem, że jest mało ciekawy, bo nie miałem pojęcia, co to takiego (nadal jest ono...

"Na południe od Brazos" to wspaniała epicka opowieść o Dzikim Zachodzie, czyli - innymi słowy - western. W tej na poły humorystycznej, na poły nostalgicznej historii czytelnik znajdzie wiele skądinąd znajomych wątków, napotka dobrze znane miejsca i postaci: jest więc w powieści małe miasteczko, w którym kościół sąsiaduje z saloonem-barem, są dzielni kowboje i legendarni Ochotnicy z Teksasu, meksykańscy bandyci, łowcy bizonów, spokojni osadnicy, okrutni Indianie. Spotykamy - rzecz jasna - słynnego rewolwerowca i ścigającego go szeryfa, a także damę lekkiego prowadzenia, przedmiot westchnień wszystkich teksańskich kowbojów. Towarzyszymy bohaterom powieści w wędrówce po szlaku ciągnącym się od granicy z Meksykiem po góry Montany, przeżywając wraz z innymi liczne barwne przygody w świecie, który - choć często tylko z pozoru zachował jasne podziały na dobro i zło, prawo i bezprawie - nadal przywołuje obraz Ameryki z dawnych, romantycznych czasów Dzikiego Zachodu.


[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1991]

W 1971 r. Larry McMurtry napisał scenariusz pełnometrażowego filmu zatytułowany "The Streets of Laredo". Film miał reżyserować Peter Bogdanovich, a główne role "trzech starych kowbojów, którzy wyruszają na ostatnią wyprawę w życiu i przynajmniej jeden z nich nie wraca" zagrać mieli legendarni westernowi aktorzy: John Wayne, Jimmy Stewart i Henry Fonda. Jednak wszyscy trzej odmówili, twierdząc, ze nie chcą grać starych ludzi. Następnie Stewart i Fonda zmienili zdanie, uświadomiwszy sobie, jak dob...