Książka: Lot nad kukułczym gniazdem

Niedawna dyskusja na BiblioNETce o wartości i zawartości „Lotu...”, a przede wszystkim – ponowna lektura powieści, skłoniły mnie do napisania recenzji, w której, w sposób skondensowany, zawarłbym wszystkie zarzuty wysuwane przeze mnie do tej pory. Zacznę jednak od pozytywów. Niewątpliwie książka jest bardzo dobrze napisana. Autor z wyczuciem i smakiem oprowadza nas po oddziale (albo, jeśli kto woli – Kombinacie), stopniując napięcie aż do finału. To są pozytywy. Teraz cała reszta. Poznaje...

Najpierw zobaczyłem film i wywarł na mnie ogromne wrażenie. Potem byłem w teatrze, na spektaklu z udziałem Wojciecha Pszoniaka w roli McMurphy'ego. O ile film bardzo mi się podobał, to przedstawienie teatralne, mimo koncertowej gry aktorów i doskonałej reżyserii, już mniej. Ale po lekturze książki stwierdziłem, że ani film, ani teatr nie umywają się do bogactwa pierwowzoru. Być może z powodu narratora tego dzieła, Metysa Bromdena, postaci ukazanej w filmie w sposób szczątkowy, a kluczowej w ksią...

Książka opowiada o losach pacjentów w szpitalu psychiatrycznym, a rolę narratora pełni wielki, dwumetrowy Indianin Bromden. Na oddziale, w którym przychodzi żyć pacjentom, wszystko pracuje jak w szwajcarskim zegarku. Każda drobna usterka w tej machinie jest szybko usuwana. Istnieją co prawda głosowania i dyskusje terapeutyczne mające formę demokratyczną, jednak regulamin jest tak pomyślany, aby pacjenci nie mieli żadnej władzy. Wszystko to służy, oczywiście, ich dobru. Całą maszyną kieruje siost...

Destrukcja osobowości, dewastacja jednostki, tłamszenie talentu i bezgraniczne ujednolicenie! Można dyskutować z hipotezą, że powieść Kena Keseya jest najbardziej wpływową książką drugiej połowy XX wieku. Pewne jest natomiast to, że niewiele jest osób, które po lekturze „Lotu…” lub obejrzeniu jego filmowej adaptacji, nie pogrążyło się choćby w chwilowej refleksji nad przyswojoną treścią. Zakład psychiatryczny, na nim oddziały dla mniej lub bardziej odstających od przyjętych norm społecznych...

Ken Kesey to pisarz wielkiej klasy. W słownictwie nie przebiera, pisze tak, że po ciele może przejść dreszcz. Ale od początku. O czym właściwie jest "Lot nad kukułczym gniazdem", którym wszyscy się tak zachwycają? W telegraficznym skrócie: McMurphy, szuler, dziwkarz i zabijaka, udaje wariata, żeby się wykpić od odsiadywania wyroku. Pobyt w szpitalu psychiatrycznym jawi mu się jako dobry żart - do chwili, kiedy się dowiaduje, że nie odzyska wolności, dopóki nie uznają go za "wyleczonego". Dec...

Osobiście jeszcze nie spotkałem się z książką, która opisywałaby szpital psychiatryczny od środka. Z pozoru wydaje się, że tam nic takiego ciekawego nie może się dziać. I tak rzeczywiście jest na początku powieści. Muszę przyznać, że średnio ciekawiły mnie przygody śliniących się ludzi-roślin, leżących bezwładnie, do pasa umoczonych w swojej urynie. Wszystko jednak zmienia się, gdy na oddziale pojawia się McMurphy; dziwkarz, szuler i hazardzista, który udając chorobę psychiczną chce się wymi...

Książka autorstwa Kena Keseya pt. "Lot nad kukułczym gniazdem" jest opowieścią o perypetiach ludzi w zakładzie psychiatrycznym. Do czasu aż do szpitala przychodzi nowy pacjent, pozornie niezrównoważony psychicznie Rendle McMurphy, życie pacjentów toczy się monotonnie: karty, rozmowy w "kręgu", posiłek, tabletki. I tak codziennie. McMurphy jednak zauważa, że coś tu jest nie tak. Oddziałowa, siostra Ratchet, jest z pozoru dobra i opiekuńcza, jednak pod tą maską kryje się sadystyczny instynkt. Rend...

Niestety, przeczytałem tę książkę już po zobaczeniu filmu (skądinąd także znakomitego), jednak, jak to zwykle bywa, nie przeszkodziło mi to w przyjemności delektowania się tą niesamowitą lekturą. Od samego jednak początku, gdy mowa była o McMurphym, ciągle widziałem gębę Nicholsona. Jednak, jak już wspomniałem, nadspodziewanie podobało mi się to wyobrażenie. Bardzo to urealistyczniło obrazy, które widziałem podczas czytania. Zresztą, jak u każdego, kto najpierw widział, potem czytał. Niesamow...

Debiutancka książka Kena Keseya została wydana w milionach egzemplarzy. Ludzie z całego świata poznali zaskakującą historię widzianą oczami Indianina Brodmana, który trafił do szpitala psychiatrycznego. Życie chorych było niezwykle monotonne; borykali się oni z jednym problemem - z siostrą Ratched, która grała rolę "matki miłosierdzia", a tak naprawdę była okrutną istotą znęcającą się nad swoimi pacjentami. Jej rygorystyczne zasady były przestrzegane przez każdego bywalca szpitala. Niemalże k...

„Lot nad kukułczym gniazdem” jest niezwykle popularny w BiblioNETce. Widzę wyczerpujące recenzje na jego temat, więc postanowiłam podzielić się tylko kilkoma moimi przemyśleniami, gdyż książka jest za dobra, aby przejść nad nią tak po prostu do porządku dziennego. Ma wszystkie charakterystyczne cechy wielkiej literatury: świetnie się czyta, budzi emocje, skłania do stawiania ważnych pytań i pozostaje na długo w pamięci. No i zadziwia niejednoznacznością. Osobiscie odbieram przesłanie tej powi...

Książka, owszem, bardzo mi się podobała, choć nie mogę powiedzieć, żebym została rozśmieszona przez autora do łez. Początkowo nie byłam nią wcale zachwycona, bo co może być ciekawego w czytaniu o kupie wariatów, do których trafia nowy - w dodatku oszust, szuler itp. Jednak z każdą kolejną stronicą się przełamywałam. Zaczęłam się nad wszystkim zastanawiać. Czy w szpitalach dla psychicznie chorych rzeczywiście przebywają wyłącznie sami szaleńcy? I czy nie bywa tak, że personel jest bardziej chor...

[Uwaga: autor tekstu zdradza szczegóły istotne dla akcji i wymowy powieści - przyp. red.] Kiedy awanturnik, hazardzista i notoryczny drobny przestępca trafia z własnej woli (aby uniknąć więzienia) do szpitala dla wariatów, może wyjśc z tego najlepsza komedia albo fatalny dramat. W przypadku "Lotu..." mamy do czynienia z tym drugim. Główny bohater zderza się bowiem z sadystyczną siostrą oddziałową (uniwersalizując - z bezwzględnym systemem), która bezlitośnie karci wszelkie przejawy niesubo...

Awanturnik i hazardzista McMurphy trafia na oddział szpitala psychiatrycznego terroryzowanego przez siostrę przełożoną i staje na czele "rewolucji". Okazuje się wkrótce, że zamieszanie, jakie wprowadził prowadząc "wojnę" z personelem, nie tylko nie szkodzi pacjentom, ale jest dla nich znakomitą terapią. Podczas pisania "Lotu..." Kasey, aby wiernie odtworzyć to, co dzieje się w umyśle osoby psychicznie chorej, czy tego, co czuje się podczas elektrowstrząsów, niektóre fragmenty pisał pod wpływ...

McMurphy, szuler, dziwkarz i zabijaka, udaje wariata, aby się wykpić od odsiadywania wyroku. Pobyt w szpitalu psychiatrycznym jawi mu się jako dobry żart do chwili, kiedy się dowiaduje, że nie odzyska wolności dopóki nie uznają go za wyleczonego. Decyzja należy do Wielkiej Oddziałowej, siostry Ratched, z pozoru uosobienia słodyczy i dobroci, w rzeczywistości sadystki znęcającej się nad pacjentami. McMurphy, który dotąd buntował przeciwko niej chorych, nagle zaczyna rozumieć, iż aby opuścić szpital, musi się przed nią ukorzyć. Ale czy gotów jest dać się pokonać bezdusznemu Kombinatowi, który złamał tyle istnień ludzkich?

Jedna z najważniejszych powieści amerykańskich XX wieku.
Wstrząsający obraz szpitala psychiatrycznego ukazany oczami jego pacjenta.

Książka rozsławiona nagrodzonym pięcioma Oscarami filmem Miloša Formana z popisową rolą Jacka Nicholsona.


Ken Kesey (1935-2001) urodził się w La Junta w Kolorado. Ukończył teatrologię na uniwersytecie stanu Oregon, a następnie studiował pisarstwo na Stanford University. Za namową przyjaciela wziął udział w rządowym programie badań nad środkami psychomimetycznymi prowadzonym przez szpital psychiatryczny, w którym zatrudnił się jako sanitariusz. W tym czasie powstała jego pierwsza najgłośniejsza powieść "Lot nad kukułczym gniazdem" (1962) - dodatkowo rozsławiona kultowym filmem Miloša Formana ze wstrząsającą rolą Jacka Nicholsona. Następna powieść Keseya "Czasami wielka chętka" (1964) spotkała się z równie entuzjastycznym przyjęciem co debiut. Kesey jednak zarzucił pisanie, włączając się w ruch kontestatorski. Występował na wiecach, założył komunę, podróżował. Aresztowany za posiadanie marihuany, spędził pół roku w więzieniu. Po odzyskaniu wolności wycofał się do Oregonu i zajął pracą na farmie. Na przestrzeni lat wydał 2 zbiory tekstów, powieści "Jaskinie" (1990), "Pieśń żeglarza" (1992) i (wspólnie z Kenem Babbsem) "Rodeo" (1994).


"To lekarz otwiera zebranie. Usiłuje nie patrzeć na Wielką Oddziałową, która milczy jak grób.
- Otóż, jak państwu wiadomo, dzisiejsze zebranie zostało zwołane na życzenie siostry Ratched. Jej zdaniem McMurphy zagraża porządkowi na oddziale. Doskonała intuicja, zważywszy na to, co się wydarzyło przed kilkoma minutami, prawda?
- Po tym, co się stało - ciągnie lekarz - zapewne nikt nie powie, że mamy do czynienia ze zwyczajnym pacjentem. To chyba jasne. Więc... hm... wydaje mi się, że powinniśmy się zastanowić, co należy przedsięwziąć. Oddziałowa po to zwołała zebranie, żebyśmy podjęli jednomyślną decyzję w sprawie pana McMurphy'ego, prawda?
Spogląda błagalnie na oddziałową, ale ona wciąż milczy. Wpatruje się w sufit - sprawdza pewnie, czy jest czysty.
- Widzieliście zachowanie pacjenta. Co o nim sądzicie?
- Rzeczywiście zagraża porządkowi. - Pierwszy stażysta woli być ostrożny.
- Może stanowić zagrożenie dla otoczenia - mówi następny. - Słusznie, słusznie - przytakuje lekarz.
Młodzik sądzi, że jest na właściwym tropie, i mówi dalej:
- Musimy przecież pamiętać, że dopuszczał się aktów przemocy wyłącznie po to, by zamienić pobyt na farmie penitencjarnej na pobyt w stosunkowo luksusowych warunkach szpitalnych".


[Wydawnictwo Albatros, 2009]

"Lot nad kukułczym gniazdem" to książka, której nie należy brać dosłownie. Autor opisuje życie w szpitalu psychiatrycznym. Bohaterem książki jest McMurphy, który trafił na odział zamknięty po tym, jak pobił kogoś. Narrator-autor pięknym stylem opisuje życie w szpitalu. "Opieka" jest upadlająca, niszcząca. Pacjenci są poniżani. Książka w swojej wymowie jest protestem przeciwko totalitaryzmowi. Opowiada o losie jednostek wrażliwych i nieprzystosowanych, które nie mają czego szukać w społeczeństwie...

Ken Kesey - wielki pisarz. Udowadnia, że nie tylko grzeczni pisarze osiągają sukces. Wiele zakrętów życiowych na pewno pomogło mu w napisaniu "Lotu nad kukułczym gniazdem". Rozpoczyna się bardzo niewinnie, ale z każdą kolejną stroną udzielał mi się coraz bardziej nieco psychodeliczny klimat powieści. Momentami robi się zabawnie, lecz za chwilę wszystko zostaje rozwiane przez kolejną porcję refleksji Keseya. Postać McMurphy'ego. Beztroska nadająca zupełnie inny wymiar szpitalowi. Miałem mocne ...

Książka jest o szpitalu psychiatrycznym - to jak najbardziej "chwytliwy" motyw. Narratorem jest Wódz - Indianin, który nie zawsze uczestniczy w wydarzeniach, ale zawsze jest ich świadkiem. W szpitalu pewnego dnia pojawia się McMurphy – barwna postać. To, jak jego obecność wpłynie na szpital i jego pacjentów, a także w dużej mierze na jego pracowników, jest bardzo, bardzo piękne. Tak, piękne - bo choć McMurphy pokazuje innym pacjentom (którzy zostaną bardzo szybko jego przyjaciółmi), że nawet w "...