Książka: Miasto i miasto

Jako rasowy mieszczuch, kocham czytać o miastach. A nikt nie potrafi opowiadać o nich tak, jak China Miéville. Co z tego, że są wymyślone. Gdy czytam o Nowym Crobuzon, Armadzie, a teraz Besźel czy Ul Qomie – jakbym tam była, jakbym to czuła. To niesamowity dar, którym się szczerze zachwycam i którego równie szczerze zazdroszczę. Miéville należy do moich ulubionych pisarzy i cokolwiek spłynie spod jego pióra, wielbię to z czołobitnością prostaczka stojącego przed geniuszem – toteż proszę wybaczyć...

Ostatnia strona, ostatnie zdanie, okładka z głuchym tąpnięciem domyka wolumin. Wstaję, odkładam go na półkę, wychodzę do sklepu i rozglądam się, zdziwiony, że mogę zobaczyć wszystko bez wpadania w łapy Przekroczeniówki. Dlaczego? Ponieważ wizja Chiny Miéville'a jest (jak na fantastykę!) zaskakująco realistyczna. Muszę napisać, że znacznie bardziej niż sama historia kryminalna (która, moim zdaniem, jest bardziej takim sobie dodatkiem niż podwalinami powieści - co oczywiście nic jej nie ujmuje)...

Nagroda Hugo. Nagroda Locusa. Nagroda im. Arthura C. Clarke’a. Nagroda British Science Fiction Association. Nagroda World Fantasy. Nagroda Cybernetycznej Brokuły. Nie wiem, czy istnieją na świecie jeszcze jakieś inne nagrody w dziedzinie fantastyki (poza wymienionymi powyżej; no dobra – ostatnią wymyśliłem sam), ale China Miéville chyba nie może czuć się niedoceniony – jego „Miasto i miasto” zgarnęło większość znaczących w skali globalnej wyróżnień. Jurorów nie zraziło nawet co najmniej nietuzin...

Besźel i Ul Qoma to dwa miasta, które pozostają oddzielone mimo znajdowania się w tym samym fizycznym miejscu. Niektóre dzielnice należą w całości do jednego z nich, inne do obu równocześnie. Podział jest jednak bardzo wyraźny i nawet jeśli mieszkańcy różnych miast poruszają się po tej samej fizycznie ulicy, zgodnie z prawem muszą nie widzieć "obcych" budynków i obywateli. Za przekroczenie tej granicy i wejście na teren drugiej metropolii, lub nawet zauważalne zwrócenie na nią uwagi, grozi spotk...

China Miéville stworzył swą najdoskonalszą dotąd powieść - egzystencjalny thriller rozgrywający się w mieście najniezwyklejszym ze wszystkich realnych czy wyimaginowanych...

Gdy w ponurym, chylącym się ku upadkowi mieście Besźel położonym gdzieś na skraju Europy znaleziono ciało zamordowanej kobiety, wydawało się, że inspektora Tyadora Borlú z Brygady Najpoważniejszych Zbrodni czeka kolejna rutynowa sprawa. W miarę postępów śledztwa Borlú odkrywa jednak dowody wskazujące na spiski znacznie dziwniejsze i groźniejsze niż wszystko, co mógłby sobie wyobrazić. Wkrótce inspektorowi i bliskim mu ludziom zaczyna grozić niebezpieczeństwo. Borlú musi przekroczyć granicę niepodobną do żadnej innej i wyruszyć do jedynego miasta na Ziemi, które jest równie dziwne jak to, w którym mieszka...

„Powieść "Miasto i miasto", współczesny literacki odpowiednik kultowego filmowego Blade Runnera", kojarząca się nieodwołalnie z Franzem Kafką, Philipem K. Dickiem i Raymondem Chandlerem, jest kryminałem wyniesionym na zdumiewające wyżyny metafizyczne i artystyczne”.
"Guardian"

[Zysk i S-ka, 2010]