Książka: Związek żydowskich policjantów

Od początku zawarłem z autorem "Związku żydowskich policjantów" bardzo prostą umowę: ja czytam bardzo powoli, nie pomijam żadnego zdania, a w zamian on obiecał, że będzie mnie karmił pięknem prawdziwej literatury przez wiele dni po troszku. Nie jest łatwo powiedzieć, w jakim gatunku ta książka się mieści - jest tak sprytnie napisana, że jest zarazem kryminałem, fantastyką oraz żydowską opowieścią o losie, ale ten jedyny w swoim rodzaju miks smakuje niebiańsko i nie da się go rozbić na czynnik...

Niezliczone ilości powieści kryminalnych zostały już napisane. Różne rodzaje, setki znanych autorów i tych polskich i zagranicznych składają się na jeden z najpopularniejszych gatunków literackich. Czy naprawdę przy takim ogromie już spisanych historii można jeszcze napisać coś oryginalnego? Oczywiście odpowiedź brzmi "tak", a książka Michaela Chabona zatytułowana "Związek żydowskich policjantów" jest tego najlepszym przykładem. Wydana w 2007 roku powieść nie jest jego najbardziej znanym dziełe...

Facet to jednak raz na jakiś czas potrzebuje kryminału. Problemem może być tutaj jedynie odpowiedni dobór lektury, bo czego jak czego, ale biedy ten gatunek chyba nigdy nie odczuł. Półki w księgarniach od zawsze uginały się, tocząc nierówny bój z grawitacją i kolejnymi tomami obszernych serii kryminalnych. A gdyby tak czytelnik chciał przeczytać jakąś odrębną powieść, za którą nie stoi kolejnych osiem/trzydzieści osiem tomów i która sama w sobie tworzy zamkniętą całość? No, tutaj jest już gorzej...

"Związek żydowskich policjantów" gatunkowo mieści się gdzieś między kryminałem a historią alternatywną, z przewagą pierwszego. Książka o Żydach, pisana przez Żyda, bez obecnego u pisarzy innych narodowości skrępowania. Przez co świat przestawiony jest bliski dla autora, który przygląda mu się z zainteresowaniem badacza, ale też egzotyczny dla czytelnika. Fabuła jest oparta na śledztwie w sprawie morderstwa. Dość paskudna sprawa, nieznane jest nazwisko zamordowanego, wiadomo tylko, że był grac...

Przewrotny czarny kryminał osadzony w żydowskiej kolonii na zaśnieżonej Alasce! Do jego ekranizacji przymierzają się sami bracia Cohen.

W okręgu Sitka, w którym przez sześćdziesiąt powojennych lat mieszkali i rządzili żydowscy uciekinierzy z nazistowskiej Europy i wygnańcy z Palestyny oraz ich coraz większe rodziny, dochodzi do tajemniczego morderstwa. Śledztwo prowadzi detektyw Landsman, a tropy wiodą do zdumiewającego spisku, wykraczającego daleko poza Alaskę i Amerykę.

Zgodnie z klasycznymi regułami gatunku kryminał Chabona pełen jest zwrotów akcji, tajemniczych kobiet, gangsterów, strzelanin i miejsc będących czymś innym niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Ale Chabon to pisarz na wskroś oryginalny, który te ramy wypełnia po swojemu, tworząc niepowtarzalną galerię postaci. Dowcipnie i ze swadą opowiada przy tym zarówno o niezwykłej kolonii Sitka, jak i o całym narodzie wybranym, przypominając przewrotnie, że robienie na złość sobie, innym i światu jest ulubioną rozrywką i dziedzictwem Landsmana oraz jego ludu.

[W.A.B., 2018]