Książka: Ona

Haggard jest uznawany za jednego z klasyków fantastyki podróżniczej. Klasyk czy nie, jest momentami dość nudnawy, zbyt angielski, mało kunsztowny i bynajmniej nie wybitny. Nie o to jednak chodzi. Haggard jest w dużej mierze dzieckiem swojej epoki – pragnie niezwykłości, szuka przygód, chce wyrwać się z uporządkowanego świata, jest przy tym do szpiku przesiąknięty XIX-wiecznym etosem – grzeczny, gładki i przepraszający. Jakkolwiek "Ona" nie jest dziełem wybitnym, ani Haggard pisarskim wcielen...

"Fascynująca książka... pełna ukrytych znaczeń".

Sigmund Freud


"Ona" to opowieść o wykładającym w Cambridge profesorze Hollym i jego podopiecznym Leo Vinceyu i ich podróży do zagubionego gdzieś w afrykańskim interiorze królestwa. Impulsem do wyprawy staje się tajemnicza paczka zostawiona Leo przez ojca z poleceniem, aby otworzono ją dopiero w jego dwudzieste piąte urodziny. W pakunku bohaterowie znajdują resztki starych glinianych skorup oraz dokumenty, które sugerują, iż z rodem Vinceyów wiąże się jakaś pradawna tajemnica. Profesor Holly i Leo po licznych tarapatach docierają do królestwa we wschodniej Afryce, gdzie prymitywnymi krajowcami włada biała królowa Ayesha, która panuje jako wszechwładna Ona, a którą z młodym Leo łączą jakieś zagadkowe więzy...

Wydana w roku 1887 powieść "Ona" H. Ridera Haggarda, która natychmiast stała się bestsellerem, wiktoriańska podróżnicza powieść grozy, to jedna z najsilniej oddziałujących powieści we współczesnej literaturze. O tym, jak wielki wpływ miała na ich twórczość, zwierzali się tacy autorzy, jak Rudyard Kipling, Henry Miller, Graham Greene, J.R.R. Tolkien czy Margaret Atwood. Ze względu na swe bogactwo znaczeniowe powieść cieszyła się wielkim zainteresowaniem psychoanalityków – odwołania do niej znalazły się w koncepcjach Sigmunda Freuda i Carla Junga, dla którego "Ona" była uosobieniem archetypu Animy. Z kolei wątki fantastyczne stały się inspiracją dla wielu opowieści o zaginionych cywilizacjach – m.in. Edgara Rice Burroughsa i Arthura Conan Doyle’a, czy wymyślania mitów o nieistniejących krainach w rodzaju Shangri-La, ale również wywarły wielki wpływ na klasyczne opowieści fantastyki mistycznej: "Władcę Pierścieni" Tolkiena i "Opowieści z Narnii" C.L. Lewisa.

[Zysk i S-ka, 2014]