Recenzuje: Mateusz Osiak

Ostatnie rządy przyzwyczaiły społeczeństwo do afer wszelkiej maści. Nikogo nie dziwi, że ogromne pieniądze wydawane są na cele o wątpliwym pożytku czy nawet kiedy zwyczajnie przepadają. Ot, jest koryto, nie brakuje chętnych do korzystania. Mariusz Zielke, choć odżegnuje się od porównywania swojego świata z rzeczywistością, zobrazował, jak wygląda dzisiejsza Polska i nawet jeżeli miejscami przesadza, to „Formacja trójkąta” nie napawa optymizmem.

Fabuła powieści dotyczy tajemniczego morderstwa prezesa warszawskiej giełdy Witolda Sworowskiego. Sprawą zajmuje się Bartek Milik, dziennikarz spychany w swojej redakcji na dalszy tor, którego wspomagają wtyczki w policji i ABW. Już na początku pojawia się wiele tropów, mnóstwo zależności i potencjalnych podejrzanych. Chodziło o miłość i zazdrość? To polityczne zabójstwo? A może Sworowski wiedział zbyt wiele? Dokąd zaprowadzi nas to niezwykle medialne śledztwo?

Zostawmy jednak na chwilę historię, a przejdźmy do tego jak Zielke opisał Polskę i osoby na najwyższych stanowiskach. Nie ma wątpliwości, że sportretowano rzeczywiste postaci, bo jak nie odnaleźć Donalda Tuska w tym opisie: „Był dobrym premierem, może najlepszym, jakiego kiedykolwiek miała Polska. Ale ten cały piar i brak działań reformatorskich… Jedna wielka ściema na polu gospodarczym, dążenie do przeciągania koniecznych decyzji. Odkładanie wszystkiego w czasie za cenę utrzymania wciąż zadowalającego poziomu popularności”[1]. A nie on jeden przewija się na kartkach powieści. Ale to jedno. Drugie to działania policji i służb, które w sporej części zależą od polityków, funkcjonariusze często idą na łatwiznę, a poziom ich kompetencji pozostawia wiele do życzenia. Dochodzi do tego jeszcze współczesne działanie mediów, które poszukują afer i kształtują ich przebieg. „Dziś to media wydają wyroki” – mówi jeden z bohaterów „Formacji trójkąta”, a dobrze to zna autor, który sam jest dziennikarzem. Stąd opis kolegi po fachu biorącego gotowe artykuły od polskich służb może niepokoić i budzić wstręt do tego, co dzieje się w tym kraju.

„Wielu ludzi właśnie tak mówi: <>, a nie <>. Nie czujemy tego, że to nasz kraj” – to kolejna bolesna prawda wygłoszona ustami Bartka Milika. Zielke co i rusz przemyca takie proste, gorzkie stwierdzenia, dzięki czemu „Formacja trójkąta” jest w pełni polską powieścią. Czy mowa o spółkach państwa, służących do przekrętów, czy o tym, że liczą się cwaniacy, a nie fachowcy, czy o ludziach stojących ponad prawem – to wszystko nasza Rzeczpospolita.

Jednakże można postawić tej historii kilka zarzutów. Trup ściele się zdecydowanie zbyt gęsto, co oddala tę powieść od realnego świata. Zdecydowanie za wielki nacisk położono na erotykę, która niepotrzebnie przyćmiewa akcję, tym bardziej że gracji nie ma w tym ani trochę, a kobiety potraktowano niemalże jak przedmioty służące jedynie do kopulacji. Finał, choć zaskakujący, także pozostawia wiele do życzenia zarówno pod względem samej treści, jak również jeżeli chodzi o przeprowadzenie tej historii do końca.

„Formację trójkąta” Mariusza Zielke na pewno warto przeczytać, by poznać funkcjonowanie prasy oraz całego polskiego systemu. Autor, jako dziennikarz, brzmi pod tym względem przekonująco, a jego łatwe do zinterpretowania aluzje niewątpliwie wnoszą tę książkę do kanonu ważnych. Sama historia Bartka Milika nieco wieje Hollywoodem i miejscami czuć niesmak, czytając te proste zabiegi. Niemniej odnoszę wrażenie, że Zielke chodziło właśnie o to pierwsze i na to położył akcent, dlatego uwypuklił go tyloma ciałami i seksem. Z tych powodów warto sięgnąć po tę powieść.


[1] Zielke Mariusz, Formacja trójkąta, s. 109
[2] Tamże s. 139
[3] Tamże s. 76



Autor: Mariusz Zielke
Tytuł: Formacja trójkąta
Wydawnictwo: Czarna Owca
Liczba stron: 387

Ocena: 4/6


Autor recenzji prowadzi Blog Mateusza Osiaka, na którym pisze o muzyce, literaturze oraz wierze.