Po przeczytaniu tej książki czuję, że znam malutką część historii. Czuję się tak, jakby ktoś powierzył mi swoją tajemnicę. Przy rozmowie z kimś wiem, że znam czyjś sekret, o którym ta osoba nie ma pojęcia. Głęboko w serce zapadły mi opisywane w tej książce zwierzenia. Czuję się wstrząśnięta i zszokowana ludzką bezdusznością i okrucieństwem. Tym, że ludzie ludziom zgotowali taki los. Czym różni się człowiek od człowieka? Jak to było możliwe, że kilkaset osób było więzione i maltretowane przez kilkaset innych? Trzymanych w bunkrach, bez wody i jedzenia, z wszędobylskim robactwem i chorobami? Tyle pytań powstało w mojej głowie. Ile jeszcze sekretów skrywa druga wojna światowa? Nikt nigdy nie wyobrazi sobie tego, jak tam było, póki sam tego nie przeżyje. Żadna książka, nawet napisana ze szczegółami, nie odda tego cierpienia i bólu. Tej tęsknoty za bliskimi i krajem. I bezsilności, tego, że nic nie można zrobić. Tylko czekać... i czekać na uwolnienie lub śmierć.