Psy i koty to temat nader wdzięczny, ale czy można spodziewać się czegoś dobrego po antologii "wschodzących" polskich pisarzy współczesnych? Autorów "Opowiadań pod psem i kotem" jest, jak Apostołów, dwunastu. Opowiadań w antologii tyleż, a są one bardzo zróżnicowane pod względem treści i formy, i tylko temat rzeczonych czworonogów wydaje się ich wspólnym mianownikiem.

Mamy zatem w jednym tomie sielską historię miłości do grobowej deski i małżeńskie porachunki z udziałem dzikiego zwierzęcia, wspomnienia z dzieciństwa ludzi i zwierząt, opowieści istoty, która osiem razy przeżyła własną śmierć i całą prawdę o tym, dlaczego kot ucieka przed psem. Autorzy z grubsza dzielą się na zwolenników psów i tych, którzy preferują koty, choć tu i ówdzie odzywają się głosy sprzeciwu wobec tego odwiecznego antagonizmu i postulaty równouprawnienia. W niektórych opowiadaniach zwierzęta odgrywają rolę raczej marginalną; w innych, przeciwnie, biorą czynny udział w akcji, a nawet występują w roli narratora. Poziom opowiadań jest jednak bardzo nierówny. Za strawne uznałam tylko trzy: "Dotyk zimnego nosa" Rafała Grupińskiego (strumień świadomości z polotem), "Filozofię ucieczki" Olgi Saskiej (jak tytuł wskazuje, rzecz dość filozoficzna) i "Koty i reksy" Zofii Mossakowskiej (powabna, potoczysta proza, w dużej mierze zawdzięczająca swój powab narracji à la "Traktat o łuskaniu fasoli" Myśliwskiego). Pozostałe opowiadania zadowolą raczej czytelników spragnionych wrażeń pozaliterackich. Ale trzy na dwanaście to bądź co bądź niemało, czyli jest nadzieja: wygląda na to, że nowa literatura w Polsce ma się lepiej, niż można by sądzić po tym, co najchętniej eksponują media, a także po niektórych laureatach nagród.