Zestawienie uzupełniłam 12 lipca 2012 o godzinie 13:12.


Z Waszą pomocą zestawienie staje się coraz bardziej kompletne. :-)
Dziękuję!


Anonimowe (9):
- Bez książek do szkoły, bez pieniędzy na targ - nic nie wskórasz. [XIX wiek]
- Był raz mnich, miał moc knih, ale nie czytał z nich. [XIX wiek]
- Gdy na trzy dni poniechasz czytania, twoje słowa staną się jałowe. [mądrość chińska]
- Homo unius libri. Człowiek jednej książki. (Powiedzenie odnoszące się do Biblii. W innym sensie włączone później do maksymy: Cave hominem unius libri. Strzeż się człowieka jednej książki).
- Mędrzec to nietęgi, co ma rozum z księgi. [XIX wiek]
- Sitem czerpie wodę, kto chce uczyć się bez książek. [# Haurit aquam cribo, qui discere vult sine libro]
- Nigdy i nigdzie bez książki. [# Numquam et nusquam sine libro]
- Liber catenatus - Książka przykuta łańcuchem (w średniowieczu cenne książki przykuwano łańcuchem do pulpitu, by uniknąć kradzieży)
- Liber Liber - Wolna Książka (nazwa włoskiego wydawnictwa)
- Liber librorum - Księga Ksiąg (Biblia)
- Książka jest niczym ogród, który można włożyć do kieszeni. [chińskie przysłowie]

===

"… biblioteka, […] otwarta jest dla publiczności
i podaje młodzieży szczęśliwą przynętę,
starcom - źródło przyjemności życia,
bezczynnym - widowisko,
tym, co kochają pracę - odpoczynek,
uczniom - obfite zbiory wiadomości,
a wszystkim - wystawia pamiątkę,
która unieśmiertelni Założyciela”

(fragment napisu z 1747 r. na Bibliotece Załuskich w Warszawie)

===

Ali Ibn Abi Talib:
- Książki są ogrodami uczonych.

Jerzy Andrzejewski:
- Pisarz stwarza wizję życia, czytelnik może ją przyjąć lub odrzucić, pokochać lub znienawidzić, jednak obojętność niesie książce śmierć.

Julian Apostata, Listy, 107:
- Jedni kochają konie, inni ptaki, jeszcze inni zwierzęta różne. Ja natomiast od dziecka namiętnie pragnąłem posiadać książki.


Marcel Achard:
- Ma najczęściej skromny wygląd, szare kartki, ale ma w sobie wszystko, to, co najpiękniejsze...to książka.


Francis Bacon (2):
- Książki - okręty myśli żeglujące po oceanie czasu i przenoszące swój drogocenny ładunek z pokolenia w pokolenie.
- Pewne książki należy tylko powierzchownie smakować, inne należy połykać, a tylko nieliczne należy przeżuwać i trawić.


Maksim Bahdanowicz, wiersz: W kraju słonecznym, gdzie ja umieram:
- Nie jestem sam, ja książkę mam... [Я не самотны, я кнігу маю... (biał.)]


Honoré de Balzac: Jest równie łatwo wymarzyć książkę, jak trudno ją napisać.


Natalia Bielawska:
- Bo z książkami jak z kobietami, można mieć w życiu więcej niż jedną.


Biernat z Lublina:
- Kto miłuje księgi, nie miewa tęskności. [1522]


F. Birkowski:
Powiadają naszy Polacy, iż w księgi słowo zawlecze się jednym piórkiem, ale z ksiąg nie wynidzie dziesięcią par wołów. [1620]


Jorge Luis Borges (3):
- Biblioteka Babel. („Ogród o rozwidlających się ścieżkach”)
- Człowiek książkowy. („Ogród o rozwidlających się ścieżkach”)
- Zawsze wyobrażałem sobie Raj pod postacią biblioteki. („Siedem wieczorów. Ostatni wykład”).


Jakub Böhme — Zeszyty 1957-1972:
Gdyby wszystkie góry były książkami, wszystkie jeziora atramentem, wszystkie drzewa piórami, to nie wystarczyłyby one jeszcze do opisania bólu świata.


Ray Bradbury, 451° Fahrenheita:
- Nie należy sądzić książki po obwolucie.


Albert Camus (2):
- Historia dowodzi, że im mniej się czyta, tym więcej kupuje się książek.
- Niełatwo mi wyznać, że oddałbym dziesięć rozmów z Einsteinem za pierwsze spotkanie z ładną statystką. Co prawda, przy dziesiątym spotkaniu wzdychałbym za Einsteinem lub za tęgą książką.


Thomas Carlyle:
- Książka- najczystsza istota ludzkiego ducha.


Jonathan Carroll — Kraina Chichów (Część druga, IV):
Czytanie książki jest, przynajmniej dla mnie, jak podróż po świecie drugiego człowieka. Jeżeli książka jest dobra, czytelnik czuje się w niej jak u siebie, a jednocześnie intryguje go, co mu się tam przydarzy, co znajdzie za następnym zakrętem.


Winston Churchill:
- Jeżeli nie możecie zrobić z książek przyjaciół, zróbcie z nich bliskich znajomych.


Emil Cioran:
*** Zeszyty 1957-1972 (3):
- Książka jest płodna i przetrwa, tylko jeśli poddaje się rozmaitym interpretacjom. Dzieła, które można zdefiniować, są z samej swej istoty przemijające.
- Książka powinna w duszy czytelnika wywoływać obrażenia.
- Nie można nic powiedzieć o niczym. Dlatego można bezkarnie pisać książki o wszystkim.
*** Sylogizmy goryczy (Atrofia czasownika)
Książka, która zdruzgotawszy wszystko na proch, nie druzgocze się sama, drażniła nas chyba na próżno.


Julio Cortázar — Gra w klasy (s. 21):
- Smutno odejść w życiu do chwili, w której ma się ochotę otworzyć książkę na stronicy dziewięćdziesiątej szóstej i dyskutować z jej autorem począwszy od kawy, a kończąc na grobie, począwszy od nudy, a kończąc na samobójstwie, podczas gdy przy sąsiednich stolikach tematem jest Algieria, Adenauer, Mijanou Bardot, Guy Trébert, Sydney Bechet, Michel Butor, Nabokov, Zao-Wu-Ki, Louison Bobet...


Cyceron (5):
- Pokój bez książek jest jak ciało bez duszy. [Inna wersja: Dom bez książek jest jak ciało bez ducha].
- Czytanie rozwija rozum młodzieży, odmładza charakter starca, uszlachetnia w chwilach pomyślności, daje pomoc i pocieszenie w przeciwnościach.
- Ludzie mówią, że życie to jest to, ale ja wolę sobie poczytać.
- Do szczęścia człowiekowi potrzeba ogrodu i biblioteki.
- Helluo librorum - Pożeracz książek (mól książkowy wg Cycerona)


Józef Czechowicz:
- Kto czyta - żyje wielokrotnie. Kto zaś z książkami obcować nie chce - na jeden żywot jest skazany.


Maria Dąbrowska:
- Książka i możliwość czytania to jeden z największych cudów naszej cywilizacji.


Karol Dickens:
- Są książki, których grzbiety i okładki stanowią najlepszą ich część.


Denis Diderot (2):
- Nie ma dobrych książek dla głupca; możliwe, że nie złych książek dla człowieka rozumu.
- Ludzie przestają myśleć, gdy przestają czytać.


Marguerite Duras:
- Czytanie, czytanie książki – to dla mnie penetracja wszechświata.


Angelo Durini, Wiersze wybrane, Warszawa, 1775, tłum. Józef Epifani Minasowicz. (2):
- Księgi
Są księgi niemi mistrzowie, są nauczyciele:
Milcząc uczą godnego wiadomości wiele.
- O tychże
Wolałbym nie znać w życiu ni pereł, ni złota,
Niż być bez ksiąg, do których w dzień, w nocy ochota.


Umberto Eco (2):
- Kto czyta książki, żyje podwójnie.
- Wszędzie szukałem spokoju i nigdzie nie znalazłem, jak tylko w kąciku z książką. [ # In omnibus requiem quaesivi, et nusquam inveni in angulo cum libro].


Ralph Waldo Emerson, Society and Solitude. Books, 1870:
- Nigdy nie czytaj książki, która nie ma przynajmniej roku.


Gustave Flaubert (3):
- Przed ślubem zdawało się jej, że go kocha, ale oczekiwane szczęście nie nadeszło. „Pomyliłam się więc”. (Pani Bovary)
– Myślała i starała się dociec znaczenia słów: szczęście, namiętność, upojenie, słów, które tak pięknie brzmiały w książkach. (Pani Bovary)
- Książka jest dla mnie szczególnym sposobem życia.


Anatol France (4):
- Kobieta jest jak książka. Przeglądając zawsze się na coś trafi.
- Rozumieć dzieło, to stwarzać je w sobie na nowo. Każde pokolenie szuka nowych wzruszeń w dziełach starych mistrzów".
- Wszystkie książki historyczne, które nie zawierają kłamstw, są krańcowo nudne.
- Nie pożyczaj nikomu książek, bo nikt ich nie oddaje; jedyne książki, jakie mam w swojej bibliotece, to książki, które pożyczyłem od innych


Konstanty Ildefons Gałczyński:
-Z książki płynie odwaga,
książka w życiu pomaga,
chcemy książek jak słońce...


Johann Wolfgang Goethe (3):
- Kiedy pierwszy raz czytam dobrą książkę, doświadczam uczucia, jakbym zyskał nowego przyjaciela.
- Niektóre książki, jak się wydaje, zostały napisane nie po to, żeby się można czegoś z nich nauczyć, lecz abyśmy wiedzieli, że i autor coś wiedział.
- Aby pisać prozę, musi się mieć coś do powiedzenia, ale kto nie ma nic do powiedzenia, może rymować, bo słowa rodzą słowa, a choć z nich nic nie wynika, zda się jakby coś wynikło.


Mikołaj Gogol:
- Bardzo wiele książek należy przeczytać po to, aby sobie uświadomić, jak mało się wie.


Edmond Goncourt:
- Mężczyzna szuka w książkach prawdy, kobieta złudzeń.


Maksym Gorki (2):
- Wszystko, co we mnie dobre, zawdzięczam książce.
- Prawie każda książka otwiera przede mną okno na nowy, nieznany świat.


Łukasz Górnicki:
- Z uczonym o ksiegach, a z żołnierzem o wojnie. [1566]


W. Grubiński:
- Książka to przyjaciel. Smutne jest życie bez przyjaciela, smutne jest życie bez książek.


Heinrich Heine, Almansor:
- Tam, gdzie pali się książki, pali się też w końcu ludzi. [Inna wersja tłumaczenia: Tam, gdzie pali się książki, pali się też w rezultacie ludzi. # Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen].


Aleksander Hercen (2):
- Ginęły państwa, społeczeństwa, plemiona i narody, a książka pozostawała. Rośnie ona i rozwija się razem z postępem ludzkości.
- Książka to duchowy testament, który jedno pokolenie przekazuje drugiemu.


Theodor Gottlieb von Hippel:
- Jestem zwolennikiem wypożyczonych książek. Jeśli książkę ma się na własność, myśli się: [przeczytam] innym razem.


Hugo ze Św. Wiktora
- Cały ten zmysłowy świat jest jak książka pisana palcem Boga.


Victor Hugo:
- Książkę tak prędko można napisać, tak tanio kupić, a tak wiele dobrego lub złego potrafi zrobić.


Witold Hulewicz (cyt. wg: Melchior Wańkowicz, „Karafka La Fontaine’a”):
- Masz książkę pożyczoną? To źle. Winieneś sam mieć swoją własną, świeża, nietkniętą i zawartą jak róża nie rozbudzona i pełna tajemnic. I sam karty masz rozcinać, i na każdym słowie razem z uważnymi spojrzeniami zostawiać kapkę duszy. Przeczytasz, powrócisz - będziesz naokoło widział (tylko się tam w tobie coś w takiej chwili poruszy). Zobaczysz, jak po pewnym czasie ta książka cała pachnieć będzie twoją duszą, i ile tam na poecie ponarasta ciebie, i jak jej za nic będziesz chciał pożyczyć byle komu.


Jarosław Iwaszkiewicz (8):
- Czytanie to jest odnajdywanie własnych bogactw i własnych możliwości przy pomocy cudzych słów.
- Powiedz mi, jakie książki masz w domu, a powiem ci, kim jesteś.
- Książki - to swoista witamina naszego narodu.
- Książko, najwierniejszy towarzyszu w podróży życia, milczący w nieszczęściu, gadatliwy w radości, mówiący tylko wtedy, gdy się słuchać pragnie - jesteś jednym z najcenniejszych darów, jakie nam zesłali bogowie na nasz smutny padół.
- Kocham książkę dlatego, że wprowadza mnie w mój własny świat, że odkrywa we mnie bogactwa, których nie przeczuwałem.
- Kiedy czasami otrzymuję listy proszące o wskazówkę, co czytać, to z reguły odpowiadam: wszystko. Jeżeli się pragnie wyciągnąć pożytek z czytania, wyciąga się go z każdego czytania. Bo czytanie to jest odnajdywanie własnych bogactw i własnych możliwości przy pomocy cudzych słów.
- Za książką kryje się autor. Jego pisanie jest więc zawsze listem do czytelnika. Piszemy zazwyczaj listy do przyjaciół. Książka jest listem autora do przyjaciela.


Mieczysław Jastrun:
- Są książki piękne jak kwiaty - i są książki pełne dojrzałości jak owoce.


Samuel Johnson:
- Człowiek musi przewertować połowę biblioteki, by napisać jedną książkę.


Franz Kafka:
- Książka musi być jak siekiera, która rozcina zamknięte morze w naszych piersiach.


Ryszard Kapuściński, Lapidaria, II:
- Jeżeli książka wysokiego lotu nie natrafi na czytelnika wysokiego lotu – zawiśnie w powietrzu, chybi. Gotowość, aktywność, wysiłek twórczy potrzebne są na obu krańcach tego połączenia.


Kartezjusz:
- Czytanie dobrych książek jest niczym rozmowa z najwspanialszymi ludźmi minionych czasów.


Jan Kasprowicz:
-Ten jest najszczęśliwszy z ludzi,
Któremu nic zapału do ksiąg nie ostudzi.


G. Knapski [wszystkie z 1632] (4):
- Księga wielka rzadko bez wady.
- Księga za mistrza stoi.
- Lepszy mistrz niż księga.
- Żak, co się uczy bez księgi, nie będzie to doktor tęgi.


Jan Amos Komeński:
- Kto się o mądrość ubiega, ten księgi miłować winien nad srebro i złoto.


Mieczysław Kotarbiński:
- Ludzkość wymyśliła dwie doniosłe rzeczy na świecie. Najmądrzejszą rzecz - książkę i najgłupszą - wojnę.


Ignacy Krasicki (3):
- Im trudniejsze dzieło, tym większa sława. [1801]
- Książka - nierozdzielny towarzysz, przyjaciel bez interesu, domownik bez naprzykrzania. [1784]
- Mysz, dlatego, że niegdyś całą książkę zjadła,
Rozumiała, iż wszystkie rozumy posiadła. [Mysz i kot]


Józef Ignacy Kraszewski (2):
- Z każdą zniszczoną książką ginie część jakaś żywota ludzkiego na ziemi.
- Czytanie bez myślenia na nic, a myślenie bez czytania też niedaleko prowadzi.


François de La Mothe Le Vayer:
- Książki nie mają właściwości róż, dlatego nie szukajmy wciąż najświeższych.


Stanisław Jerzy Lec:
- Łatwiej jest mieć kilka własnych książek niż jedno własne zdanie.


Joachim Lelewel:
-Biblioteka nie jest po to, by była w paki pozamykana albo do ozdoby służąca, jest po to, by była powszechnie użytkowana.


Stanisław Lem (2):
- Istnieją, jak wiadomo, książki, które lubimy i szanujemy, takie, które lubimy, ale których nie szanujemy, takie, które szanujemy, ale których nie lubimy, oraz na koniec zarówno nielubiane i nieszanowane.
- Nikt nie czyta. Jeśli czyta, to nie rozumie. Jeśli zrozumie, to natychmiast zapomina. (z wypowiedzi telewizyjnej, Cytaty mądre i zabawne (Markiewicz Henryk))


C. S. Lewis:
- Czytamy, by wiedzieć, że nie jesteśmy sami.


Georg Christoph Lichtenberg (4):
- Chciałbym znać tytuł ostatniej w świecie książki.
- Niezły pomysł, aby dziecko napisało książkę dla starców - bo teraz wszyscy piszą dla dzieci.
- Książka jest lustrem; gdy zajrzy do niej małpa, nie odzwierciedli ona apostoła.
- Jeżeli przy zderzeniu się książki i głowy powstaje pusty dźwięk, czy to jest zawsze wina książki?


Kornel Makuszyński (5):
- Przecie każda książka jest żywym stworzeniem... Każda ma duszę i każda ma serce. ["Szatan z siódmej klasy"]
- Dom, w którym jest książka, jest przybytkiem słońca, a dom, w którym jej nie ma - to czarny kryminał.
- Każda książka jest żywym stworzeniem... Każda ma duszę i każda ma serce.
- Książka to mędrzec łagodny i pełen słodyczy, który puste życie napełnia światłem, a puste serca wzruszeniem.
- Gdzie nie ma książki, tam w życiu człowieka czyni się zła pustka, której niczym wypełnić nie można.


Stéphane Mallarmé:
- Świat jest stworzony po to, by stać się kiedyś piękną książką.


Sándor Márai — Magia (Książka, 2)
Co dawały książki? Doświadczanie. Lecz żadne doświadczanie nie pomagało. Teraz, u schyłku ostatniego etapu swego życia, niemal wrogo przyglądał się książkom, które zawsze odpowiadały jedynie na szczegóły. Na całość nie umiał odpowiedzieć nikt.


George R. R. Martin, Gra o tron:
- Umysł potrzebuje książek, podobnie jak miecz potrzebuje kamienia do ostrzenia.


Somerset William Maugham:
- Przyzwyczaić się do czytania książek, to zbudować sobie schron przed większością przykrości życia codziennego.


Francois Mauriac:
- Nie ma cierpienia, którego by nie złagodził kwadrans lektury.


Andre Maurois:
- Z gustami literackimi jest po trosze jak z miłością: zdumiewa nas, co też to inni wybierają.


Janusz Meissner:
- Według mnie bardzo ważne są książki popularne, które przygotowują ludzi do czytania arcydzieł. Te zaś mają to do siebie, że pojawiają się raz na kilkadziesiąt lat.


Czesław Miłosz:
- Od nas także zależy, co w dziełach widzimy.


Monteskiusz (5):
- Jeśli reguł moralności nie nosisz w sercu, nie znajdziesz ich w książkach.
- Nic bardziej nie tamuje postępu niż zła książka sławnego autora.
- Nie chodzi, wszako o to, aby ludzie czytali, ale aby myśleli.
- Książki są jak towarzystwo, które sobie człowiek dobiera.
- Lubić czytanie - to znaczy godziny nudów, które człowiek miewa w życiu, zmieniać na godziny radości.


Nikodem Muśnicki, Drobne poetyckie zabawki, Połock 1804 (4):
- Starość bez okularów
"Wiek taki rzecz zaprawdę jest niepospolita --
A okularów nie ma!" - "Bo nigdy nie czyta".
- Chodzący około książek
Pan ten chodzi około książek. Jest to szczera
Prawda: chodzi OKOŁO, lecz w ŚRODEK nie wziera.
- Czytanie
Książek takich nie lubisz, kędy nic nie śmieszy,
Nic cię czytającego, jedno śmiech, nie cieszy;
Jeśliś więc takim rzeczy śmiesznych miłośnikiem,
Nie gniewaj się, gdyć ŚMIESZNYM nazwę czytelnikiem.
- Ciemna książka
Mówisz, że ciemna książka, a ziewasz, choć wcześnie;
Zaśnij wreszcie, a może sens obaczysz we śnie.


Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli (2):
- Książki to też świat, i to świat, który człowiek sobie wybiera, a nie na który przychodzi.
- ... książki (…) to jedyny ratunek, żeby człowiek nie zapomniał, że jest człowiekiem.


Vladimir Nabokov:
- Mądry czytelnik czyta książkę geniusza [...] kręgosłupem. To tam właśnie przebiegają niepokojące ciarki.


Stefan Napierski:
- Książki to tylko surogat podróży.


Pablo Neruda („Wyznaję, że żyłem”):
- Bibliofil, kiedy jest biedny, ma nieskończenie wiele powodów do cierpienia. Książki nie czepiają się jego rąk, raczej odfruwają lotem ptaka, lotem podniebnych cen.


Cyprian Kamil Norwid (5):
- ...cóż za rzecz przedziwna
Czytanie! - jako gałąź oliwna
Lub migdałowy kwiat.
- Z rzeczy świata tego zostaną tylko dwie,
Dwie tylko: poezja i dobroć... i więcej nic.
- Kraj! – gdzie każdy-czyn za wcześnie wschodzi,
Ale książka-każda… za późno!
- Nie miecz, nie tarcz - bronią Języka,
Lecz - arcydzieła!
- Syn minie pismo, lecz ty spomnisz, wnuku.


Eliza Orzeszkowa (2):
- Każdy z nas zna książkę jako pocieszycielkę w smutku, towarzyszkę w samotności, lekarkę w chorobie - to jej tryumf.
- Istnieje KSIĄŻKA - chleb
KSIĄŻKA - wino
KSIĄŻKA - skrzydła
KSIĄŻKA - haszysz.


Jan Parandowski:
- Książki są jak ludzie, których wartości niepodobna rozeznać po stroju.
- Wszystkie książki mówią... Każda z nich ma jakąś najdroższą tajemnicę, którą powierzyć pragnie, każda niesie jakąś wiadomość, którą chce podać w najdalsze pokolenie. Każda, nawet najbardziej zapomniana, więdnąca w najciemniejszym kącie, za lada skrzypnięciem drzwi drży z nadzieją, że wchodzi jej wybrany, ktoś, co na nią zawoła i kto jej wysłucha. A wśród nich są i takie, co setkami lat chowają ową nadzieję niby zeschłe kwiaty między nie rozciętymi kartami i z tęsknota wyglądają czytelnika.


Blaise Pascal (2):
- Najlepsze książki to te, o których każdy czytelnik sądzi, że takie by też napisał.
- Książka, która nie jest warta aby ją czytać dwa razy, nie jest również godna, aby ją raz przeczytać.


Francesco Petrarka:
- Książki nigdy nie bywają w złym humorze; odpowiadają natychmiast na każde pytanie.


Jerzy Pilch, Bezpowrotnie utracona leworęczność:
- Książek nie czyta się po to, aby je pamiętać. Książki czyta się po to, aby je zapominać, zapomina się je zaś po to, by móc znów je czytać.


Pliniusz Młodszy:
- W bibliotekach przemawiają nieśmiertelne dusze zmarłych. [# In bibliothecis loquuntur defunctorum immortales animae]


Pliniusz Starszy:
- Żadna książka nie jest taka zła, aby pod jakimś względem nie przynosiła pożytku. [# Nullus est liber tam malus, ut non aliqua parte prosit]


Marcel Proust:
- Szczęśliwe znalezienie dobrej książki może zmienić przyszłość duszy.


Maria Pruszkowska:
- Są książki, które się czyta. Są książki, które się pochłania. Są książki, które pochłaniają czytającego.


Mikołaj Rej:
- A to miej na pilnej pieczy, abyś czytał, kiedy tylko możesz.


Romain Rolland:
- Piękna książka jest jak tajemnica, którą powinno by się tylko szeptać po cichu, w ciszy utajonego serca.


Lucjan Rudnicki:
- Nie ma takiej dziedziny życia, w której by dobra książka nie pomogła.


John Ruskin:
- Książki dzielą się na dwie klasy: książki na czasie i książki wszech czasów. [Inna wersja tłumaczenia: Wszystkie książki można podzielić na dwie grupy: książki na chwilę i na każdą chwilę.]


Eustachy Rylski:
- Książki o tyle są dla nas ważne, o ile opowiadają o nas takich, jakimi jesteśmy lub, co ważniejsze, moglibyśmy być.


S. Rysiński [1618]:
- Wodę czerpa przetakiem, kto bez ksiąg chce być żakiem.


Magdalena Samozwaniec:
- Dobra książka to rodzaj alkoholu - też idzie do głowy.


Éric-Emmanuel Schmitt (Trucicielka):
Zamknięta książka jest niema; przemówi tylko wtedy, gdy zostanie otwarta. A użyty w niej język będzie językiem tego, kto się nad nią pochyla, zabarwionym jego oczekiwaniami, pragnieniami, dążeniami, obsesjami, jego gwałtownością, jego kłopotami.


Arthur Schopenhauer:
- Marnego nie można nigdy czytać za mało, a dobrego nigdy za często.


Seneka (2):
- Nie jest ważne, jak wiele, lecz jak dobre masz książki. [# Non refert, quam multos, sed quam bonos habeas libros]
- Nadmiar książek zaś powoduje roztargnienie. Skoro tedy nie jesteś w stanie przeczytać ich tylu, ile mógłbyś mieć, dosyć jest mieć tyle, ile przeczytasz.


Henryk Sienkiewicz (3):
- Gdy się ktoś zaczyta, zawsze albo się czegoś nauczy, albo zapomni o tym, co mu dolega, albo zaśnie - w każdym razie wygra.
- Jakie społeczeństwo, taka literatura.
- Mieszkanie bez książki ciemniejsze jest niż bez lampy.


Antoni Słonimski — Bitwa w tramwaju:
Wolę książkę, która ma niepoważne zamierzenia i poważne osiągnięcia, od dzieł, które mają poważne zamierzenia i niepoważne osiągnięcia.


Sydney Smith:
- Żadne umeblowanie nie jest tak zachwycające jak książki.


Jan Izydor Sztaudynger:
- Gdy nikt już książek jego nie otwiera,
wtedy dopiero poeta umiera.


Wisława Szymborska:
- Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła.


Terencjusz:
- Los książek zależy od pojętności czytelników.


Lew Tołstoj:
- Można być mądrym nie przeczytawszy ani jednej książki; wierząc zaś we wszystko, co jest napisane w książkach, nie można nie być głupcem.


Św. Tomasz:
- Wystrzegaj się ludzi jednej książki.


Tomasz z Kempis
- Wszędzie szukałem spokoju i nigdzie nie znalazłem, jak tylko w kąciku z książką


Julian Tuwim:
- Aforyzmu o książce nie potrafię niestety wymyślić. Książki kupuję, zbieram, czytam, nawet je piszę - i zanadto kocham, aby zbywać je aforyzmami.


Mark Twain:
- Klasyka to książki, które ludzie cenią i których nie czytają. [Inna wersja tłumaczenia: Klasyka to książki, które każdy chciałby znać, a nikt nie chce czytać].
- Człowiek, który nie czyta dobrych książek, w niczym nie jest lepszy od tego, który w ogóle nie umie czytać.


Jaques Velle des Bauveaux:
- Książka to przyjaciel, który nigdy nie zdradzi.


Karl Juliusz Weber:
- Książka, która nie jest warta, by ją dwa razy przeczytać, nie jest także warta, by ją jeden raz przeczytać.


Bernard Werber:
- Świat dzieli się na dwie kategorie ludzi: na tych, którzy czytają książki i na tych, którzy słuchają tych, którzy je czytali. [# Le monde se divise en deux catégories de gens : ceux qui lisent des livres et ceux qui écoutent ceux qui ont lu des livres].


Thomas Wharton:
- Godzina czytania jest godziną skradzioną z raju.


Oscar Wilde (3):
- Książki, które świat nazywa niemoralnymi, to są właśnie te, które wykazują światu jego własną hańbę.
- Mając wolność, kwiaty, książki i księżyc, któż nie byłby w pełni szczęśliwy.
- Nie ma książek moralnych lub niemoralnych. Są książki napisane dobrze lub źle. (Portret Doriana Graya - Przedmowa)


Wolter (3):
- Z książkami jest tak, jak z ludźmi: bardzo niewielu ma dla nas ogromne znaczenie, reszta po prostu ginie w tłumie.
- Dobre książki i dobre lekarstwa wyleczyły już parę osób.
- Z książkami jest jak z ogniem w naszej kuchni: przynosimy ogień od naszych sąsiadów, utrzymujemy go palącym się w domu, udzielamy go innym - należy do wszystkich.


Steven Wright:
- Piszę książkę. Ponumerowałem już strony.


Stanisław Wyspiański:
- Pociecho moja ty, książeczko, pociecho smutna...


Carlos Ruiz Zafon - Cień wiatru (3):
[...] czytać to bardziej żyć, to żyć intensywniej [...]
- Książki są lustrem: widzisz w nich tylko to, co już masz w sobie.
- [...] niewiele rzeczy ma na człowieka tak wielki wpływ jak pierwsza książka, która od razu trafia do jego serca.


Augustyn Zdżarski, Pisma rozmaite, Warszawa 1823, t. II.:
- Dopełnienie
Pięknie oprawne książki, jakże cię nie sławić!
Ale daj do kompletu i głowę oprawić...


Emil Zegadłowicz:
- Książka jest największym dobrem człowieka. Rozszerza świadomość ludzką, stwarza sojusz człowieka z człowiekiem, łączy, budzi, niepokoi, przetwarza, rzeźbi rysy swej epoki i wyprzedza ją. Znikome życie ludzkie rozszerza po granice wieczności, przezwycięża mijanie".



KSIĄŻKI /dłuższe fragmenty/:

Karen Blixen, Pożegnanie z Afryką:
Ale za to moi boye sami przychodzili obserwować maszynę do pisania. Kamante potrafił wieczorem całą godzinę stać pod ścianą wodząc tam i z powrotem oczyma jak dwa czarne węgle; można by sądzić, że Kamante zamierza tak poznać maszynę, aby móc ją rozebrać i złożyć na nowo. Gdy pewnego wieczora podniosłam wzrok i napotkałam te jego głęboko zamyślone oczy, po chwili wahania Kamante przemówił.
- Msabu - zapytał - czy sama wierzysz, że możesz napisać książkę?
Odpowiedziałam, że nie wiem. Aby ktoś mógł sobie uzmysłowić rozmowę z Kamante, musi pamiętać o długiej pauzie przed każdym zdaniem, jakby brzemiennej w poczucie odpowiedzialności. Wszyscy tubylcy są mistrzami w robieniu takich pauz, dzięki czemu rozmowa nabiera perspektywy.
Kamante zrobił więc i tym razem długą pauzę, a potem oświadczył:
- Ja w to nie wierzę.
Nie miałam nikogo, z kim mogłabym dyskutować na temat swej książki; odłożyłam więc trzymany w ręku arkusz papieru i spytałam go, dlaczego nie wierzy. Zaraz stwierdziłam, że Kamante już przedtem przemyślał sobie tę rozmowę i przygotował się do niej; za plecami trzymał Odyseję, którą teraz położył na stole.
- Widzisz, Msabu - oświadczył - to jest dobra książka. Trzyma się kupy od początku do końca. Nie rozlatuje się nawet wtedy, gdy się ją tarmosi. Człowiek, który ją napisał, jest bardzo mądry. A to, co ty piszesz - ciągnął da lej, równocześnie tonem nagany i przyjacielskiego współczucia - jest trochę tu, a trochę tam. Gdy ktoś zapomni zamknąć drzwi, wiatr roznosi to wszystko i rozrzuca po podłodze i ty jesteś zła. To nie będzie dobra książka.
Wytłumaczyłam mu, że w Europie potrafią kartki zeszyć w jedną książkę.
- A czy twoja książka będzie taka ciężka jak ta? - indagował dalej Kamante ważąc w ręku Odyseję.
Widząc moje wahanie wręczył mi gruby tom, abym mogła sama osądzić.
- Nie - odpowiedziałam - nie będzie taka ciężka. Ale sam wiesz, że w bibliotece są także lżejsze książki.
- A czy będzie taka twarda? - Kamante nie dawał za wygraną.
Odrzekłam, że robienie sztywnych książek jest bardzo kosztowne.
Przez chwilę milczał, potem zaczął zbierać kartki porozrzucane po podłodze i kłaść je na stole; tym prawdopodobnie wyrażał większe już teraz przekonanie do mojej książki. Gdy skończył zbieranie, stanął przy stole i czekał, wreszcie znów zapytał poważnym głosem:
- Msabu, co jest w tych książkach?

===

Frances Hodgson Burnett, Leśna Boginka. Nasza Księgarnia, Warszawa 1996:
Wszyscy, których życie ukształtowało się pod wpływem literatury, ze wzruszeniem wspominają pierwszą książkę, jaką posiadali. "Książka kwiatów" była taką pierwszą książką w życiu Osóbki. Żadna inna książka nie miała tyle uroku, nie kryła w sobie tyle cudownego piękna, takiego bogactwa opowieści i przygód. A przecież była to tylko książeczka do nauki alfabetu.
Jakaż ona była piękna! Godzinami siedziało się na pufie i przewracało się jej kartki, i zachwycało sę obrazkami przedstawiającymi Anemon dla litery A, Cyklamen dla litery C, Różę dla litery R. [...]
Z zewnątrz książka przypominała brązową Biblię. Była mała i gruba, z dużą, wyraźną czcionką. Stroniczki podzielone były na pół; górę zajmowało prostokątne czarne tło, na którym widniał kwiatek, w dolnej połowie mieściły się cztery rymowane linijki tekstu, z których każda zaczynała się od tej samej litery, co nazwa kwiatka. Czarne tło było jak poezja, jak natchnienie; ono wydobywało urodę kwiatka. Nie pamiętam już wierszyków, choć wydaje mi się, że traktowały o przymiotach moralnych, przypisywanych danemu kwiatkowi. [...]
Osóbce nigdy nie przyszło do głowy, by kwestionować moralne atrybuty kwiatów. Przyjmowała te nauki do wiadomości, choć wydaje mi się, że robiły ona na niej dużo mniejsze wrażenie niż piękne kolorowe ilustracje namalowane na prostokątnym czarnym tle.
[s. 19-21]

===

Jonathan Carroll – "Kraina Chichów":
Czytanie książki jest, przynajmniej dla mnie, jak podróż po świecie drugiego człowieka. Jeżeli książka jest dobra, czytelnik czuje się w niej jak u siebie, a jednocześnie intryguje go, co mu się tam przydarzy, co znajdzie za następnym zakrętem.

===

Emily Dickinson, 1263 (There is no Frigate like a Book):
- Żadna Fregata tak jak Książka
Nie niesie nas w Odległe
Strony - Koń żaden tak sprężyście
Jak Rytm Wiersza nie biegnie -
To - Szlak na przełaj - bez Rogatek
I Ceł - stać najuboższą
Duszę na któryś z tych Rydwanów,
Które ją stąd unoszą.

[tł. Stanisław Barańczak]


- Jakiż okręt może równać się z książką,
jeśli chodzi o podróż w oddale,
i jaki kłusak - ze stroniczką
poezji puszczonej w galop?
Wyprawę tę może podjąć każdy
bez szykan od celników...
Jakiż niosący duszę ludzką
skromniutki bywa ekwipaż!

[tł. Kazimiera Iłłakowiczówna]

===

Umberto Eco, Imię róży:
Sala, jak powiedziałem, miała siedem ścian, ale jedynie w czterech z nich otwierało się między dwoma kolumnami osadzonymi w murze dosyć obszerne przejście pod pełnym łukiem. Przy ścianach ślepych stały ogromne szafy wypełnione ustawionymi równo księgami. Na szafach widniały opatrzone numerami tabliczki i tak samo na wszystkich półkach; (...) Pośrodku sali stół także zawalony księgami. Na wszystkich woluminach niezbyt gruba warstwa kurzu, znak, że księgi były dosyć często wycierane.

===

Michael Ende, Nie kończąca się historia. Wrocław 2006:
- Bastian uprzytomnił sobie, że przez cały czas wpatruje się w książkę, którą przedtem miał w ręku pan Koreander i która teraz leżała na skórzanym fotelu. Nie mógł po prostu oderwać od niej oczu. Zdawało mu się, że tchnie ona jakąś magiczną siłą, która przyciąga go nieodparcie.
Zbliżył się do fotela, pomału wyciągnął rękę, dotknął książki - i w tej samej chwili coś w nim zabrzęczało, tak jakby zatrzasnęła się pułapka. Bastian miał niejasne wrażenie, że wraz z tym dotknięciem zaczęło się coś nieodwołalnego i odtąd potoczy się swoim biegiem.
Podniósł książkę i oglądał ją ze wszystkich stron. Była oprawna w jedwab koloru miedzi, który połyskiwał przy każdym poruszeniu. Pobieżnie przerzucając kartki, zobaczył, że tekst był drukowany dwiema różnymi barwami. Nie miała chyba ilustracji, za to wspaniałe, wielkie inicjały. Gdy uważniej przyjrzał się okładce, dostrzegł na niej dwa węże - jeden był jasny, drugi ciemny - które połykały się nawzajem od ogona tworząc w ten sposób owal. A w tym owalu znajdował się tytuł wypisany osobliwie splątanymi literami: NIE KOŃCZĄCA SIĘ HISTORIA.
[s. 11-12]

===

Stanisława Fleszarowa-Muskat, Pod jednym dachem, pod jednym niebem:
... ja lubię wiedzieć, co dzieje się poza moją chałupą, czym żyją inni ludzie. Więc także wiem, czego się teraz wymaga i oczekuje od książki. W naszym kraju. I teraz. Bo na przykład gdzież są te przedwojenne powieści, które ukazywałyby całą prawdę o ówczesnej Polsce? "Kariera Nikodema Dyzmy"? Może - ale nikt nie uważa Dołęgi-Mostowicza za poważnego pisarza. Ani Rodziewiczówny. A to ona właśnie napisała w swojej książce "Hrywda" całą prawdę o kresowej wsi. O takiej biedzie i takim zacofaniu, że kiedy się to czyta, to aż dreszcze chodzą po krzyżu i palce chce się obgryzać... Nie znam się na stylu, na estetyce, estetyka się zmienia, bo to chyba taki rodzaj mody, a przejmujący obraz jakiegoś kawałka pozostaje. Bruno Jasieński trochę pisał, jak jeszcze był w kraju... Jalu Kurek... Nie jestem tak oczytany, żebym mógł sypać nazwiskami. Mówię o tym, o czym wiem. A niech pan weźmie wielkich Francuzów - Stendhal, Balzac, France. Owszem, każda powieść ma szerokie tło społeczne i polityczne, ale czy ktoś od nich domagał się całej prawdy? A Amerykanie? Truman Capote napisał sobie na przykład "Śniadanie u Tiffaniego" albo "Z zimną krwią" i wcale nie uważał, ze ma obowiązek pokazać całą prawdę o Ameryce. Czy to w ogóle możliwe? I czy... potrzebne?

===

Cornelia Funke, Atramentowe serce. Warszawa 2006. (5):
- Niektórych książek wystarczy skosztować, inne się połyka, a tylko nieliczne trzeba przeżuć i strawić do końca.
- Przecież zawsze mi powtarzasz: książki muszą być ciężkie, bo w nich jest cały świat.
- Wierz mi, książka jest jak muchołapka. Wspomnienia najlepiej trzymają się kart pokrytych drukiem.
- Zauważyłaś, że książka po kilkakrotnym przeczytaniu staje sie o wiele grubsza, niż była? - powiedział Mo, gdy w któreś urodziny Meggie przeglądali jej skarby - Jakby za każdym razem coś zostawało między kartkami: uczucia, myśli, odgłosy, zapachy... A gdy po latach zaczynamy ją kartkować, odnajdujemy w niej nas samych, młodszych, innych... Książka przechowuje nas jak zasuszony kwiat; odnajdujemy w niej siebie i jakby nie siebie.
- Książki to jedyne miejsce, gdzie istnieje współczucie, pociecha, szczęście... i miłość. Książki kochają każdego, kto je otwiera, dając mu poczucie bezpieczeństwa i przyjaźń, niczego w zamian nie żądając. Książki nigdy nie odchodzą, nawet wtedy, gdy się je źle traktuje (...)Słowa są nieśmiertelne... chyba, że ktoś je spali.

===

Wiktor Gomulicki, Ex libris:
Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem,
Zda mi się, że to nakryty kamieniem
Ojców proch. Czas ją poczernił i kruszy,
Lecz pełna w sobie nieśmiertelnej duszy.

Ledwiem otworzył zżółkłe karty, słyszę:
Ktoś do mnie mówi poprzez wieków ciszę-
To Przeszłość głosem czcigodnym pradziada
Z myśli i czynów swoich się spowiada.

Jak ją odtrącić? Jak nie dać jej ucha?
Wyrodny, kto swych praojców nie słucha!
Stara, szanowna, pyłem siwa księga
Cudownie Przeszłość z Obecnością sprzęga.

Stąd myśl krzepiąca, że w śmierci godzinie
Człowiek nie cały w cieniach grobu ginie;
Stąd wiara żywa w wieczność narodową,
Stąd moc dzierżąca zamiast miecza – słowo.

Cześć starym księgom; najmniejszy i ich szczątek
Wart miejsca w świętej skarbnicy pamiątek!

===

A. Gorecki, Kot i mysz, Bajki i poezje nowe, Paryż 1839:
Złapał kot mysz przy książce: "Co robisz?!" W kłopocie
Rzekła biedna: "Jem książkę: źle pisze o kocie".
"A, największa zbrodniarko!" - Krzyknął kot z zapałem
"Wolność druku przestrzegam w moim państwie całem;
Ty ją niszczysz!" I zaraz zjadł ją dla przykładu.
Gdyś myszka w kocich łapkach - dojdziesz ty z nim ładu.

===

Zbigniew Herbert, Podróż do Krakowa:
Jak tylko pociąg ruszył
zaczął wysoki brunet
i tak mówi do chłopca
z książką na kolanach

- kolega lubi czytać

- A lubię - odpowie tamten -
czas szybciej leci
w domu zawsze robota
tu w oczy nikogo nie kole

- No pewnie macie rację
a co czytacie teraz

- "Chłopów"* - odpowie tamten -
bardzo życiowa książka
tylko trochę za długa
i w sam raz na zimę

"Wesele" także czytałem
to jest właściwie sztuka
bardzo trudno zrozumieć
za dużo osób

"Potop" to co innego
czytasz i jakbyś widział
dobra - powiada - rzecz
prawie tak dobra jak kino

"Hamlet" - obcego autora
też bardzo zajmujący
tylko ten książę duński
trochę za wielki mazgaj

tunel
ciemno w pociągu
rozmowa się nagle urwała
umilkł prawdziwy komentarz

na białych marginesach
ślad palców i ziemi
znaczony twardym paznokciem
zachwyt i potępienie

* tytuły pisane kursywą

***

Zbigniew Herbert, Książka (Ryszardowi Przybylskiemu):
Ta książka łagodnie mnie napomina nie pozwala
abym zbyt szybko biegł w takt toczącej się frazy
każe wrócić do początku wciąż zaczynać od nowa

Od pół wieku tkwię po uszy w Księdze pierwszej rozdział trzeci wers VII
i słyszę głos: nigdy nie poznasz Księgi dokładnie
powtarzam literę po literze - ale mój zapał często gaśnie

Cierpliwy głos książki poucza:
najgorszą rzeczą w sprawach ducha jest pośpiech
i jednocześnie pociesza: masz lata przed sobą

Mówi: zapomnij że czeka ciebie jeszcze dużo stronic
tomów łez bibliotek czytaj dokładnie rozdział trzeci
w nim bowiem jest klucz i przepaść początek i koniec

Mówi: nie żałuj oczu świec inkaustu przepisuj starannie
werset za wersetem a kopiuj ściśle jakbyś odbijał w lustrze
słowa niezrozumiałe wyblakłe o trojakim znaczeniu

Myślę z rozpaczą że nie jestem ani zdolny ani dość cierpliwy
bracia moi są bieglejsi w sztuce
słyszę ich drwiny nad głową widzę szydercze spojrzenia

o późnym zimowym świcie - kiedy zaczynam od nowa.

===

Frances Hodgson-Burnett, Mała księżniczka:
Prowadzić ojcu dom, jeździć z nim konno i siedzieć u szczytu stołu podczas wydawanych przez niego obiadów proszonych, odbywać z nim długie rozmowy i czytać książki z jego biblioteki — tego pragnęłaby najbardziej w świecie; jeżeli więc dla osiągnięcia celu musi pojechać do Anglii, trzeba się z tym pogodzić. Nie przepadała za towarzystwem innych małych dziewczynek, ale spodziewała się, że mając dużo książek, jakoś sobie poradzi. Książki lubiła nade wszystko i lubiła układać różne bajki o pięknych rzeczach, które potem sama sobie opowiadała. Czasem też opowiadała je ojcu, któremu podobały się tak samo jak jej.

===

Ma Jian, Pekińska koma:
Podczas tego pierwszego roku zachwyt Hemingwayem szybko ustąpił zachwytowi van Goghiem, którego rozsławiła świeżo wydana fabularyzowana biografia „Pasja życia”. Jego szaleństwo i twórczy indywidualizm to była nasza pierwsza wielka lekcja życiowa, która brzmiała: być sobą. Wszyscy odpisywali cytaty z książki i wszędzie je powtarzali.
Na początku drugiego roku na zajęciach z preparowania poznałem A-Mei, studentkę z Hongkongu.
Miała gładką, niemal pozbawioną wyrazu twarz, chociaż czasami wydawało się, że uśmiecha się do samej siebie. Jej oczy były czyste jak szkło, a spokojne jak woda w studni. Bardzo różniła się od Lulu.
Jej matka była zawodową pieśniarką ludową, kiedy więc jej powiedziałem, ze także moja matka jest śpiewaczką, zaczęliśmy się przyjaźnić. Urodziła się w powiecie Zhongshan w prowincji Guangdong. Miała rok, kiedy jej rodzina wyemigrowała do Hongkongu.
Któregoś dnia wpadłem na nią w bibliotece. Była w białej sukience, a czarne włosy zebrała w schludny kok. Wiedziała, że kiedy chcieliśmy przeczytać nowo wydaną książkę, musieliśmy ją zamawiać, a potem czekać całymi miesiącami. Powiedziała - „Pasja życia” bardzo dobrze się sprzedaje w Hongkongu. Bez trudu mogę ci kupić egzemplarz, jak tylko tam pojadę.-
I odtąd przywoziła mi z Hongkongu książki, które tutaj trudno było zdobyć.

===

Stanisław Piotr Koczorowski, Gdy jesteś głodny…:
...
Przeszłość i przyszłość w sobie w jedno sprzęga
Książek czarownych siła niespożyta:
W nich wiedzy przodków kryje się potęga,
Z nich człek przyszłości widzenie wyczyta;
Skarbnica doli człowieka – to księga.

===

Ant. Krech..... (właśc. Antonina Krechowiecka), Pochwała czytania. W: Pszczoła Polska, 1820, t. I, s. 224 nn:
O jak szczęśliwe ma czytanie skutki! - zbogaca pamięć, upiększa wyobraźnię, ustala umysł, ozdabia dobry smak, uczy myśleć i wynosi duszę. Dobre książki są przyjemnymi poradcami: nauczają nas bez uprzykrzenia, przestrzegają w błędach bez obrażenia, a poprawiają z tychże z łagodnością im tylko właściwą [...].
Są to uprzejmi przyjaciele, bawiący się z nami wtenczas, kiedy się nam podoba, i oddalający się podobnież. Pośród narodu dzikiego i nieucywilizowanego dają nam kosztować słodyczy najuprzejmiejszego towarzystwa, udzielając skarbów najdroższych rozumu ludzkiego, badań i wynalazków wszystkich wieków. Są one źródłem przyjemności dla wszystkich stanów we wszystkich położeniach życia: tysiączne sprawują ukontentowanie wszystkim wiekom, temu nawet, któremu wszystkie inne już są odmówione. [...] Schodzimy się z nimi i rozstajemy w każdej chwili, w każdej godzinie; przystępujemy bez żadnej etykiety, zadajemy im pytania, na które odpowiadają w tej chwili. Ona jedne są w stanie mówić prawdę władcom świata, nie okrywając ich błędów płaszczykiem pochlebstwa; dają im poznać ich występki, bez bojaźni narażenia się na ich gniew lub zemstę.
Przyjaciele bezinteresowni i szczerzy, będąc polubieńcami naszymi w szczęściu nie odstępują w niedoli. Nauczają w młodości, kierują krokami naszymi w wieku dojrzałym, a cieszą w starości.
Czytanie przerywa troski, od których życie nasze nigdy nie jest wolne, i daje zapomnieć, choć na jakiś czas, zgryzot, które w każdym wieku i stanie czuć nam się dają. W wielu okolicznościach jest lekarstwem przeciw nudocie. [...] Książki ukochane! ileż to dni nudnych i przykrych odpędziłyście ode mnie! Ileż chwil szczęśliwych spędziłam na łonie czystym i niewinnym waszego towarzystwa! Ile w was pociech znalazłam w różnych nieprzyjemnych zdarzeniach życia mojego! Ile nauk, przykładów czerpałam! o, gdyby mi Gorecki pióra swego użyczył! - możebym czulej wasze pochwały opisać zdołała...

===

Clive Staples Lewis, Podróż "Wędrowca do Świtu":
Łucja pamiętała jednak o instrukcjach Szefa Głosów i wiedziała, że nie musi się zajmować żadną z nich. TA księga bowiem, Księga Czarów, leżała na pulpicie w samym środku pokoju. Łucja zdała sobie sprawę, że będzie ją musiała czytać na stojąco (zresztą w pokoju i tak nie było krzeseł) oraz że będzie przy tym zmuszona stać plecami do drzwi. Dlatego od razu odwróciła się, by zamknąć je za sobą.
Drzwi nie chciały się zamknąć.
[...] Zaniepokoiły ją rozmiary Księgi. Szef Głosów nie był w stanie powiedzieć, gdzie w Księdze należy szukać zaklęcia czyniącego widzialnymi rzeczy niewidzialne. Wydawał się nawet zaskoczony jej pytaniem. Sądził, że trzeba po prostu czytać Księgę od początku aż do miejsca, w którym się to zaklęcie znajdzie, i było oczywiste, że nigdy nawet przez myśl mu nie przeszło, by można było znaleźć coś w książce w inny sposób. „Ale to przecież może trwać całe dni, a może i tygodnie - pomyślała Łucja, patrząc na potężny tom - a ja już teraz czuję się, jakbym była tu od wielu godzin”.
Podeszła do pulpitu i dotknęła Księgi. Poczuła mrowienie w palcach, jakby gruby tom naładowany był elektrycznością. Spróbowała go otworzyć, ale napotkała opór. Dopiero po chwili zauważyła dwie ciężkie klamry i kiedy je rozpięła, okładka dała się otworzyć dość łatwo. Ach, cóż to była za Księga!
Litery nie były drukowane, lecz pisane ręcznie czystym, pewnym charakterem. Te linie w literach, które się zwykle ciągnie od góry w dół, były grube, a te linie, które się ciągnie z dołu do góry, były cienkie. Litery były duże, o wiele wyraźniejsze niż druk, i tak piękne, że Łucja przyglądała się im przez dobrą minutę, zapomniawszy zupełnie o czytaniu. Papier był szeleszczący i gładki, i pachniał przyjemnie, a na marginesach oraz naokoło wielkich kolorowych liter na początku każdego zaklęcia były obrazki.
Księga nie miała strony tytułowej (nie było też tytułu na okładce). Od razu zaczynała się zaklęciami. Z początku nie było w nich nic specjalnie ważnego. [...]
A im dłużej czytała, tym bardziej cudowne i żywe były obrazki.
Po jakichś trzydziestu stronach natrafiła na kartę, z której zajaśniało tyle iluminacji, że trudno było w ogóle dostrzec pismo. Z trudem, ale jednak udało się Łucji zrozumieć sens pierwszych słów. A było tam napisane: Niezrównane zaklęcie, by uczynić ją piękną ponad wszystkie śmiertelne. Łucja wpatrzyła się w obrazki z nosem tuż nad Księgą, a choć przedtem wydawały się jej zbyt małe i stłoczone, by cokolwiek na nich zobaczyć, teraz widziała je zupełnie dobrze. [...].

===

Kornel Makuszyński, Do młodych czytelników:
Słuchajcie urwipołcie, brzdące, basałyki,
Z których każdy z majtasów zbyt krótkich wyrasta:
Dość cukrów i słodyczy, precz wszystkie pierniki,
Pod choinką ma tylko książka być i basta!

Był piernik, lecz dwa razy trzasnąłeś zębami
I już nie ma piernika. Marne to są hece!
A książka, miła książka, zawsze będzie z nami
I jak żołnierz na warcie stanie w bibliotece.

Tylko skiniesz, a ona na skrzydłach przyleci
I zacznie ci cudowne opowiadać dzieje.
W dzień pochmurny jak promień słoneczny zaświeci,
A gdy ci smutno będzie, w głos się roześmieje.

===

Witold Michalski, Książka:
Gdy starą książkę szanujesz, podarte kleisz stronice,
to ci się nisko kłania podróżnik, uczony lub rycerz,
to ci dziękują Tatry i węgiel kopalń głębokich,
Wawel i morze, co w dali falami liże obłoki.

Gdy książce zmieniasz okładkę, żeby nie była podarta,
to ci się słońcem uśmiechnie na czystych, mądrych kartach
i wszystko stanie się jasne, i wszystko powie ci ona,
i będziesz na lekcji „śpiewał” .Nie wierzysz, to się przekonaj!

Te domy, miasta, fabryki, wagonów długi szereg
pomogły rękom zbudować linijki czarnych literek.
Przygoda wiatrem pachnąca, historii tęczowa wstążka,
nauka, stary przyjaciel – to wszystko twoja książka.

===

Małgorzata Musierowicz - Język Trolli:
Kiedyś...gdy mnie zabraknie, nie róbcie z mojej biblioteki masy spadkowej. Proszę was o to. Każda książka jaka stoi na naszych półkach, jest cenna, wyjątkowa i potrzebna, bo każdą z nich czytał ktoś z waszych bliskich. Cieszył się tymi książkami, uczył się z nich, nad niejedną płakał, na inną się śmiał. Jeśli sami nie będziecie ich chcieli, oddajcie je tym, którzy książki kochają.

===

Arturo Pérez-Reverte, Królowa Południa. Muza, Warszawa 2003. (3):
- Książki są bramą, przez którą wychodzisz na ulicę, mówiła Patricia. Dzięki nim uczysz się, mądrzejesz, podróżujesz, marzysz, wyobrażasz sobie, przeżywasz losy innych, swoje życie mnożysz razy tysiąc. Ciekawe, czy ktoś da ci więcej za tak niewiele. Pomagają też odpędzić różne złe rzeczy – samotność, upiory i tym podobne gówna. Czasem się zastanawiam, jak możecie znieść to wszystko wy, które nie czytacie.
[s. 205]

- Czasami, otwierając książkę leżącą na nocnej szafce, była nawet w stanie opanować dobrze znany lęk przed szarością nadchodzącego poranka. W ten sposób Teresa przekonała się, że zwykłe kartki papieru pokryte farbą drukarską nabierają życia, gdy je ktoś przerzuca i przebiega wzrokiem linijki, i znajduje w nich odbicie swojego losu, dostrzega swoje zamiłowania, upodobania, swoje zalety i wady. Teraz była już pewna tego, co przeczuwała, kiedy rozmawiała z Pati O'Farrell o zmiennych losach Edmunda Dantesa, że nie ma dwóch takich samych książek, bo nie ma dwóch takich samych czytelników, a każda książka, jak każdy człowiek jest czymś wyjątkowym, jest jedyną historią i całym oddzielnym światem.
[s. 239]

- Książki sprawiają, że opisywane w nich historie i wyrażone opinie stają się twoimi i po skończonej lekturze nie jesteś już tym samym człowiekiem, jakim byłeś, kiedy ją zaczynałeś. Bardzo inteligentni ludzie napisali niektóre z tych stron; i jeśli potrafisz czytać z pokorą, cierpliwością i chęcią uczenia się, nigdy się nie zawiedziesz. Nawet to, czego się nie rozumie, utkwi ci w jakimś zakamarku głowy i czeka, żeby kiedyś w przyszłości nabrać sensu i zmienić się w rzeczy piękne i pożyteczne.
[s. 329]

===

Marian Piechal, Książka:
O książko, cudzie wszelkiej naturze przeciwny,
kruche kartki papieru, powielone życiem –
jakaż jest rola twoja, jakiż udział dziwny
między dniem rzeczywistym a jego odbiciem!

Nie drzewa z ziemi rosną, ale fortepiany
o niezliczonej liczbie zielonych klawiszy.
Obraz nierzeczywisty, ale pomyślany,
trwający na twych kartach i słyszany w ciszy.

Jak tu miarę odnaleźć, jak ton wybrać czysty
z tego nieprzebranego urojeń przędziwa?
Sen mnie trapi prawdziwy, lecz nierzeczywisty
i jawa rzeczywista, ale nieprawdziwa.

===

Roman Pisarski, Wakacje w ZOO, s. 6-7:
Wyjął ze skrytki skórzany kuferek i zaczął go otwierać. Sapał przy tym i manipulował długo przy zamku. Zamknięcie było bardzo skomplikowane i niełatwo się otwierało.
- Bardzo dziwny kufer - powiedział Wojtek. Taki staroświecki. Ma chyba sto lat.
- Ma więcej - mruknął tatuś. Podniósł wreszcie wieko i zaczął wyjmować książki. Były to grube tomiska, oprawione w skórę. Wojtek zerknął ciekawie i otworzył jedną. Na tytułowej stronie widniał napis w jakimś nieznanym języku.
- "DE RANA ET LACERTA" - przesylabizował powoli chłopiec. - Po jakiemu to, tatusiu?
- Po łacinie. O żabie i jaszczurce. To uczona rozprawa przyrodnicza, drukowana jeszcze za czasów Stefana Batorego. Bardzo cenne.
- Naprawdę? - zdziwił się Wojtek. - Taka starzyzna?
Właśnie dlatego. Opiekuję się tymi książkami jeszcze od czasów wojny. To spuścizna po ojcu wujka Pawła. Obiecałem, że przechowam je do powrotu Pawełka. ...

===

Zuzanna Rabska, Nieśmiertelność ksiąg:
...
Ogień strawił doczesne cennych tomów ciało,
Z piękna skór, druków, rycin nic się nie ostało - !
Lecz to, co jest i było nieśmiertelne w księgach : -
Serca, ducha ludzkiego niezłomna potęga –
Przeszła w tych, co nad kartą tych książek dumali!...

===

Wacław Rolicz-Lieder, Książka. W: Poezje II, Paryż - Kraków 1891:
Mówiła: Siedzisz chmurnie nad książkami,
Wciąż z piórem w ręce, które warga skubie;
Zerwij z Poezją i rozmyślaniami,
Jedną mi chwilkę poświęć - samolubie!
A jeśli umysł twój, myśleniem zwarty,
Przywykł w książkowym oddychać ogrodzie,
Wciąż musisz dumać na łokciu oparty,
Jak bóg drewniany w indyjskiej pagodzie -
Wyobraź sobie, żem jest KSIĄŻKĄ, która
Raczej orzeźwić może niż zasmucić,
I gdy ci rozdźwięk wypadnie spod pióra,
Przyjdź kilka kartek książki tej przerzucić!

===

Joe Simpson, Zew ciszy. Katowice 2005:
Czytanie sprawia, że przenosimy się gdzieś poza granice czasu i przestrzeni. Czytanie uwalnia nas od ograniczeń układów społecznych, pozwala nam się z nich wyswobodzić. Kogokolwiek spotkamy na stronach czytanej książki, w jakiekolwiek życie pośrednio się wcielamy - to wszystko głęboko nas dotyka. Czytanie bawi, zmienia nasze postrzeganie świata, otwiera oczy, ukazuje całkowicie inna koncepcję życia i jego wartości. Książka to poszukiwana przez wielu recepta na nieśmiertelność. Pozostawione dla przyszłych pokoleń myśli i słowa są słyszalne zza grobu, gotowe by wskrzesić czyjąś pamięć.
[s. 178]

===

Ewa Szelburg Zarembina, Książka:
Pociemniały chłodne szyby w oknie.
Światło lampy zabłysło na stole.
Oprawiona w szary papier, leży
mała książka w jasnym światła kole.

Książka: zwykłe, papierowe karty,
znanych liter czarne, równe rzędy…
Zacznij czytać – to tak, jakbyś wkroczył
W świat przedziwny: bliski, a odmienny.
...

===

Edward Szymański, Książka:
Witam cię kartek szelestem,
Tytułem na pierwszej stronie,
witam!
Bo po to przecież jestem,
Żebyś mnie ujął w dłonie
I czytał!

===

Marek Szymański, Dotykanie świata Marka Kamińskiego: Wywiad-rzeka:
Przypomina mi się fragment twoich pamiętników gdy przywołujesz sen o księgarni, niezwykłej księgarni. [Marek Szymański]

To było w czasie wędrówki na biegun południowy. W nocy śniło mi się, że wszedłem do dużej księgarni, w której stało wiele regałów z dobrymi książkami. Niezwykłe były ich kształty: książka o starożytnym Egipcie miała kształt mumii, o wszechświecie wyglądała jak wrzeciono, a o miłości jak róża. Wygląd książki świadczył po prostu o jej zawartości. Jakaś miła kobieta prowadziła mnie od regału do regału, a ja byłem zdziwiony, że nie trafiłem tutaj wcześniej. [Marek Kamiński]

===

Anna Świrszczyńska (Polska książka księżnej Kingi)
Mądrość i zacność jest w takim kraju,
gdzie księgi piszą, gdzie je czytają.
Bo dziwną siłę ma w sobie księga,
naucza ludzi, do serc im sięga.
Tych, co są jednej mowy- jednoczy,
raduje dusze i cieszy oczy.

===

Julian Tuwim, „Przede mną książka…”. Fragment z „Kwiatów polskich”:
Przede mną książka. Lecz już inna.
Wiersze, od których nie potrafię
Oderwać się od dwóch lat prawie,
Książka – rozpaczy mojej winna,
Rozkoszy, smutku i zachwytu,
Śmieję się nad nią, wzdycham, płaczę,
Książka – nowina pełna mitów
I starych słów, i nowych znaczeń.
Tytuł (litery są czerwone):
„Wybór poezyj”. Fotografia
Autora w profil nam przedstaffia:
Wysokoczoły i brodaty,
Z opuszczonymi w dół oczyma,
Książkę – czy rękę na niej – trzyma,
Za nim, w wazonie, mgliste kwiaty.
...

===

Paul Verlaine, Bibliofilstwo:
Księga odczytywana raz po raz, bez liku,
Wypłowiała z starości, sterana użyciem,
Oto nagle jest znowu młodą, tryska życiem,
I rozkosz sprawia oczom i palcom w dotyku.

Zdawała się być śmierci nikczemnej wyrazem,
Lecz mędrca nie zadziwia jej Sece zbudzone, -
O mistrzu, coś ją w skóry zdobił wyzłocone,
Tyś nie tylko artystą, lecz magiem zarazem!

Odzyskuje się ciebie, o tomiku stary,
Niby dawną kochankę, którą się straciło,
I której wróżka wraca dziewictwo przez czary…

I czytamy cię zbożnie, bo znów całą siłą
Dźwięczą głosy przeszłości, a każde twe słowo
Przenika nas do głębi i wzrusza na nowo…

[Tł. Zuzanna Rabska]

===

Kazimierz Wierzyński, Rozmowa w bibliotece:
Weź mnie, z górnej półki, zza szkła biblioteki,
Wyjmij z opraw skórzanych i wyprowadź z ksiąg,
Chcę wrócić jak emigrant z podróży dalekiej,
Z papieru, z martwych liter, żywy do twych rąk.
...

===

Carlos Ruiz Zafon, Cień wiatru:
- Wszystko przed nami zanurzone było w niebieskawym półmroku, który zaledwie pozwalał się domyślać zarysu marmurowych schodów i obecności korytarza pokrytego freskami zapełnionymi aniołami i baśniowymi stworami. Ruszyliśmy za strażnikiem owym zamkowym korytarzem i dotarliśmy do wielkiej okrągłej sali, najprawdziwszej bazyliki ciemności zwieńczonej kopułą, z której wysokości padały snopy światła. Niezmierzony labirynt korytarzyków, regałów i półek zapełnionych książkami wznosił się po niewidoczny sufit, tworząc ul pełen tuneli, schodków, platform i mostków, które pozwalały się domyślać przeogromnej biblioteki o niepojętej geometrii. Na wpół ogłupiały spojrzałem na ojca. Uśmiechnął się i puścił do mnie oko.

- Dość szybko zawładnęła mną myśl, iż pod okładką każdej z tych książek czeka na odkrycie bezkresny wszechświat, podczas gdy za tymi murami życie upływa ludziom na futbolowych wieczorach, na radiowych serialach, na własnym pępku i tyle.

- Każda znajdująca się tu książka, każdy tom, posiadają własną duszę. I to zarówno duszę tego, kto daną książkę napisał, jak i dusze tych, którzy tę książkę przeczytali i tak mocno ją przeżyli, że zawładnęła ich wyobraźnią.

- [...] tworząc książkę, autor pisze list do siebie samego po to, by opowiedzieć sobie rzeczy, o których inaczej nigdy by się nie przekonał.

===

Henryk Zbierzchowski, Pochwała książki:
…
Księgo! Tyś źródłem z którego wytryska
Strumień człowieczej nieśmiertelnej myśli.
Czas przez ruiny idzie i zwaliska,
Lecz twego trwania nigdy nie przekreśli.
Bowiem się z ducha wiedzie twa potęga –
Mijają ludzie, pozostaje księga.


==========


PRZYSŁOWIA:

Nie oceniaj książki po okładce.
[przysłowie angielskie]

Książka jest niczym ogród, który można włożyć w kieszeń.
[przysłowie chińskie]

Kiedy przeczytam nową książkę, to tak jakbym znalazł nowego przyjaciela, a gdy przeczytam książkę, którą już czytałem - to tak jakbym spotkał się ze starym przyjacielem.
[przysłowie chińskie]


==========


SLOGANY:


BiblioNETka:
- ... książki - odtrutka na życie [Sznajper; do konkursu 108 pt. "Trucizna w literaturze", 2-13.10.2010]
- ... bo człowiek bez książek jest sierotą [Sznajper; logo okolicznościowe (z krasnoludkiem): konkurs 109 pt. "Sierotka w literaturze", 17-27.10.2010]
- ... by książki nie obrosły pajęczyną zapomnienia [Sznajper; logo okolicznościowe (z pająkiem i pajęczyną): konkurs 110 pt. "Pająki w literaturze", 3-14.11.2010]
- ... wysysamy krwiste fabuły [Sznajper; logo okolicznościowe do konkursu 111 pt. "Wampiriada, czyli Wampiry w literaturze", 17-28.11.2010]
- ... tańczący z książkami [Sznajper; logo okolicznościowe do konkursu 112 pt. "Zaproszenie do tańca, czyli Taniec w literaturze", 2-12.12.2010]
- BiblioNETka... poleca książki na zimowe wieczory [Sznajper; logo okolicznościowe do konkursu 113 pt. "Hu!HU!HA!, czyli Zima w literaturze", 17-27.12.2010]
- BiblioNETka... poleci szybciej od światła [Sznajper; logo okolicznościowe do konkursu 114 pt. "I WSZYSTKO JASNE! czyli ŚWIATŁO w literaturze", 3-14.01.2011]


Rebis:
- Książki, które się czyta


Świat Książki:
- ... przyjemność ma wiele stron


Empik:
- Te książki się e-czyta
- Z książką zawsze Ci do twarzy!


Collegium Columbinum:
- Kto się kocha w czytaniu,
bywa duchem w rozmawianiu


==========


WYWIADY I REFLEKSJE /wybrane fragmenty/:

Magda Umer:
- Mnie bardzo buduje, gdy widzę w księgarniach, że młodzież siedzi sobie na jakimś plecaku, na ziemi, pod regałami. I czyta książki, bo nie ma na nie pieniędzy. I być może siedzi tam także dlatego, że ma nadzieję na spotkanie kogoś, kto też będzie tak siedział z książką, i okaże się, że to jest właśnie ta druga połówka jabłka. I potem będą opowiadać wnukom, że miłość swojego życia spotkali w księgarni.


==========


KSIĄŻKI, W KTÓRYCH KSIĄŻKA ODGRYWA DUŻĄ ROLĘ:

Atramentowe serce (Funke Cornelia Caroline)
Imię róży (Eco Umberto)
Klub Dantego (Pearl Matthew)
Klub Dumas (Pérez-Reverte Arturo)
Latarnik (Sienkiewicz Henryk (1846-1916))
Nie kończąca się historia (Ende Michael)
Nowe życie (Pamuk Orhan)
Podarunek z przeszłości (Johnson Jane (pseud. Fisher Jude))
Różany labirynt (Hardie Titania) [pergamin]
Trzynasta opowieść (Setterfield Diane)
Zakazana księga (Mina di Sospiro Guido, Godwin Joscelyn)



KSIĄŻKI, W KTÓRYCH KSIĄŻKI (LUB KSIĘGOZBIORY) SĄ "BOHATEREM ZBIOROWYM":

I. ESEJE:

Czytadła: Gawędy o lekturach (Osiecka Agnieszka)
Czytając (Czapski Józef)
Ex libris: Wyznania czytelnika (Fadiman Anne)
Frywolitki czyli Ostatnio przeczytałam książkę!!! (Musierowicz Małgorzata)
Frywolitki 2 czyli Ostatnio przeczytałam książkę!!! (Musierowicz Małgorzata)
Frywolitki 3 czyli Ostatnio przeczytałam książkę!!! (Musierowicz Małgorzata)
I książki mają swoją historię (Szyndler Bartłomiej)
Jak powieść (Pennac Daniel)
Książki i ludzie: Rozmowy Barbary N. Łopieńskiej (antologia; Łopieńska Barbara, Janion Maria, Turowicz Jerzy i inni)
Książki mojego życia (Miller Henry)
Moja historia czytania (Manguel Alberto)
Nie myśl, że książki znikną (Eco Umberto, Carrière Jean-Claude, Tonnac Jean-Philippe de)
O czytaniu: Krótki zarys wiedzy o dziele literackim i jego lekturze (Handke Ryszard)
O książkach, ludziach i sztuce (Kapuściński Ryszard)
Rozmowy o książkach (Iwaszkiewicz Jarosław (pseud. Eleuter))
Śmierć książki: No future book (Gołębiewski Łukasz (ur. 1971))
Z książką przez życie (antologia; < praca zbiorowa / wielu autorów >)



II. BELETRYSTYKA:

Babunia (Deghelt Frédérique)
Czytelniczka znakomita (Bennett Alan)
Księgowir (Glennon Paul)
Miasto Śniących Książek: Powieść z Camonii autorstwa Hildegunsta Rzeźbiarza Mitów (Moers Walter)
Przyślę panu list i klucz (Pruszkowska Maria)
Ścieżki Avenidów (Grzelak Agnieszka)
Wielki Diament: Tom 2 (Chmielewska Joanna (właśc. Kühn Irena))
Wszytkim swoje księgi daję... (Jaworczakowa Mira (Jaworczakowa Maria; pseud. Wiśniewska Mira))
451º Fahrenheita (Bradbury Ray (Bradbury Raymond Douglas))