„Nieznośna lekkość bytu” była pierwszą książką wybitnego czeskiego prozaika, dramaturga i eseisty - Milana Kundery, po którą postanowiłam sięgnąć. Napisane lekkim stylem, psychologiczno-obyczajowe historie urzekły mnie od pierwszych stron, zresztą z tego co widzę – podobnie jak większość użytkowników biblionetki.

Pewnego dnia sięgnęłam po „Niewiedzę”. Ezystencjonalna koncepcja sztuki powieści. Tragiczny rozdźwięk między ciałem a duszą, seksem a miłością. Bezradność wobec przyszłości i przeszłości. Refleksje na temat zaułków naszej pamięci. Psikusy historii. Relacje pomiędzy kobietą i mężczyzną. Świadomość człowieka żyjącego w powojennej Europie Wschodniej i emigranta na Zachodzie. To wszystko znajdziemy u jednego z najważniejszych przedstawicieli postmodernizmu i tym razem.

„Po grecku powrót brzmi „nostos”. „Algos” oznacza cierpienie. Nostalgia jest zatem cierpieniem spowodowanym przez niespełnione pragnienie powrotu. W takim etymologicznym oświetleniu tęsknota wydaje się cierpieniem z powodu niewiedzy.”

Zostają nam przedstawione losy dwóch czeskich emigrantów, których losy zazębiają się. Skojarzenia nasuwają się same: emigrant to człowiek nieszczęśliwy, odrzucony, budzący powszechne współczucie. Ucieka z ojczyzny w poszukiwaniu lepszego życia. Powrót do ojczyzny jest WIELKIM powrotem. Czymś wspaniałym, pełnym radości. Pisarz ukazuje nam jednak, że to wszystko, to tylko stereotypy.

Irena i Josef są osobami, które po dwudziestu latach odwiedzają swoją ojczyznę. Dzieje się tak nie z ich własnej woli. Od pierwszego spojrzenia na ulice Pragi wiedzą już, że to nie jest ich miejsce, ich dom. Czują się odrzuceni. Nikt nie pyta o to, jak żyło się przez wszystkie lata spędzone za granicą.

Przyjaciele chcą odciąć kawałek ręki i przyszyć dłoń w miejsce łokcia. Jest to jednak operacja nie do zniesienia dla bohaterów. Praga dla Ireny nie istnieje bez Paryża, a Josef podczas rozmów i spacerów widzi swój dawny dom i twarz zmarłej żony.

Czy powrót do domu wart jest bólu, na jaki naraża się powracający? To jedno z mnóstwa pytań stawianych przez pisarza. Najważniejsze.

Ulisses „przez dwadzieścia lat myślał tylko o powrocie. Ale kiedy już wrócił, pojął ze zdziwieniem, że jego życie, że sama istota jego życia mieściła się poza Itaką, w dwudziestu latach jego tułaczki”.

Opisywana powieść laureata wielu prestiżowych nagród jest wielkim powrotem dawnego Kundery. Uważa się ją za jedną z najlepszych książek jego autorstwa. Nie znajdziemy tu melancholii, delikatnie jednak otrzemy się o smutek. Wszystko opisane jest w sposób niezwykle wiarygodny. Trudno się dziwić… Pisarz od 1975 roku przebywa we Francji, a od 1981 posiada obywatelstwo francuskie.

Tajemnicza podróż do filozoficznej krainy nostalgii wymyślonej przez Kunderę warta jest poznania. Wszystkich gorąco zachęcam.