Mozolnie odczytywane ze zwęglonych zwojów znalezionych w Herkulanum, w Willi Papirusów, spopielone okruchy myśli z traktatów "O muzyce" oraz "O utworach poetyckich" autorstwa Filodemosa z Gadary, piszącego po grecku epikurejskiego filozofa, który działał w Italii w I w. p.n.e., to bezcenne źródło poznania poglądów myślicieli epoki hellenistycznej na sztukę. Poglądy te miały zasadniczy wpływ na rzymską teorię i krytykę literatury, a za pośrednictwem autorów łacińskich kształtowały sądy i upodobania artystyczne jeszcze w okresie Renesansu. Filodemos uznawany jest za prekursora umiarkowanie formalistycznej koncepcji literatury.

Znane z V księgi "Antologii Palatyńskiej" wyrafinowane treściowo, a stylistycznie nienaganne epigramy Filodemosa (już Cyceron przyznawał, że poecie niemal udało się osiągnąć doskonałość), zaskakujące wysmakowaną puentą i finezyjnie operujące szczegółem, są z kolei praktyczną realizacją postulatów autora zawartych w pismach teoretycznych.


[Prószyński i S-ka, 2002]